وقتی همه چیز بر وفق مراد است اصالت رابطه تان را نسنجید. عمق رابطه و سلامت روان زوجین در اختلافات و سختی ها مشخص می شود. رابطه‌تان را آگاهانه بسازید. ازدواج و زندگی زوجی یک انتخاب است. این یعنی اتفاق غریزی و خود به خودی نیست. ما تصمیم می گیریم و به عبارتی انتخاب میکنیم که با یک فرد، مابقی زندگیمان را بگذرانیم و به یکی از پر تعهدترین روابط زندگی مان قدم بگذاریم. رابطه زوجین، نه صرفاً با هدف ارضای نیازهای جسمانی بلکه به دلایل و انگیزه های اجتماعی، اقتصادی و عاطفی نیز شکل می‌گیرد. بسیاری از استعدادهای ما، مثل قدرت یادگیری یا میزان ضریب هوشی بالفطره در درون ما وجود دارند ولی مواردی مثل ریاضیات، فیزیک یا شیمی در ژن های ما نیستند و باید آنها را یاد بگیریم به همین منظور به کلاس می رویم معلم خصوصی می گیریم یا کتاب می‌خوانیم. ولی برای ازدواج فرض مان بر این است که همه افراد بدون اینکه کلاسی بروند یا مطالعه ای داشته باشند و نکاتی را فرا بگیرند می‌توانند از پس آن برآیند پس ما هم از هر آموزش و کسب مهارتی بی‌نیاز هستیم!
هدف از ازدواج صرفا باهم بودن تا پایان عمر نیست، کیفیت رابطه به میزان توانمندی ما در شناخت و انتخاب فرد مناسب و در عین حال خودسازی برای مدیریت رابطه و درست عمل کردن وابسته است. به همین منظور لازم است پیشگیرانه قواعد بازی زندگی زوجی را بیاموزیم.
در بررسی زندگی زن و شوهر ها اغلب به مشکلاتی برمی‌خوریم که ریشه شایع این مشکلات در از بین رفتن ارتباط موثر بین زن و شوهر است که گاه به صورت اولیه و گاه به صورت واسطه در ایجاد مشکلات دیگر نقش دارند و باعث دامن زدن به مشکلات اولیه می شوند. بنابراین در کنار فاکتورهایی مثل شور و اشتیاق عاطفی و جنسی داشتن مهارت های ارتباطی موثر برای هر زن و شوهر بسیار واجب، ضروری و کمک کننده خواهد بود. چرا که در اغلب اوقات عادات ساده و نامناسب باعث می شوند که زندگی عاطفی زوجین دچار مخاطرات جدی شود و در مواردی به دلیل عدم برخورداری از مهارت های ارتباطی موثر این مخاطرات گسترده تر شود و زن و شوهر را کیلومترها از جایی که دچار مشکل شده اند دور تر سازد.
خیلی از افراد وقتی برای اولین بار عبارت «گفتگوهای سرنوشت ساز» را می شنوند تصاویر روسای جمهور، امپراطورها و نخست وزیرها در ذهن شان شکل می‌گیرد که پشت میز بزرگی نشسته‌اند و درباره آینده و مواضع خود با یکدیگر بحث می کنند. ولی منظور ما از این عبارت چیز دیگری است. گفتگوهای سرنوشت‌ساز مدنظر ما تعاملاتی با بار هیجانی مثبت یا منفی هستند که برای همه زوجین در طول زندگی مشترکشان به کرات پیش می آید. گفتگوهای روزمره ای با لحن یا محتوایی خاص که در چگونگی حال و هوای زندگی زوجین تاثیر بسیار زیادی می‌تواند داشته باشد.
در نظر گرفتن چه عواملی گفتگو را به گفتگوی سرنوشت‌ساز که درست برخلاف گفتگوی معمولی و بی‌نتیجه است تبدیل می‌کند؟
۱) مهارت گوش دادن فعال:
در هنگام بحث و مذاکره با همسر خود به شکل موثری به او گوش دهید. در طی فرایند گوش کردن انعکاسی، می توانید او را بهتر درک کنید و با او هماهنگ شوید. زمانی که با یکدیگر صحبت می‌کنید، در حین گوش دادن به دنبال یافتن پاسخ مناسب یا شواهدی در گذشته نباشید. به صورت کاملاً فعال به گفته های همسرتان گوش دهید و سپس یافته های خود را به او بازخورد دهید. به جای قضاوت کردن، پیش داوری یا رجوع در دنیای ذهن تان به دنبال حرف های بی فایده نباشید. سعی کنید آنچه را که از مفهوم صحبت های شریک زندگی خود متوجه شدید برای او تکرار کنید و به عبارتی به او بازخورد دهید و از او بپرسید که آیا موضوع را درست متوجه شده اید یا نه و اگر صحبت شما را تایید کرد آن زمان دیدگاه خود را مطرح کنید و از همسرخود بخواهید که او هم همان نکاتی را که از صحبت های شما برداشت کرده به زبان خود برای شما بازگو کند و به عبارتی بازخورد متقابل در رابطه را همواره در نظر داشته باشید.
۲) مهارت خود ابرازی:
این مهارت گویای بیان نیازها و خواسته‌های شما است. هر فردی باید خواسته‌های خود را به خوبی بشناسد و با کلمات و لحن مناسب، بدون تخریب شخصیت طرف مقابل خواسته های خود را مطرح نماید.
۳) مهارت تشخیص و بیان صریح مشکل:
این مهارت اشاره به توانمندی زوجین در بیان شفاف مشکلات دارد. ارتباط کلامی و عاطفی زوجین باید به گونه‌ای پیش برود که بتوانند مشکل خود را به صورت واضح بیان کنند. برخی از زوجین اتفاقات ناخوشایند قبلی، اختلاف نظرهای پیشین و نظرات قدیمی خود را وارد بحث فعلی می کنند که باعث می شود نه تنها مسئله فعلی حل نشود بلکه به دلیل مطرح شدن زخم های عاطفی حل نشده قبلی، بحث فعلی پیچیده تر از قبل شود. کنایه زدن، تحقیر کردن و طعنه زدن از جمله موانع ارتباطی در جهت صورت بندی اصولی مشکل فعلی محسوب می‌شوند.
۴) مهارت شناسایی خطاهای شناختی:
در این مهارت ما تلاش می کنیم که به خودمان گوش دهیم. خودگویی های خود را مورد بازبینی قرار دهیم. در نظر بگیریم که استدلال ها و باورهای غلط ما در ایجاد مشکلات فعلی چه نقشی دارند و سهم خودمان را در ایجاد وضعیت نامطلوب فعلی در نظر بگیریم.
۵) مهارت بعدی مهارت حل مسئله دو نفره است. مهارت حل مسئله دو نفره به مراتب از مهارت حل مسئله به صورت فردی پیچیده تر خواهد بود. بهتر است یاد بگیرید که هدف تان را دو نفره تعیین کنید و مشکلات را به شکل دقیقی در قالب زوجی توصیف نمایید تا بتوانید با اشتراک مساعی به راهکارهای موثرتری دست پیدا کنید. مراقب باشید که موانع به کارگیری اصولی این مهارت وارد رابطه زوجه شما نشوند. موانعی مثل قضاوت، انتقاد کردن، پند و اندرز دادن، ارزیابی های منفی و ذهن خوانی.
۶) همواره در نظر داشته باشید که در صورت نیاز، وقفه های مناسب زمانی در حین حل تعارض داشته باشید. به همین منظور خط قرمزهای یکدیگر را به رسمیت بشناسید و در هنگام بحث و حل تعارض مواضع یکدیگر را محترم بدانید. وقتی که صحبت به بی احترامی به طرف مقابل یا خانواده های یکدیگر رسید یا متوجه بالارفتن صدا یا گفتگوی تمسخر آمیز در حین گفتگو شدید بدانید که این مکالمه دیگر کارآمد نخواهد بود. در چنین مواقعی بهتر است یک وقفه در مکالمه ایجاد کنید که پیش نیاز آن وقفه، توافقی خواهد بود که قبلا با همسرتان در مورد خطوط قرمز یکدیگر داشته اید.
۷) علامت های فیزیولوژیک عصبانیت خود را بشناسید و از آنها به عنوان یک هشدار در حین بحث استفاده کنید. در این زمان بهتر است بگویید که من در شرایطی هستم که ادامه این بحث نمیتواند نه به من و نه به بهبود رابطه کمکی کند و برقراری آرامش و عدم پرخاشگری در شرایط فعلی برای من اولویت دارد. بهتر است اول خودم را آرام کنم و سپس در زمان مناسبی برای مشخص شدن موارد مورد اختلاف با یکدیگر مجدداً صحبتی داشته باشیم و در این فاصله سعی کنید خودتان را با کارهایی که علاقه دارید مشغول کنید و سپس بعد از گذشت زمان مناسب، حتماً به موضوع مربوطه برگردید که آن موضوع حل نشده باقی نماند.
اگر واضح و مشخص است که شما و همسرتان بر سر موضوعی به توافق نمی رسید سعی کنید به دنبال راه حلی باشید که منافع هر دو نفر را حداقل تا حدود زیادی مرتفع نماید. راهی را انتخاب کنید که بتوانید در نهایت به این سوال تکراری خود پاسخ مناسبی بدهید.
آیا این اختلاف نظرها ارزش به خطر انداختن رابطه را دارد یا نه؟ هزینه عاطفی و مادی خدشه دار شدن رابطه قابل جبران است یا نه؟
دکتر ترانه موذنی مشاور و متخصص روانشناسی، طرحواره درمانی و آموزش مهارت های زندگی هستند، و با توجه به سوابق زیادی که در زمینه های مختلف از جمله مشاوره خانواده، مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره طلاق، مشاوره کودک و نوجوان و… دارند می توانند بهترین راهکارها و راه حل ها را برای شما ارائه دهند که مشکلات خود را برطرف نمایید.
تلفن تماس : ۰۲۱۲۲۳۷۳۱۵۲
منبع: دکتر ترانه موذنی
