همشهری آنلاین - مرتضی کاردر: اکنون بیش از پنجاه نمایشگاه در گالری‌ها تهران دایر است و طیف‌های گوناگونی از آثار تجسمی را در نمایشگاه‌های تهران می‌توان به تماشا نشست، از طراحی و نقاشی به سبک‌های گوناگون تا مجسمه و چیدمان. در گالری‌گردی این هفته به سراغ چند نمایشگاه رفته‌ایم.

مسعود کیمیایی نقاش

اتفاق مهم هفته‌های اخیر آغاز به کار دوباره گالری گلستان است. گالری گلستان برعکس گالری‌های دیگر که در یکی دو سال کرونا را گاهی باز بودند و گاهی بسته، از ابتدای کرونا درهای گالری را بست و همه نمایشگاه‌ها را به صورت آنلاین برگزار کرد. حتی اتفاق‌های مهمی مثل «صد اثر، صد هنرمند» نیز به صورت مجازی برگزار شدند.

گالری گلستان از آبان ماه فعالیت خود را با نمایشگاه عکس‌های محمد احصایی از موزه‌های جهان از سر گرفت و بعد به سیاه‌مشق‌های او رفت که هر دو به انتخاب بهزاد حاتم فراهم آمده بود.  

این روزها نمایشگاه عکس‌های پشت صحنه فیلم‌های مسعود کیمیایی در گالری گلستان دایر است و از پنجم آذر نیز نمایشگاه نقاشی‌های مسعود کیمیایی در گالری گلستان آغاز می‌شود اتفاقی که بمب خبری هفته آینده گالری‌های تهران خواهد بود. آنچه تا کنون منتشر شده تنها یکی دو عکسی است که لیلی گلستان در صفحه شخصی خود از پشت صحنه نمایشگاه منتشر کرده و یکی دو پرتره است که آقای کارگردان نقاشی کرده. اما لیلی گلستان پیش‌تر به همشهری گفته بود نمایشگاه شامل نقاشی‌های انتزاعی مسعود کیمیایی است. باید منتظر جمعه ماند و دید که آیا نمایشگاه نقاشی‌های آقای کیمیایی می‌تواند انتظار هواداران او را برآورده کند یا نه.

حضوری اگر هست...

حضور غایب، ساغر پزشکیان، تالار این‌جا

در کارنامه نقاشی ساغر پزشکیان دوره‌های گوناگونی را می‌توان پی گرفت، از پرتره‌ها و فیگورهای انسانی که تصویر می‌کرد تا نقاشی‌های طبیعت‌گرا و طبیعت بی‌جان. او در نمایشگاه تازه خود که این روزها در تالار این‌جا دایر است، نقاشی از اجزای خانه را در دستور کار خود قرار داده، خانه‌هایی که از حضور انسان خالی است یا بهتر است بگوییم آنچه بیشتر به نظر می‌رسد غیبت انسان است تا حضور او و حضوری اگر هست اغلب دور و محو است و اجزای دور و نزدیک خانه است که به چشم می‌آید. از همین رو، نمایشگاه هم «حضور غایب» نام گرفته. 

شاید ساغر پزشکیان کارهای تازه‌اش را سیری طبیعی در نقاشی‌های خود بداند،‌ بدون اینکه ناظر به موج‌ها و جریان‌های سال‌های اخیر نقاشی ایران باشد، اما نمی‌توان کارهای او را جدای از موج واقع‌گرایی یا واقع‌گرایی عکاسانه‌ای دانست که در سال‌های اخیر رایج شده و خانه‌ها، به‌ویژه خانه‌های قدیمی و متروکه، یکی از اصلی‌ترین دست‌مایه‌های نقاشان برای خلق نقاشی‌های واقع‌گرایانه بوده است. نکته اینجاست که کارهای او در میان انبوه نقاشان واقع‌گرای این سال‌ها چیز متفاوتی برای عرضه ندارد و دست‌کم این شکل از واقع‌گرایی برای او عرصه‌ای تازه است و هنوز تا رسیدن به نقاشی‌هایی که او را از دیگران متمایز کند کمی راه پیش‌رو دارد، اگرچه میل نقاش برای تغییر در نقاشی‌اش ستودنی است.

در مسیر خلق اثر

پیش از شروع، مرتضی باقری، گالری امکان

«پیش از شروع» در حقیقت به فرایند خلق اثر می‌پردازد و مجموعه‌ای از آثار، یا قدری دقیق‌تر یکی دو اثر را، پیش از کامل شدن و تبدیل شدن به اثر هنری پیش چشم گذاشته است. میله‌هایی که شکل یافته‌اند و بر سپرهایی سوار شده‌اند و می‌توانستند در نهایت به اثری تبدیل شوند اما اکنون به شکل عریان و سخت و زمخت، بدون افزودنی‌هایی که می‌تواند آنها را به هنرهای زیبا تبدیل کند، به نمایش درآمده‌اند و مقواهایی که در مسیر خلق اثر به شکل معکب‌ها و حجم‌ها شکل گرفته‌اند، اما پیش از پردازش نهایی عرضه شده‌اند. کار مرتضی باقری ایده جذاب و خلاقانه‌ای است که می‌توانست در صورت تکثیر در شکل‌های گوناگون و ارائه آثاری در فرایندهای خلق اثر هنری به مجموعه‌ای جذاب تبدیل شود، اما تنها یکی دو ایده برای شکل‌گیری نمایشگاه کفایت نمی‌کند. «پیش از شروع» خبر از حضور هنرمند جوانی می‌دهد که از قضا به ابزار کارهای دشوار هنری تسلط بسیار دارد و می‌تواند با بسط ایده‌های خود به هنرمندی متفاوت تبدیل شود.

اگر می‌دانست

مرور آثار مهدی سحابی، موزه هنرهای معاصر تهران

نمی‌توان از رونق گالری‌ها در هفته‌های اخیر نوشت و از نمایشگاه مرور آثار مهدی سحابی ننوشت که پای بسیاری را در ماه گذشته به موزه هنرهای معاصر تهران باز کرده است. نمایشگاه مرور آثار مهدی سحابی که از ۱۲ آبان در موزه آغاز شده تا ۲۸ آذر برقرار است و  خیل علاقه‌مندانی که مشتاق تماشای نقاشی‌ها و عکس‌ها و پیکره‌های مترجم نامدار معاصرند، به موزه می‌روند. نمایشگاه مجموعه جالبی است از هنرمندی که نقاشی را در خلوت خود پی می‌گرفت و در زمان حیات تنها یک نمایشگاه برگزار کرد. اگر مهدی سحابی می‌دانست نگاهی که به خودروهای قراضه و مچاله و نقاشی از دیوارنوشته‌ها دارد یا مجسمه‌هایی که با اشیای دور و بر خود سر هم کرده، چقدر نقاشی امروز ما از آنِ خود اوست شاید نقاشی را جدی‌تر می‌گرفت و در ساعت‌های فراغت از ترجمه بیشتر به نقاشی می‌پرداخت. همچنان‌که عکس‌های سحابی از روزهای انقلاب امضای متفاوت او را دارد. هرچند او در مقام مترجم نیز در زمان حیات خود چندان‌که باید قدر ندید و در سال‌های پس از درگذشت اوست که ترجمه‌هایش از ادبیات فرانسه، به‌ویژه مارسل پروست و لویی فردینان سلین، فراگیر شده است.