خبرگزاری فارس - همدان: «چاره‌ای نبود جنگ بود و امکانات محدود و باید برای سرگرمی خودمان خلاقیت به خرج می‌دادیم، برگه‌های اضافی یا کاغذهای دم دستی را به هم می‌دوختیم و مثلا کتاب درست می‌کردیم، نقاشی‌های کتاب و قصه‌گویی آن با من بود اما به خاطر دستخط خوب دختر خاله‌ام که چند سالی از من بزرگتر بود، مطالب را او می‌نوشت، این کتاب‌ها یا بهتر بگویم کتابچه‌ها به قدری جذاب بود که آنها را به بچه‌های دیگر به قیمت دو تومان می‌فروختیم که این فروختن لذت کارمان را دوچندان می‌کرد».
این قصه داستان نویسنده‌ای است که از کودکی به کتاب و مطالعه علاقمند بوده و محدودیت‌ها ذهن پویای او را خاموش نکرده بلکه امیدوارتر و با انگیزه‌تر از قبل راه خود را ادامه داده است.
مریم کوثری هنرمند علاوه بر نگارش کتاب‌های مختلف در حوزه کودک و نوجوان تاکنون ۴۳ عنوان از مجموعه کتاب‌های "حسنی" را نوشته که برای اکثریت بچهها و خانواده‌هایشان آشناست و به نوعی با "حسنی" وارد دنیای بچهها شده است.
این نویسنده توانا در بین آثار خود یک مجموعه شعر و داستان از سفر "حسنی" به استان‌های مختلف دارد که بچهها را با نقاط دیدنی و سوغات شهرها آشنا می‌کند مانند "حسنی سفر رفته باز - این دفعه شهر شیراز، "حسنی چه شاد و خندان - داره میره همدان" و...
برای آشنایی بیشتر با این نویسنده نام آشنا که خانواده‌ها و بچهها خاطرات زیادی از کتاب‌هایش دارند گفت‌وگویی با وی داشتیم که در زیر می‌خوانید.
فارس: ابتدا خود را معرفی کنید.
مریم کوثری‌هنرمند متولد سال ۵۹ در همدان هستم. رشته تحصیلی‌ام کارشناسی مدیریت فرهنگی است.
فارس: از چه زمانی شروع به نوشتن کردید؟
کوثری: وقتی زنگ انشا را درک کردم شروع به نوشتن کردم انشاهای خوب و داستان می‌نوشتم، اتفاقی که برای همه بچهها می‌افتد.
فارس: جرقه ذهنی شما برای نوشتن و پیگیری جدی نویسندگی برای شما چگونه بود؟
کوثری: سال‌ها نوشتم و پیگیری کردم تا اینکه پسرم که به دنیا اومد و با بزرگتر شدنش کتاب‌هایی برای او می‌خریدم اما با خرید هر کتاب به محتوای آن هم توجه می‌کردم و مطالبی را می‌نوشتم.
از همان زمان دیگر به جای اینکه کتاب بخرم خودم می‌نوشتم و برای او می‌خواندم و پیگیری کردم تا بتوانم کتاب‌های نوشته شده را چاپ کنم.
فارس: اولین کتاب شما چگونه به چاپ رسید؟
کوثری: سال ۹۰ بود که انتشارات اردیبهشت تهران ۳ کتابم را چاپ کرد که عنوان‌های آنها داستان‌های طنز و قصه‌های موزون است؛ قصه‌هایی که به زبان نظم و شعر و داستان کودک است.
فارس: چه تعداد کتاب تاکنون نوشته‌اید؟
کوثری: ۴۳ عنوان کتاب برای انتشارات اردیبهشت نوشتم که اکثریت با عنوان حسنی است؛ عناوین کتاب‌های داستان بچهها زیاد است بخواهم بگویم مثلا یک مورد حسنی به استان‌های مختلف رفته که شهرها برای بچهها معرفی شده است.
فارس: در خانواده شما کسی بود که اهل کتاب باشد یا بنویسد که شما هم علاقمند شده باشید؟
کوثری: در خانواده ما پدر و مادرم تقریبا بی‌سواد بودند، هر چند پدرم سواد ابتدایی داشت، برای من که بچه بودم کتاب‌های ترکی می‌خواند کمی ذوق شعر داشت به طوری با ما که حرف می‌زد آخر حرفهایش هم قافیه بود.
فارس: خاطراتی از آن دوران دارید، بفرمایید.
کوثری: بله؛ خاطره‌ای که خودم هم تاکنون فراموش کرده بودم و دخترخاله‌ام به من یادآوری کرد اینکه کلاس دوم ابتدایی بودم و زمان جنگ بود و ما برای پناهندگی به روستا رفته بودیم و آنجا زندگی می‌کردیم.
دخترخاله‌ام چند سالی از من بزرگتر و باسوادتر بود. ما با یکدیگر برگه‌های دفتر و کاغذهای اضافی را به هم می‌دوختیم و کتابچه درست می‌کردیم، روی آن و داخل برگه‌ها نقاشی می‌کردیم و مطالبی هم می‌نوشتیم. داستان‌هایش را من می‌گفتم و دخترخاله‌ام چون خط خوبی داشت، می‌نوشت. جالب‌تر اینکه آنها را به همکلاسی یا دوستانمان می‌فروختیم، اما علاقه به کتاب از بچگی با من بود زیرا اولین کتابی هم که دوستم به من داد هنوز تصاویر آن کتاب در ذهنم است که عنوان آن "دویدم و دویدم سر کوهی رسیدم" است و هر روز از خانه تا مدرسه می‌خواندم.
فارس: اولین داستان را چه زمانی نوشتید؟
کوثری: اولین داستانم برای کودکان بود که نوشتم اما چاپ نشد. این قصه را که از پدربزرگم شنیده بودم با عنوان "روباه رنگارنگ". اما بعدها قصه‌ای که از مادربزرگم شنیده بود با عنوان "پیرمرد و شتر پادشاه" را نوشتم که به عنوان اولین داستانم چاپ شد.
فارس: در حال حاضر با مرکز فرهنگی همکاری دارید؟
کوثری: طی چندین ماه قبل در پنج شماره روزنامه هگمتانه بخش نمایشنامه را داشتم. در این بخش داستان‌ها و نمایش‌نامه‌هایی به لهجه همدانی می‌نوشتم که به علت نبود بودجه برای پرداخت هزینه‌ها فعلا متوقف شده است اما قرار است این نمایش‌ها بعد از کرونا به عنوان نمایش خیابانی اجرا شود.
فارس: از دیگر کارها و تالیفات خود بیشتر برایمان بگویید.
کوثری: مردادماه سال قبل ۶ عنوان کتاب برای انتشارات دلفین آبی نوشتم و امسال هم یک مجموعه ۱۱ جلدی برای ناشر اصفهانی نوشته‌ام که هنوز تحویل نداده‌ام.
فارس: شما در کتاب‌هایی که برای کودکان می‌نویسید بیشتر به شکل شعر است این اشعار از کجا سرچشمه می‌گیرد؟
کوثری: اشعارم بیشتر دلی است و خودم می‌نویسم ولی کارهای سفارشی هم دارم که آموزشی همراه با داستان است.
فارس: کدام یک از کتاب‌هایتان را بیشتر دوست دارید؟
کوثری: همه آثارم را دوست دارم اما یکی از کتاب‌هایم را دوست دارم که چاپ نشده و در مرحله تصویرگری در حوزه هنری است. این اثر مجموعه پنج جلدی برای خانواده همدانی است؛ داستان "بادی و بادک" است داستان دو بچه باد است که نام آنها به علت بادخیز بودن همدان انتخاب شده است.
فارس: تاکنون در جشنواره‌ای شرکت کرده‌اید و چه رتبه‌هایی بدست آوردید؟
کوثری: بله در جشنواره آموزش شهروندی شعرم دوم شد، جشنواره شعر ایثار در بنیاد شهید تهران شعرم مقام آورد و در مرحله کشوری نیز مقام کسب کرد.
همچنین در جشنواره‌های فصلی حوزه هنری نیز مقام‌هایی کسب کردم.
فارس: شما در حوزه کودک و نوجوان قلم می‌زنید؛ دلیل اینکه برای بزرگترها نمی‌نویسید چیست؟
کوثری: دنیای بچهها را دوست دارم و با بچهها خیلی خوب ارتباط می‌گیرم، خودم هم نخواهم هرجا باشم بچهها به سمت‌ام می‌آیند. دوران کودکی خوبی دارم و خاطرات آن مرا در آن دوران حفظ کرده است هنوز ذهنیت و طرز فکرم در ۹ سالگی‌ام مانده و برای شعر بزرگسال حس آن را درک نمی‌کنم. شعر و کتاب زیاد می‌خوانم ولی اینکه برای بزرگترها بنویسم، نمی‌توانم چون زبانم کودکانه است. در نوشتن راجع به بچهها هم روانشناسی کودک را قبول ندارم چون روانشناسی نمی‌تواند وارد مقوله ادبیات شود. برای کودکان نوشتن جهان‌بینی کودکان کافی است.
فارس: کتاب‌های شما با چه محتوایی هستند و چه پیامی دارند؟
کوثری: سعی کردم محتوای کارهایم هم تخیل کودکانه و هم طنز باشد چون بچهها کارهای طنز را بیشتر دوست دارند. بیشتر کارهایم به شکل شعر و داستان است چون اگر طولانی شود حوصله بچه را سر می‌برد و اگر به شکل شعر مطالب بیان شود، ماندگاری بیشتری دارد.
فارس: چه چیزی باعث شد به نوشتن و نویسندگی علاقمند شوید؟
کوثری: نوشتن حالم را خوب می‌کند و روحم را ارضا؛ حتی اکنون هم کارهایم را تایپ نمی‌کنم چون حسی که نوشتن به من می‌دهد هیچ حس دیگری نمی‌دهد.
هر شب موقع خوابیدن کنار بالشم دفتر و کاغذ دارم چون ممکن است در تاریکی چیزی یادم بیاید که باید حتما آن را بنویسم و صبح که بیدار می‌شوم می‌بینم و لذت می‌برم.
فارس: به نظر شما در دنیای امروز چه اتفاقاتی باید در حوزه کتاب بیفتد؟ آموزش و پرورش چه نقشی در این زمینه دارد؟
کوثری: سیستم آموزشی ما پر از ایراد است و نظر دادن در این زمینه در حد من نیست چون کارم آموزشی نیست اما در آموزش و پرورش ما کار انشا و نوشتن کمرنگ شده و کلا آموزش ما ریاضی محور شده است. این در حالی است که جامعه ما به چیزی بیشتر از ریاضی هم نیاز دارد، شاید دانش‌آموزی ریاضی نداند ولی در داستان ذهن خلاق و خیال‌پردازی داشته باشد که در مجموع اهمیت نمی‌دهند.
خیلی از خلاقیت‌ها با نوشتن کشف می‌شود و بعدها می‌توان عملی کرد زیرا یک وقت‌هایی مسخره‌ترین ایده‌هایی که در داستان‌ها گفته می‌شود، بعدها شکل عملی به خود بگیرد.
خیلی از تکنولوژی‌های امروز مانند آسانسور شاید قبل‌ترها غیرممکن بود زیرا وقتی برای یک برج مانده بودند که چگونه یک بالابر برای آن درست کنند، یک آبدارچی به حالت مسخره می‌گوید سقف را سوراخ کنید که همین موجب ایجاد بالابر و آسانسور و... می‌شود.
متاسفانه در گذشته به مطالعه غیردرسی ارزشی قائل نبودند مثلا در دوران دبیرستان یادم است که اگر از من رمان می‌گرفتند، حتما باید والدینم پاسخگو بودند و مثل کالای قاچاق کتاب رمان را رد و بدل می‌کردیم.
متاسفانه در آموزش ما جای کتاب متفرقه خالی است زیرا زمانی من در مدرسه با بچهها نوشتن خلاق را داشتم که بچهها خیلی دوست داشتند اما به علت کرونا اکنون این کلاس حذف شده است.
فارس: این روزها حال شعر و ادب چگونه است؟
فارس: به نظرم برای ادبیات ارزش و جایگاه آن شناخته نشده و جایگاه نویسندگان هم مشخص نشده و آنها کسانی هستند که بعد از مرگشان شناخته می‌شوند.
فارس: از شما بابت همکاری در مصاحبه و پاسخگویی به سوالات سپاسگزارم، اگر مطلب دیگری دارید، بفرمایید.
کوثری: متشکرم از اینکه یادی از نویسندگان کردید و پای درد و دل و صحبت‌های ما بودید، انشاءالله رسانه‌ها در شناساندن و همچنین معرفی اهالی قلم همواره کوشا باشند.
انتهای پیام/۸۹۰۰۳/خ
