خبرگزاری فارس- خراسان‌جنوبی؛ فرش دستباف خراسان‌جنوبی که مرزها را در نوردیده و آوازه جهانی دارد و از قرن ها پیش با سرپنجه مردان و زنان این سرزمین گره خورده این روزها حال خوشی نداشته و نیاز به توجه جدی دارد.
کرونا، تحریم ،افزایش قیمت مواد اولیه، کاهش شدید صادرات، کاهش تقاضا و... در کنار بی‌توجهی و بی‌تدبیری مسئولان به نیازهای قالی‌بافان سبب شده که تعداد اندک باقی مانده از بافنده‌ها در مهد تولید این هنر در تنهایی به تلاش خود در بافتن فرش ادامه دهند.
«رقیه شیری» که از ۲۲ سال پیش زمانی که هنوز به سن نوجوانی نرسیده بود پشت دار قالی نشسته در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از بیرجند، با گلایه از گرانی نخ و کاهش تقاضا برای خرید فرش‌هایش، اظهارداشت: قیمت مواد اولیه زیاد اما قیمت فرش کم بوده و به همین دلیل بافنده‌ها در پایین‌ترین سطح در آمدی قرار دارند.
به گفته وی با توجه به افزایش هزینه‌ها و پایین بودن دستمزدها توان پرداخت بسیاری از نیازهای زندگی را نداریم.
«عباس دلاکه» هم که یکی از بافنده‌های قدیمی شهر بیرجند بوده به خبرنگار فارس از بیرجند گفت: حدود ۵۰ سال بوده که از طریق قالی بافی امرار و معاش می‌کنم و همه خانواده‌ام هم بافنده بوده و در شرایط فعلی با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنیم.
به گفته وی پول برای خرید نخ نداریم و مجبوریم قرض کرده تا نخ خریدار کنیم و قالی‌هایی هم که بافته‌ایم متقاضی برای خرید ندارد.
او که از حمایت نشدن توسط مسئولان گلایه دارد، افزود: برای دریافت تسهیلات به صنایع دستی رفتم که معرفی به اداره کار شدم و آن جا هم به بهانه این که من ۲۰ سال پیش یک وام ۲ میلیون تومانی گرفته و تسویه کردم وام نمی‌دهند.
وی به سال‌های پیش برگشت، همان زمانی که در هر خانه روستایش یک دار قالی بود اما هم اکنون به دلیل نبود تقاضا تعداد این دارهای قالی به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد.
کاهش شدید صادرات
«علی کامیابی» نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از بیرجند، مهم‌ترین چالش پیش روی این جامعه پرتلاش را کاهش شدید صادرات فرش به دنبال تحریم‌های ظالمانه بیان کرد و اظهار داشت: در گذشته حدود ۹۰ درصد فرش خراسان‌جنوبی به کشورهای دیگر صادر می‌شده که سهم آمریکا از این صادرات ۲۵ درصد بوده اما هم اکنون کمتر از ۱۰ درصد از فرش ایران صادر می‌شود.
وی تصریح کرد: همین موضوع سبب شده که تولید فرش ایران که برند بوده و در دنیا حرف‌های زیادی برای گفتن دارد با چالش بزرگ نبود بازار برای عرضه و کاهش تقاضا روبرو و رکود در این بازار حکم فرما و بافندگانی که تنها راه گذراندن زندگیشان از این طریق بوده بیکار شوند.
نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان‌جنوبی ادامه داد: دولت به بهانه این که صادرات فرش ارزآوری نداشته، خیلی به دنبال حل مشکل این جامعه نیست در صورتی که جامعه بزرگ بافندگان از دولت درخواست ارائه راهکار و برگشت رونق به کسب و کارشان را دارند و آنها مسئول هستند که مشکلات این قشر از جامعه را هم مد نظر قرار داده و شرایط را برای فعالیت آنها مهیا کنند.
به گفته وی پیشنهاداتی نظیر واردات خودرو به شرط صادرات فرش داده شده که در صورت پذیرفته شدن و اجرایی شدن تا حدودی رونق به کسب و کار بافنده‌ها برگشت داده می‌شود.
تأکید بر حمایت
وی با تأکید بر این که باید حمایت‌ها از فعالان این صنف بیشتر شده و فقط به وعده‌ها ختم نشود، افزود: همیشه برای کاهش هزینه‌ها راه حل کاهش دستمزد بافنده مطرح شده در صورتی که بافندگان فرش با سختی کاری که دارند دستمزدهایشان از حداقل حقوق اداره کار هم کمتر بوده و قیمت مواد اولیه را هم که نمی‌توان کاهش داد.
کامیابی بیان داشت: در این راستا هم راهکارهایی برای کاهش واسطه و کوتاه کردن دست دلالان ارائه کردیم هر چند در سفرهای دو رئیس جمهور قبلی مصوب شده اما هنوز اعتباری برای اجرای آن تخصیص داده نشده است.
وی با بیان اینکه قرار بود که با ایجاد زیرساخت‌ها از طریق اینترنت خریداران فرش در دنیا بتوانند به صورت آنلاین فرش‌های در حال بافت را ببینند و با کمک نرم افزارها رنگ‌آمیزی مورد نظر خود را اعمال کرده و سفارش دهند و سپس درخواست آنها جهت بافت به بافندگان منتقل و فرش بعد از اتمام بدون واسطه به مشتری تحویل تا از این طریق سود بیشتری به بافنده تعلق گیرد، یادآور شد: اما این طرح همچنان روی کاغذ باقی ماند و برای اجرای آن هیچ اعتباری تخصیص داده نشد.
تصمیمات نادرست
«محمدحسن کامیابی‌مسک» رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از بیرجند، اظهار داشت: با توجه به اینکه فقط یک چهارم فرش ایران به آمریکا صادر می‌شده بیشتر از تحریم‌ها برخی تصمیمات دولتمردان برای صادرات فرش ضربه بزرگی به این صنعت زد.
وی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی باید فرش به صورت پیمان سپاری یا همان برگشت ارز ناشی از صادرات در مدت معین صادر شود، تصریح کرد: با توجه به شرایطی که فرش دستباف دارد و ممکن است آن طرف هم یک سال در انبار دپو باشد تا خریداری پیدا شود، پذیرفتن این موضوع توسط تجار امکان پذیر نبوده و به همین دلیل آنها رغبتی برای صادرات فرش ندارند.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان‌جنوبی از بی‌کفایتی متولیان فرش ایران گلایه کرد و افزود: در صورتی که آنها به صورت جد پیگیر مشکلات بودند دولت را مجاب به معافیت فرش از این موضوع می‌کردند و یا اینکه حداقل یک سری امتیازات را برای صادرکننده فرش در نظر می‌گرفتند که به ازای صادرات فرش کالاهای لوکس وارد کرده تا بلکه از طریق صادرات رونق به این هنر دیرینه استان بر می‌گشت.
به گفته وی مرکز ملی فرش ایران متولی فعالان حوزه فرش در ابتدا با مدیران قوی که داشت توانست رونق خوبی به این صنعت بزرگ بدهد به طوری که در دهه ۷۰ حدود ۲ میلیارد دلار ارزآوری فرش ایران بوده اما هم اکنون این میزان به ۵۰ میلیون دلار رسیده است.
آسیب‌های اجتماعی
این فعال حوزه فرش با اشاره به این که بی‌توجهی به بافنده هایی که تنها راه امرار و معاش آنها از این طریق بوده آسیب‌های اجتماعی را به دنبال خواهد داشت، افزود: به عنوان مثال در خراسان‌جنوبی که به دلیل خشکسالی‌های متوالی مردم روستاها نمی‌توانند فعالیت دیگری را انجام دهند، بی‌توجهی به قالی‌بافان سبب خالی شدن روستاها از سکنه و مهاجرت به حاشیه شهرها و رو آوردن به مشاغلی نظیر کارگری و قاچاق و ... می‌شود.
کامیابی‌مسک ادامه داد: در شرایط فعلی اگر توسط دولتمردان سیاستی تبیین که حداقل اشتغال موجود در صنعت فرش حفظ و به معیشت اقتصادی بافنده‌ها کمک شود شاید بتوان تا حدودی مشکلات فعالان این حوزه را مرتفع کرد.
بیمه ۷ درصد بافنده‌ها
وی با اشاره به مشکلاتی که برای بیمه بافنده‌ها وجود دارد، یادآور شد: بر اساس آخرین سرشماری که چندسال پیش انجام شده حدود ۵۰ هزار بافنده در استان فعال بوده که حدود ۷ درصد آنها بیمه هستند و بعد از حذف کمک دولت دیگر نتوانستیم آمار بیمه شده‌های این قشر را افزایش دهیم .
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان‌جنوبی بیان کرد: متولیان فرش برای برقراری کمک دولت برای بیمه بافنده‌های فرش هم کوتاهی کرده‌اند و حتی افرادی هم که بیمه هستند بارها تهدید به قطع بیمه شده‌اند.
کامیابی‌مسک با تأکید بر این که قالی بافان ضعیف‌ترین قشر جامعه از نظر در آمدی هستند، اضافه کرد: یک بافنده در شرایط فعلی با هشت ساعت کار در روز بین ۴۰ تا ۸۰ هزار تومان دریافتی دارد در صورتی که کارگر ساختمانی ۲۰۰ هزار تومان دریافت می‌کند و افرادی هم که در این کار باقی مانده‌اند مجبور بوده چون فعالیت دیگری نمی‌توانند انجام دهند.
دلیل گرانی نخ
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان‌جنوبی دلیل گرانی نخ را این طور بیان کرد که یک مقداری از نخ مورد استفاده وارداتی بوده که به دنبال افزایش دلار قیمت آنها هم افزایش می‌یابد اما بقیه که داخلی بوده نیز با تبعیت از قیمت‌های خارجی قیمت آنها هم افزایش می‌یابد.
به گفته وی در این شرایط بافنده توان خرید مواد اولیه مرغوب را نداشته و مجبور بوده مواد با کیفیت پایین‌تر را خریداری کند که این تهدید بزرگی برای فرش ایران که برند است تلقی می‌شود.
کامیابی‌مسک تأکید کرد: پیشنهاداتی برای حمایت از بافنده‌ها و تهیه مواد اولیه مرغوب برای آنها و گرفتن هزینه‌ها بعد از فروش فرش‌ها به مسئولان داده شده که امیدواریم در دولت جدید شاهد تحقق این پیشنهادات و رونق در صنعت فرش باشیم.
انتهای پیام/۶۹۰۲۷
