خبرگزاری مهر – گروه استان ها: یکی از شهرستان های تاریخی مهم استان فارس، شهرستان کازرون است. در این شهرستان بناها و آثار تاریخی زیادی مربوط به دوره های مختلف از جمله ساسانیان وجود دارد. در منطقه دوسیران کوهچنار که یکی از مناطق مهم کازرون به شمار می رود شیرهای سنگی زیادی وجود دارد.

این شیرهای سنگی در شهرستان کازرون فارس در طول زمان یاد و نشانه شجات و صفات آن افراد بود اما طی چند سال گذشته به دلایل مختلفی از جمله تخریب و... در آستانه نابودی قرار گرفته اند.

برخی بر این باورند که شیر های سنگی فارس بیش از 400 سال قدمت دارند. در کازرون بقایایی از شیرهای سنگی دیده می شود که گذشت زمان از یک سو و عوامل طبیعی و انسانی از سوی دیگر موجب شده تا این آثار تاریخی در معرض خطر نابودی قرار گیرند، آثاری که دیگر ساخته نمی شوند و جزیی از میراث تاریخی فارس به شمار می روند.

سنگتراش های ایرانی به نشانه شجاعت، دلاوری و ویژگیهایی چون هنرمندی در شکار، تیراندازی در جنگ و مهارت در سوارکاری، بر آرامگاه بزرگان اقوام خود، شیرهای سنگی می ساختند و بر سر مزار آنها قرار می دادند.

معمولا اندازه شیرهای سنگی قرار گرفته شده بر روی قبور بستگی به جایگاه متوفی نزد بازماندگانش ربط دارد و ساختار شیرهای سنگی به گونه ای است که انتهای دست و پای شیر معمولا بر روی سطحی سنگی گذاشته میشود تا برای سرپا ماندن شیر در دل خاک دفن شود و دست ها به شکل حراست به جلو کشیده شده اند.

بر این اساس طی چند مدت اخیر به دلیل عدم نگهداری و حفاظت از این شیرهای تاریخی، بسیار از آنها در آستانه نابودی قرار گرفته اند از این رو ضروری است که برای حفاظت از آنها دست به کار شد و با راهکارهای علمی از نابودی این شیرهای سنگی جلوگیری کرد.

رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان کازرون در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر بیش از 30 شیرسنگی در کازرون وجود دارد که بیشتر این شیرها مربوط به منطقه دوسیران کوهچنار است.

محمدجواد جوکاری با اشاره به اینکه بسیاری از این شیرهای سنگی تخریب شده، ادامه داد: متاسفانه طی چند سال گذشته به دلیل عدم نگهداری و حفاظت بسیاری از شیرهای سنگی منطقه کازرون تخریب شده که عمدتا به دلایل انسانی بوده است.

رایزنی برای انتقال شیرهای سنگی به موزه

وی ادامه داد: طی این مدت میراث فرهنگی کازرون با شورای شهر رایزنی هایی را انجام داده تا موزه سنگ در منطقه راه اندازی و این شیرها و برخی از کتیبه ها برای نگهداری به موزه منتقل شوند.

رییس اداره میراث فرهنگی کازرون بیان کردک در حال حاضر زمین احداث این موزه تامین شده و به دنبال تامین اعتبار برای ساخت آن هستیم تا بتوان با راه اندازی موزه سنگ برای نگهداری و حفاظت از این سنگ ها اقدام کرد.

وی با اشاره به مطالعات انجام شده در مورد شیرهای سنگی گفت: بر اساس مطالعات انجام شده بسیاری از این شیرها مربوط به دوره ساسانی و قاجار هستند که نیاز به نگهداری و حفاظت دارند.

رییس انجمن دوستداران میراث فرهنگی استان فارس در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: شیرهای سنگی که در برخی از قبرستان های قدیمی وجود دارد نماد جوانمردی و پهلوانی و القابی از این قبیل است که به نشانه جوانمردی روی قبر برخی از افراد گذاشته شده است.

گورستان های تاریخی منابع مطالعاتی هستند

مسعود منیعاتی با اشاره به اینکه گورستانهای تاریخی به دلیل وجود سنگ نوشته های متعدد، شیرهای سنگی و برخی نمادها و آثار حجمی خاص از جمله منابع مهم مطالعاتی برای پژوهش در فرهنگ عامه و همچنین مطالعات تاریخ معاصر محسوب می شوند، ادامه داد: عمده اشخاصی که شیرهای سنگی بر روی مقبره آنها قرار گرفته از جمله صاحب نام ترین افراد اجتماع خود از جمله چهره های سرشناس، کدخدا، بزرگ طایفه و... بوده اند.

وی با اشاره به تخریبهایی که منشا انسانی دارند،اظهار کرد: برخی تخریب های ناشی از عوامل جوی و همچنین وجود گل سنگ ها در این آثار نیز از عواملی هستند که به مرور زمان تخریب‌هایی را برای این آثار به دنبال داشته اند.

این فعال حوزه میراث فرهنگی با تاکید بر لزوم نگهداری و حفاظت از این شیرهای سنگی و در واکنش به نگهداری این شیرها در موزه توضیح داد: اینگونه درست نیست که برای جلوگیری از تخریب تمامی آثار را به موزه منتقل کرد زیرا این کار باعث از بین رفتن محوطه های تاریخی می شود.

منیعاتی ادامه داد: به جای انتقال این شیرها به موزه باید نهایتا یک یا دو شیر سنگی را به موزه منتقل کرد تا در معرض دید عموم قرار گیرد اما مابقی را در همان محوطه حفاظت و نگهداری کرد زیرا در صورت ادامه این کار و انتقال تمامی کتیبه ها و نقوش برجسته به داخل موزه دیگری محوطه تاریخی وجود نخواهد داشت.

وی با تاکید بر لزوم حفاظت از این شیرهای سنگی در همان محل بیان کرد: در حال حاضر در تمامی دنیا در حوزه دانش برای حفاظت و نگهداری از این گونه آثار روشهای جدیدی وجود دارد که به نظر بنده بهتر است به سمت این روشها رفت نه اینکه آثار را از محوطه خود دور کرد.