شاید نسل امروز یادشان نباشد اما از قدیمی‌ترها و حتی نسل دهه ۶۰ که بپرسی با آمدن زمستان چه حس و حالی به شما دست می‌دهد اولین چیزی که یادشان می‌آید کُرسی گرمی است که آن زمان در اغلب خانه‌های فقیر و غنی حضور داشت.

هر چند کرسی این روزها دیگر در خانه‌های ایرانی جای ندارد اما کرسی بیش از گرم کردن هوا وسیله‌ای برای نگه داشتن یک جمع گرم بود چیزی که این روزها جای خالیش زیاد در میان ما احساس می‌شود.

برخلاف این روزها در قدیم و در مراسم شب‌نشینی یا چراغان در زمستان‌ها و در پای کرسی هر شب چند خانواده برای شب‌نشینی با هم قرار می‌گذاشتند و به خانه هم می‌رفتند و در فضای گرم و صمیمی که دور کُرسی ایجاد می‌شد با هم به گپ و گفت می‌پرداختند، در شب یلدا نیز این شب‌نشینی مفصل‌تر و تعداد میهمان‌ها بیشتر بود.

هر چند امروز تلفن‌های همراه و تلویزیون‌ فرصت دور هم نشستن را از اعضاء خانواده‌ها گرفته و فنّاوری‌ها برای ساخت وسایل گرمایشی زیاد شده است، اما یادمان نمی‌رود از هنر هنرمندانی که با خلاقیت و دست‌های پرتوان خود کُرسی می‌ساختند و با این کار گرمابخش خانه‌های مردم بودند.

یکی از این هنرمندان نجار قدیمی که عمری را در این عرصه گذرانده و کرسی‌های زیادی را برای کاشمری‌ها ساخته و ‌اکنون به دلیل کهولت سن، دیگر توانایی کار ندارد استاد «غلامرضا همایونی نجار» است.

این نجار قدیمی که حدود ۹۰ سال از عمرش می‌گذرد و اجدادش هم به کار نجاری مشغول بوده‌اند به ایسنا گفت: هنر نجاری را از پدرم به ارث برده‌ام. وی که اولین کار چوبی‌اش را در سن ۱۱ سالگی ساخته است، افزود: از کودکی در کارگاه نجاری پدرم به تماشا و یادگیری این هنر مشغول بودم و البته پدرم هم دوست داشت که سه فرزندش این هنر را یاد بگیرند.

در قدیم یکی از مهمترین وسیله خانه نوعروسان کُرسی و صندوق چوبی بود

همایونی اظهار کرد: چون در قدیم یکی از مهمترین وسیله خانه نوعروسان کُرسی و صندوق چوبی بود که در لیست وسایل جهیزیه دختران وجود داشت روزانه یک کُرسی می‌ساختیم.

وی بیان کرد: در آن زمان هر کرسی‌ را ۹ ریال و یا یک تومان درست می‌کردم و می‌فروختم، رونق کُرسی بیشتر متناسب با فصل خود در زمستان بود و الان هم قدیمی‌ها پی‌گیرند که برایشان کُرسی درست کنم ولی به دلیل کهولت سن دیگر در توانم نیست.

این نجار کاشمری اظهار کرد: متأسفانه در زندگی‌های امروزی دیگر کُرسی جایگاهی ندارد حتی برخی طریقه استفاده از آن را نمی‌دانند و خانواده‌هایی هم هستند که از آن به عنوان دکور استفاده می‌کنند و روی آن وسایل قدیمی می‌گذارند.

او که آرزوی گرمی محفل همه خانواده‌ها را برای همه دارد، گفت: امیدوارم دورهمی‏‌های پای کُرسی مثل گذشته رونق بگیرد و همه شاد و سرزنده باشند.

همایونی ادامه داد: در گذشته که نیاز به چوب داشتیم به همراه برادرانم با اره دو سر به آب گرم خلیل‌آباد می‌رفتیم و چوب درختان چنار را برش داده و خشک می‌کردم و برای درست کردن بهترین دست سازه از جمله کُرسی به مغازه می‌آوردم.

وی تصریح کرد: برای شروع زندگی مشترک یکی از دوستانم که ۵۰ سال قبل کٌرسی درست کرده بودم هنوز هم آن را دارد و استفاده می‌کند، خیلی دوست داشتم فرزندانم نیز این هنر را ادامه دهند پسر بزرگم چندین سال این هنر را به‌ خوبی فراگرفت و کار می‌کرد ولی الان راننده ماشین سنگین است.

این نجار قدیمی بیان کرد: هیچ تجهیزاتی را از کسی بدون اینکه هزینه آن را پرداخت کرده باشم نگرفتم تا مدیون نباشم و تلاش می‌کردم همیشه در کارم رشد کنم.

او که همیشه سعی کرده چوب شناس خوبی باشد و تجربه‌هایش را در اختیار دیگر دوستانش هم قرار داده است، گفت: هیچ‌ وقت برای وسایلی که می‌ساختم از چوب بد استفاده نکرده‌ام و بهترین چوب‌ها را در وسایل خود به کار برده‌ام.

بهترین چوب برای پایه‌های کُرسی چوب چنار است

وی با بیان اینکه بهترین چوب برای پایه‌های کُرسی چوب چنار است چون عمر و مقاومت آن را بیشتر می‌کند، اظهار کرد: بنا بر سلیقه‌های مختلف در اندازه‌های بزرگ و کوچک کُرسی می‌ساختم.

همایونی گفت: چند سالی می‌شود که دستگاه‌ها و تجهیزات فراوانی برای کار نجاری درست ‌شده است و به کمک نجارها آمده اما من همیشه ترجیح داده‌ام از همان ابزار قدیمی خودم استفاده کنم.

وی در ادامه با اشاره به اینکه کُرسی همیشه عامل جمع کردن خانواده‌ها دور هم بود، افزود: برای گرمای زیر کرسی اوایل از منقل و زغال و خاکستر و بعدها که برق آمد از لامپ و بخاری‌های برقی استفاده می‌شد.

همایونی بیان کرد: آن زمان به دلیل سرمای شدید زمستان کرسی بهترین وسیله برای سپری کردن شب‌های طولانی بود پس از اینکه زیر آن را یک وسیله گرمایشی می‌گذاشتند روی آن را به وسیله لحاف بزرگ که به نام لحاف کرسی مشهور بود، می‌پوشاندند.

او گفت: یاد قدیم به خیر شب یلدا که می‌رسید همه دور هم با آن صفا و صمیمیتی که وجود داشت زیر کرسی جمع می‌شدیم و تا دیر وقت به خوردن آجیل و تخمه و میوه مشغول بودیم و با خواندن داستان و گفتن خاطره شب خود را سپری می‌کردیم اما سال‌هاست که دیگر آن دوران به خاطره پیوسته است.

شاید حق با این کرسی ساز و نجار پیشکسوت باشد، سال‌هاست که دیگر صفا و صمیمیت جمع شدن دور کُرسی و بهره بردن از گرمای آن کمرنگ و سردتر شده و گاهی اعضاء یک خانواده شاید هفته‌ها دور هم جمع نشوند، اما سنت دیرینه دورهمی‏‌های کنار کرُسی میان تعداد معدودی زنده نگه داشته شده است و حتی شنیدن خاطرات آن دور همی‌ها هم حس خوبی به انسان می‌دهد.

انتهای پیام