خبرگزاری مهر، گروه استانها: رج به رج فرش، تاری بر روی پود قرار می‌گیرد تا نقشی از زندگی به زنج خوگرفته مردمان شمال و کوهستان نشین های البرز را بر دار قالی حک کند.
زخمه بر دار قالی که فرود می‌آید، همه دردهای زندگی از خاطرشان می‌رود و چنان با عشق رج به رج را می بافند، برخی دخترکان گره‌های زندگیشان را با آن گره می‌زنند و قصد دارند با فروش آن جهیزیه‌ای برای خود تهیه کنند.
قصه فرش کلاردشت، قصه زندگی مردمانی است که در طبیعت کوهستان روزگار می‌گذرانند و با آنکه شهرت جهانی دارند، همانند قالی کلاردشت در حال فراموش شدن هستند.
فرش کلاردشت دارای قدمت چندین قرن است و توسط کردها و لردها به منطقه آورده شده وتنها فرش دستبافت استان مازندران است که در گوشه و کنار این شهرستان روج دارد.
فاطمه کاووسی بانوی فرشبافی که از کودکی با قالی کلاردشت هم خانه شده است، در همنشینی با خبرنگار مهر از دغدغه‌ها و آرزوهایش برای قالیچه کلاردشت می‌گوید. وی با بیان اینکه فرش ترکمن در گلستان و کلاردشت در مازندران بافته می‌شود، افزود: فرش کلاردشت دارای چله کشی فارسی، گره ترکی دست بافت و طرح‌های انتزاعی است.
وی با اظهار اینکه تنوع فرش کلاردشت بالا است، یادآور شد: فرش کلاردشت دارای رج شمار ۱۸ تا ۲۵ بوده و شفافیت بالای رنگ آن معروف است و عمر و ماندگاری طولانی دارد.
کاوسی با عنوان اینکه به دلیل بلندبودن پرز فرش کلاردشت، قیچی همزمان انجام می‌شود، گفت: هر رج نیاز به پرداخت ندارد و طرح‌هایش برگرفته از زندگی روزمره است.
احیای ۲۱ طرح فرش کلاردشت
این مدرس فرش، طرح‌های فندوقی و جنگلی را از جمله طرح‌های معروف فرش کلاردشت برشمرد و گفت: خودم ۲۱ طرح فرش کلاردشت را احیا کرده‌ام که شامل طرح خورشیدی، عینکی یا صدف بر و غیره است.
کاووسی، یک ریشه بودن قالی کلاردشت را وجه تمایز آن با دیگر فرش‌ها بیان کرد و گفت: تمامی فرش‌ها دارای دو ریشه اول و آخر هستند ولی فرش کلاردشت زمانی که بریده می‌شود، دارای ریشه است و بریدن آن شیوه صماخ بافی انجام می‌شود.
وی فرش کلاردشت را دارای یک ریشه برشمرد و گفت: در گذشته دار قالی کلاردشت و در تابستان در حیاط خانه‌ها برپا می‌شود و حدود ۶۰ تا ۷۰ سانتی متر از دار در زمین فرو می‌رفت و به دلیل کوهستانی بودن منطقه، امکان فرش بافی در پاییز و فصل سرما وجود نداشت.
وی به ابداع چله کشی جدیدی از فرش کلاردشت اشاره و اضافه کرد با این چله کشی می‌توان در تمامی فصول فرش کلاردشت را بافت و اکون ۹۰ درصد مردم کلاردشت بافنده فرش هستند و از طریق آن امرار معاش می‌کنند.
کاووسی شکل دار فرش کلاردشت را عمودی ذکر کرد و گفت: دارهایی که در گذشته بوده پایین کشی نداشت و برای هر ابعاد فرش کلاردشت، دارهای خاصی لازم است و اکنون با شیوه جدید چله کشی، می‌توان به صورت گردشی نیز فرش را بافت و باید پایین کشی فرش با دقت انجام شود تا آسیب نبیند.
ثبت جهانی کلاردشت لنگ پول
کاووسی با عنوان اینکه فرش کلاردشت ثبت ملی شده ولی برای ثبت جهانی نیازمند حمایت هستیم، مهمترین نیاز را تأمین منابع مالی برشمرد و گفت: ۱۳ میلیون تومان برای ثبت جهانی نیاز است و نامه نگاری‌های متعددی با دستگاه‌های مختلف صورت گرفته تا در این زمینه حمایت شود.
این بافنده فرش که از کلاس چهارم ابتدایی تاکنون به بافت فرش مشغول است و کار را نزد مادربزرگش فراگرفته است، گفت: فرش کلاردشت از نظر رنگزنی در تمام کشور غنی است و گیاهی به نام کاهش در منطقه می روید که رنگ زرد را می‌دهد و وقتی با رنگ روناس تلفیق می‌شود، رنگ نارنجی از آن به دست می‌آید.
وی درباره کارگاه‌های رنگرزی گفت: در حال حاضر با کمک هنرجویان در کارگاه شخصی نسبت به رنگرزی الیاف اقدام می‌کنیم و کارگاه دیگری نداریم و برای بافندگان دیگر تمامی ابزار و لوازم نظیر نخ، ابزار، نقشه را تهیه می‌کنیم و رنگرزی را ما انجام می‌دهیم.
فاطمه کاووسی با بیان اینکه بافنده‌های قدیمی یا در قید حیات نیستند و یا دیگر فعالیت نمی‌کنند، ادامه داد: برخی‌ها در یک دیگ کوچک اقدام به رنگرزی می‌کردند که این کار سبب افت کیفیت می‌شد از این‌رو تصمیم گرفتیم تا رنگرزی را در کارگاه شخصی انجام دهیم.
این بانوی فرشباف با بیان اینکه تمام رنگ‌های موجود فرش را به صورت کاتولوگ تهیه کردیم، درباره تولید فرش کلاردشت گفت: در حال حاضر تولیدات فرش کلاردشت بیش از ۳۰۰ مترمربع است.
مشکل بازارچه فروش داریم
وی مشکل فروش را از جمله دغدغه‌های بیان کرد و ایجاد بازارچه فروش را در کلاردشت لازم و ضروری دانست و گفت: متأسفانه نبود جایگاهی برای فروش ازجمله مشکلات است و با آنکه خوشه فرش نیز برای صادرات تشکیل شده است ولی به دلیل مسائل فراروی و تحریم‌ها موفق نبوده است.
کاووسی با اظهار اینکه در سال‌های ۹۱ تا ۹۳ فرش کلاردشت رتبه اول جهانی را کسب کرده است، شرایط جغرافیایی منطقه را در تولید آثار با کیفیت مؤثر دانست و گفت: فرش کلاردشت هرچه پا می‌خورد، براق‌تر و باکیفیت تر می‌شود.
این بانوی هنرمند با بیان اینکه کارگاه رنگرزی طبیعی فرش کلاردشت تبدیل به باشگاه ورزشی شده است، گفت: در حال حاضر پشم های تولیدی از دام‌های منطقه دور ریخته می‌شود و تبدیل آن به نخ در دیگر جاها هزینه‌های بالایی دارد.
وی با عنوان اینکه فرش کلاردشت دارای طرح‌ها و رنگ‌های متنوعی است، تصریح کرد: برای ثبت جهانی فرش زمانی نیاز به شش میلیون تومان هزینه بود که کمکی نشده و اکنون به ۱۳ میلیون تومان رسیده است.
فاطمه کاووسی با عنوان اینکه قرار بود صمت استان هزینه ثبت جهانی فرش کلاردشت را تأمین کند اظهار امیدواری کرد تا این هزینه تأمین شود.
وی درباره قیمت فرش کلاردشت آن را بسته به ابعاد دانست و گفت: فرش شش متری کلاردشت از ۱۵ میلیون تومان به بالا قیمت دارد و این به میزان ریزی و درشتی، نخ، رج و غیره بستگی دارد.
کاووسی هزینه تولید فرش شش متری را ۵۴ کیلوگرم نخ و حدود دو میلیون تومان هزینه نخ بیان کرد و گفت: بافت فرش نیز هفت میلیون تومان دستمزد می‌برد و در کنار آن هزینه جانبی چله کشی و پایین کشی نیز بر قیمت فرش می‌افزاید.
بافت فرش نیز هفت میلیون تومان دستمزد می‌برد و در کنار آن هزینه جانبی چله کشی و پایین کشی نیز بر قیمت فرش می‌افزاید
وی نبود جایگاهی برای فروش و راه اندازی بازارچه دائمی را برای رونق فروش فرش کلاردشت خواسته بافنده‌های این هنر صنعت ذکر کرد و خواستار تلاش مسئولان برای رفع این مشکل شد و گفت: روزگاری بیشترین خریداران فرش کلاردشت گردشگران عربی کشورهای حاشیه خلیج فارس بودند.
بیش از ۴۶ هزار بافنده فرش در استان مازندران فعالیت می‌کنند که فقط نیمی از آنها بیمه شدند، و عبدالرحیمی شمار بافندگان فرش را در استان ۴۶ هزار نفر اعلام کرد و گفت: بیش از ۲۱ هزار نفر از بافنده‌ها دارای بیمه اجتماعی هستند و برای بیمه عشایری و روستایی بافندگان نیز برنامه ریزی شده است.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ۱۳۲ کارگاه متمرکز و غیرمتمرکز قالیبافی در استان وجود دارد، ساماندهی کارگاه‌ها را از مهمترین برنامه‌ها بیان کرد و گفت: ۱۰۲ دارنده کارت طراحی فرش و هشت تعاونی روستایی فرش در استان در کلاردشت، نوشهر، نور، آمل، بابل، بابلسر، قائمشهر فعالیت دارند.
وی برنامه ریزی برای ایجاد کارگاه‌های رنگرزی در استان در دستور کار قرار دارد، این کارگاه با حمایت سرمایه گذار در ساری راه اندازی می‌شود ولی برای غرب استان هنوز استقبالی از سوی سرمایه گذاران نشده است.
عبدالرحیمی ارائه تسهیلات کم بهره را از جمله نیازها برشمرد و گفت: ثبت کلاردشت ثبت ملی شده و برای ثبت جهانی نیز کارها توسط سازمان ملی فرش در دست اقدام است.
صادرات فرش نداریم
وی با بیان اینکه هزینه ثبت جهانی کلاردشت معادل هزار فرانک سوئیس است و باید از طریق استان تأمین شود، گفت: با رئیس ملی فرش هماهنگی لازم صورت گرفته تا از طریق فرمانداری و غیره هزینه ثبت جهانی فرش را تأمین کنیم.
عبدالرحیمی با بیان اینکه صادرات متمرکز فرش نداریم، گفت: فرش‌ها توسط دلالان خریداری می‌شود و به استان‌های دیگر ارسال و از آنجا صادر می‌شود.
وی بااظهار اینکه مکاتبات با گمرک برای صادرات فرش به نتیجه‌ای نرسیده است، گفت: فعلاً صادرات فرش نداریم.
فرش کلاردشت در آرزوی ثبت جهانی روزشماری می‌کند و بافندگان آن در آرزوی بازارچه‌ای برای فروش هستند تا دغدغه‌ای برای فروش نداشته باشند.
