موضوع افزایش جمعیت سگهای بدون صاحب موضوع جدیدی نیست و مدت‌هاست که مردم گناباد شاهد حضور آنها در داخل و اطراف شهر هستند، اما بعد از اینکه در چند روز گذشته یکی از شهروندان گنابادی در حین پیاده‌روی از جانب یک سگ مورد حمله قرار گرفت و از ناحیه بینی به شدت مصدوم شد واکنش‌ها و مطالبه‌گری مردم جدی‌تر شد البته شایان ذکر است که گفته می‌شود سگی که به شخص مورد نظر حمله کرده، از سگهای بدون صاحب نبوده و سگ نگهبان بوده است اما بروز حوادثی این چنین در شهرهای اطراف به نگرانی‌های مردم دامن زده به طوری که برخی شهروندان خواهان رسیدگی مسئولان هستند.
بارها از شهروندان شنیده‌ایم که حضور سگها امنیتشان را به مخاطره انداخته و نگرانشان کرده حتی این نگرانی‌ها در مورد حضور سالمندان و کودکان در سطح شهر پررنگ‌تر است. این در حالی است که گروهی از فعالان محیط زیست و مدافع حقوق حیوانات، افزایش جمعیت این حیوانات در مناطق مسکونی را نتیجه تداخل انسان در اکوسیستم‌های طبیعی می‌دانند و عقیده دارند که برای حل این معضل خود انسان باید در رفتارهایش با این حیوانات تجدید نظر کند و راهکارهایی که برای مقابله با این پدیده در نظر گرفته می‌شود باید به گونه‌ای باشد که یک‌جانبه نبوده و حق و حقوق این حیوانات نیز نادیده گرفته نشود.
منع قانون معدوم‌سازی سگهای رها و جایگزین کردن دستورالعمل زنده‌گیری سگها و انتقال آنها به پناهگاه یکی از راهکارهایی است که در سال‌های اخیر در نقاط مختلف کشور اجرا شده است اما در بسیاری از موارد اعتبارات لازم برای این کار در نظر گرفته نشده و پناهگاه‌ها نیز استانداردهای لازم برای نگهداری از این حیوانات را ندارند بنابراین عدم ارائه یک راهکار همه‌جانبه همچنان از نقص‌هایی است که در برخورد با این معضل وجود دارد.
اساسا ورود به این مسئله بدون آنکه جوانب مختلف آن بررسی شود نادرست است چرا که اجابت مطالبه شهروندان و نگرانی از جهت پایمال نشدن حقوق حیوانات در حالی که مدیریت و امکانات محدود است، به سختی توامان قابل اجراست.
شهرداری گناباد در زمینه زنده‌گیری سگهای بدون صاحب اقداماتی انجام داده و از معدود شهرستان‌های استان است که از پناهگاه سگهای بلاصاحب برخوردار است اما آن طور که از گفته مسئولان شهرداری پیداست، این یک معضل بزرگ است و برای حل آن تمامی ارگان‌ها و دستگاه‌های اجرایی شهرستان باید پای کار بیایند و شهرداری با نیروهای اندک و اعتبارات محدود نمی‌تواند این مشکل را حل کند.
در ادامه گفتگویی داشتیم با چند تن از مسئولان شهرستان گناباد و نظراتشان را در این زمینه جویا شدیم...
این معضل باید از طریق مسئولان استانی و کشوری پیگیری شود
شهردار گناباد در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: موضوع سگهای بلاصاحب موضوعی نیست که فقط مختص گناباد باشد بلکه رشد بی‌رویه جمعیت سگهای بلاصاحب در کل منطقه و حتی استان و کشور به یک معضل جدی تبدیل شده است.
حمید زارع حسینی اظهار کرد: یکی از اقداماتی که شهرداری گناباد در زمینه جمع‌آوری این سگها انجام داده است زنده‌گیری و رها سازی آنها در پناهگاه است و روزانه به طور متوسط ۵ الی ۸ سگ توسط پیمانکاران زنده‌گیری شده و به پناهگاه شهرداری منتقل می‌شوند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۲۵۰ قلاده سگ در پناهگاه شهرداری گناباد نگهداری می‌شوند، افزود: نگهداری سگها در پناهگاه نیز خود مشکلات و هزینه‌هایی را به شهرداری تحمیل می‌کند که یکی از این مشکلات موضوع تغذیه آن‌هاست و در حال حاضر غذای آنها را از طریق کشتارگاه‌های صنعتی شهرستان تأمین می‌کنیم، اما با افزایش تعداد این سگها برای تغذیه آنها با مشکل مواجه خواهیم شد.
سگهای بلاصاحب سایر مناطق را در اطراف گناباد رهاسازی می‌کنند
وی ادامه داد: زنده‌گیری و نگهداری سگها در پناهگاه وقتی اثر گذار خواهد بود که تمامی شهرداری‌های شهرهای اطراف ملزم به ایجاد پناهگاه شده و سگها را زنده‌گیری و در پناهگاه نگهداری کنند و در حال حاضر به جز گناباد فقط دو یا سه شهر دیگر در استان پناهگاه دارند و بارها دیده شده که سگهای بلاصاحب از سایر مناطق زنده‌گیری شده و چون شهرداری گناباد پناهگاه دارد، آنها را در اطراف گناباد رهاسازی کرده‌اند.
وی تصریح کرد: یکی از راهکارهای جلوگیری از رشد جمعیت این سگها، عقیم‌سازی است اما این روش علاوه‌بر آن که بسیار هزینه‌بر است، تنها وقتی جوابگو است که کل سگهای بلاصاحب منطقه عقیم‌سازی شوند و نه فقط بخشی از آنها.
شهرداری با نیروی اندک و اعتبارات محدود نمی‌تواند این معضل بزرگ را حل کند
زارع حسینی خاطرنشان کرد: با توجه به رشد بی‌رویه سگهای بلاصاحب و زادو ولد آنها، جمعیت آنها روز به روز در حال افزایش است و اگر برای این معضل راهکاری ارائه نشود به یک معضل اجتماعی در کشور تبدیل خواهد شد.
شهردار گناباد تأکید کرد: شهرداری با نیروی اندک و اعتبارات محدود نمی‌تواند این معضل بزرگ را حل کند و لازم است که مسئولان استانی و کشوری برای حل این معضل فکری بکنند همچنین نیاز است که تمام ارگان‌ها از جمله دامپزشکی، شبکه بهداشت، محیط زیست و... پای کار بیایند.
وی یادآور شد: بعضی از شهروندان در مناطق مسکونی و اطراف زمین‌های کشاورزی به سگها غذا می‌دهند که همین امر نیز باعث تجمع سگها در مناطق مسکونی و اطراف مزارع می‌شود، بنابراین درخواستی که از شهروندان داریم این است که چنانچه غذای مازاد دارند به مأموران شهرداری اطلاع دهند تا این غذا را در پناهگاه به سگهای بلاصاحب بدهند.
با یک بحران رو به رو هستیم
گفت وگو را با مهدی صفاری از اعضای شورای شهر گناباد ادامه دادیم، صفاری از معضل سگهای بلاصاحب به عنوان یک بحران یاد کرد و گفت: وقتی بحرانی پیش می‌آید تمامی ارگان‌ها دست به دست هم می‌دهند تا از بحران عبور کنند و در این زمینه نیز سایر نهادها و ارگان‌های شهرستان باید به کمک شهرداری بیایند و در حیطه وظایف خود راهکارهایی ارائه دهند.
وی افزود: تا سال ۹۴ که بحث معدوم‌سازی سگهای ولگرد مطرح بود جمعیت این سگها کم شده بود اما در حال حاضر و با لغو قانون معدوم‌سازی، جمعیت این سگها در شهر بسیار زیاد شده است و هرجا که قدم می‌زنیم با گله‌ای از سگها روبه‌رو می‌شویم.
صفاری اظهار کرد: افزایش جمعیت سگهای بلاصاحب امنیت اجتماعی و روانی مردم شهر را مختل کرده است چرا که هر گاه شخصی از کنار این سگها رد می‌شود ترس ودلهره این را دارد که ممکن است از جانب سگها مورد حمله قرار گیرد.
وی با اشاره به مخاطرات و مشکلات نگهداری سگها در مرکز نگهداری شهرداری گفت: زنده‌گیری سگها یک کار بسیار زمان‌بر است و سگ‌هایی که نگهداری می‌شوند نیز هزینه‌های زیادی را به شهرداری تحمیل می‌کنند.
وی افزود: در مرکز نگهداری سگهای بلاصاحب ۲۵۰ قلاده سگ نگهداری می‌شود و هر روز هم به تعداد آنها افزوده می‌شود. یکی از راهکارهایی که برای کنترل جمعیت سگهای بلاصاحب پیشنهاد شده است بحث عقیم‌سازی این سگها است که بسیار هزینه‌بر است و بنا بر گزارش دامپزشکی شهرستان، عقیم کردن هر سگ نر ۴۰۰ هزار تومان و عقیم کردن هر سگ ماده ۹۰۰ هزار تومان هزینه دارد.
صفاری گفت: تعدادی از سگ‌هایی را که در مرکز نگهداری سگهای بلاصاحب نگهداری می‌شوند می‌توان به عنوان سگ نگهبان به کار گرفت اما سگهای مریض و سگ‌هایی که کارایی ندارند آخرین راهکار متأسفانه معدوم‌سازی است و درست است که سازمان‌های مردم‌نهاد زیادی هستند که با این امر مخالفند و ما هم به آنها حق می‌دهیم اما اگر از بعد انسانی نگاه کنیم واقعا برای حل این معضل شاید این آخرین راهکار باشد و این سگها یا باید معدوم شوند و یا باید با شرایط کنار بیاییم و مخاطرات آن را به جان بخریم.
همان طور که در بالا نیز اشاره شد واکنش‌ها و عکس‌العمل‌های شهروندان نسبت به این معضل و حادثه‌ای که چند روز پیش برای یکی از همشهریان رخ داد مسئولان شهرستان را بر آن داشت تا در زمینه حل این معضل جلساتی تشکیل دهند از جمله جلسه‌ای که ۲۶ دی ماه با حضور مسئولان شهرستان در فرمانداری برگزار شد.
معاون برنامه‌ریزی و هماهنگی امور عمرانی فرماندار گناباد به مهمترین مسائل مطرح شده در این جلسه پرداخت و در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: در جلسه‌ای که روز گذشته در محل فرمانداری شهرستان برگزار شد، حول دو محور جلوگیری از ازدیاد و کنترل جمعیت سگهای بلاصاحب و نگهداری این سگها بحث و تبادل نظر شده و راهکارهایی ارائه شد.
نظارت و بازرسی مرتب از اماکن پرورش‌دهنده سگ در دستور کار قرار گرفت
احمد سفری بیان کرد: گزارش‌هایی از اماکنی در حریم شهر دریافت کرده‌ایم که این اماکن اقدام به نگهداری و پرورش سگ می‌کنند و سگ‌هایی که به نوعی به کارشان نمی‌آید را در شهر رهاسازی می‌کنند و قرار شد کمیته مشترکی متشکل از دامپزشکی، شبکه بهداشت و شهرداری تشکیل شود و این کمیته به طور مرتب از این اماکن بازدید داشته و اماکن مورد نظر را شناسایی کنند و از صاحبان این اماکن تعهدنامه‌ای گرفته شود مبنی بر اینکه این افراد حق رهاسازی سگها را ندارند و سگهای نگهبان نیز باید با قلاده باشند و چنانچه خلاف تعهدنامه عمل کنند و از جانب این سگها آسیبی متوجه افراد شود علاوه بر هزینه جمع‌آوری موضوع از طریق مراجع قانونی پیگیری خواهد شد.
وی افزود: در رابطه با سگ‌هایی که در پناهگاه شهرداری نگهداری می‌شوند قرار شد سگهای که می‌توانند به عنوان سگ نگهبان به کار گرفته شوند توسط دامپزشکی واکسینه شده و در اختیار متقاضیان قرار گیرند و برای سایر سگها نیز قرار شد به منظور جلوگیری از ازدیاد آنها نسبت به عقیم‌سازی اقدام شود.
سفری تصریح کرد: حل این معضل فقط مختص گناباد نیست و برای برطرف کردن آن باید یک اقدام هماهنگ در کل منطقه و شهرستان‌های اطراف انجام شود که به همین منظور قرار شد دادستان گناباد هماهنگی با دادستان‌های شهرستان‌های اطراف داشته باشد که این موضوع به طور همزمان در کل شهرها انجام شود.
آموزش مردم یکی دیگر از مباحث مطرح شده در این جلسه بود و مقرر شد که دانشگاه علوم پزشکی و شبکه دامپزشکی شهرستان نکات آموزشی تهیه کرده و در اختیار رسانه‌ها قرار دهند تا افراد و شهروندان آموزش‌های لازم را فراگیرند و اگر احتمالا از جانب این سگها مورد حمله قرار گیرند بدانند که چطور برخورد کنند که زمینه آسیب کمتر شود.
بنا بر گزارشی که در همین زمینه در ۲۲ آبان ماه ۱۴۰۰ در ایسنا منتشر شد، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست درباره معضل سگهای بلاصاحب گفته بود: «این موضوع تبدیل به یکی از اصلی‌ترین چالش‌های ما شده است. تعداد سگ‌هایی که از شهرها خارج شده و وارد مناطق آزاد محیط زیست می‌شوند و به دنبال غذا هستند، روز به روز افزایش پیدا می‌کند. یکی از معضلات ما تولید جمعیت گرگاس است علاوه بر آن بسیاری از گونه‌های ما در حال حاضر در معرض خطر این افزایش جمعیتی قرار دارند و یکی از این خطرات هم‌سفرگی با گرگ و روباه و خطر دیگر بیماری‌های مشترک میان این گونه‌هاست. ما در حال حاضر نگرانی زیادی در رابطه با افزایش هاری داریم.»
اظهارنظرها در رابطه با نحوه برخورد با این معضل فراوان است و هر راهکار نیز موافقان و مخالفانی دارد از طرفی راهکارها باید به گونه‌ای باشد که حق و حقوق این حیوانات نیز در آن دیده شود، اما بهتر است قبل از اینکه دیر شود مسئولان در این زمینه به یک جمع‌بندی منطقی برسند و برای این مشکل که ابعاد زیادی دارد و با مواجهه مختلفی از سوی گروه‌های مختلف روبه روست، بهترین راهکار را برگزینند.
انتهای پیام
