به گزارش خبرگزاری فارس از کهگیلویه، شهر قدیم دهدشت مجموعه منحصر بفرد از معماری و هنر ایران باستان است که در زمان سلجوقیان به اوج خود رسیده است.
این شهر در ضلع جنوبی شهر کنونی دهدشت واقع در محدوده ای به وسعت ۳۵ تا ۴۰ هکتار قرار گرفته است. شواهدی از عبور شاخه‌های فرعی جاده ابریشم در این مجموعه موجود است.این بافت و مجموعه تاریخی که پس از تخت‌جمشید و ارگ بم مجموعه‌ای کم نظیر از هنر ایرانیان در این منطقه است به شماره در سال ۱۳۶۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
وجود مدرسه، کاروانسرا، حمام، مسجد، بازار بزرگ و هفت امامزاده مجموعه بی نظیر از شاهکارهای معماری را در این شهر گرد هم آورده است نوشته‌های تاریخی حکایت از این دارد که این شهر به دستور اردشیر بابکان بنا شده است به نام فرزندش شاپور می باشد.
حمام کهیار در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت به فاصله ۴۰ متری از کاروانسرا قرار دارد دارای دو بخش سربینه و گرمخانه همراه با سردرب چاه آب و تون حمام است به وسیله راهروهای پیچ‌دار به همدیگر راه دارند.
چهار گوشه صحنه مرکزی و نیم گنبد آن رسم‌های هندسی و متقارنی وجود دارد که پلان چهار گوش را به گنبد تبدیل کرده است و می‌توان گفت تمام کاروانسرا عروس بناهای شهر هفت گنبد است.
آب انبار در ضلع شرقی شهر هفت گنبد و در دامنه آبریز مشرف بر شهر به فاصله یک 120 متری از ارگ تاریخی بنا شده دارای دارایچهار حوضچه پلکانی بوده که هر حوزه نسبت به حوزه قبل از خود برجسته‌تر است.
کاروانسرا در ضلع غربی بافت تاریخی کاروانسرایی به جا مانده از عصر طلایی صفوی وجود دارد این بنا دارای ۳۷ حجره و 30 ایوان در جلوی حجره‌ها بوده که دور تا دور حیاط بنا شده‌اند. این کاروانسرا محل بیتوته بازرگانان آن روزگار بوده است.
بازار مجموعه بازار شهر قدیم دهدشت از کاروانسرا تا ارگ تاریخی به طول یک کیلومتر امتداد داشته که دو بخش شرقی و غربی شهر را به همدیگر وصل می‌کرد.
این بازار یکی از شاهرگ‌های مهم است که تمامی معابر اصلی و آن راه داشته و بیشتر بناهای عام منفعه از جمله کاروانسرا، حمام، امامزاده‌ها، مدرسه ها و بناهای مسکونی و تجارتی در مسیر آن تاسیس شدند با توجه به موقعیت استراتژیکی شهر دهدشت در آن زمان این بازار یکی از بازارهای فعال و مهم در منطقه جنوب و جنوب غربی ایران بوده که با کشورهای حوزه خلیج فارس به هند و چین ارتباط داشته است.
در این شهر تاریخی امامزاده جابر، امامزاده ابراهیم، امامزاده بی‌بی عصمت، امامزاده سلطان مهدی، امامزاده پیر غازی (جعفر)، امامزاده سه دختران، امامزاده میرعلینقی و قدمگاه خضرنبی واقع شده و به همین دلیل از دهدشت به شهر هفت گنبد هم نام برده می‌شود.
با وجود همه ابنیه تاریخی و ظرفیت‌های منحصر به فرد در بلاد شاپور اما به دلیل عدم تملک قسمتی از بافت این مجموعه تاریخی جولانگاه معتادان و ورود احشام شده است.
با این حال تعدادی از بناها از جمله مسجد ابوذر غفاری طی 2 سال اخیر مرمت و احیا شده است.
کاروانسرا تاریخی هم اسفند ماه 1399 با کاربری فرهنگی و خدماتی به بخش خصوصی واگذار شد این در حالی است که تنها محلی برای فعالیت تبلیغاتی نامزدهای شورای شهر در ایام انتخابات بود و فعالیت فرهنگی و خدماتی برای احیای این اثر صورت نگرفته است.
و حالا که قرار است پرونده کاروانسراهای ایران سال آینده در کمیته میراث جهانی یونسکو ارائه شود کاروانسرای بلاد شاپور هم به عنوان یکی از نامزدهای ثبت جهانی مطرح شده است.
ارزیابان شورای بین المللی بناها و محوطه‌های تاریخی برای بررسی مستندات 56 کاروانسرای منتخب معرفی شده به ایران می‌آیند.ارزیابی میدانی کاروانسرای دهدشت نیز در برنامه قرار دارد.
ثبت جهانی این اثر تاریخی می‌تواند فرصت مغتنم در راستیا گردشگری تاریخی و ایجاد توسعه پایدار و رونق توریسم باشد.
انتهای پیام/82016/ر
