به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاه گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیر کبیر، خانم فاطمه درویشی فارغ التحصیل دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «ارائه مدل برنامه‌ریزی توزیع (فروش) پوشاک و خرید‌های جهانی پارچه» گفت: فرآیند خرید و تخصیص سفارش به عرضه کنندگان در کنار سایر تصمیمات لجستیکی، منجر به یکپارچگی تصمیمات کانال عرضه فیزیکی می‌شود. الگوی تصمیم گیری در صنعت نساجی، در شرایط نبود قطعیت همراه با مخاطراتِ تلاطم نرخ ارز برای دریافت کالا‌ها در طرح در قالب سه مدل کارامد مورد تحلیل قرار گرفت.

وی افزود: این تصمیمات به همراه با تصمیمات برنامه ریزی تولید میان مدت، می‌تواند به همزمان سازی جریان مواد در امتداد زنجیره عرضه منجر می‌شود.

این پژوهشگر با اشاره به اهداف اجرای طرح گفت: این طرح با هدف بررسی تصمیمات یکپارچه لجستیکی (شامل خرید و تخصیص سفارش پارچه) و ارزیابی یکپارچگی برنامه ریزی خرید، تولید و مدیریت موجودی برای تصمیمات همزمان خرید پارچه و تولید پوشاک با وجود مراکز توزیع میانی انجام گرفته است.
خانم درویشی افزود: نتایج ما نشان می‌دهد که بی توجهب به قطعی نبودن و مخاطرات موجود در خرید‌های خارجی در صنعت نساجی (با وجود تغییرات نرخ ارز) هزینه‌های قابل توجهی را ایجاد می‌کند که منجر به از دست دادن تقاضای مشتری شود. مضاف برآنکه رقابت پذیری صنعت پوشاک وابستگی چشمگیری به هزینه‌های حمل و میزان خرید مواد در دوره‌های تصمیم گیری تاکتیکی دارد.

فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی امیرکبیر با تأکید بر این نکته که این طرح با هدف مدیریت زنجیره تأمین در صنعت نساجی به عنوان یکی از مسائل مهم پیشروی بنگاه‌های اقتصادی اجرایی شده است؛ خاطر نشان کرد: صنعت پوشاک یکی از بزرگترین صنایع جهان است و برخی از شرکت‌های بزرگ محصولات خود را به طور همزمان در ده‌ها کشور تولید می‌کنند.

خانم درویشی اضافه کرد: اگر چه همه شرکت‌های پوشاک به یک اندازه گستردگی ندارند، اما با توجه به روند افزایشی تولید از سوی شرکت‌های پوشاک و گسترش هم افزایی در تجارت جهانی، تصمیمات مرتبط با فرآیند خرید مواد اولیه و تخصیص سفارش به عرضه کنندگان همراه با سایر تصمیمات را در شرایط قطعی نبودن و نوسانات نرخ ارز مورد بررسی قرار داده ایم.

وی با اشاره به ضرورت ارائه مدل برای برنامه‌ریزی خرید و منبع‌یابی جهانی پارچه گفت: با توجه به اهمیت خرید در مدیریت زنجیره تأمین، در دسترس نبودن منابع داخلی و ناتوانی سازمان‌ها برای تولید همه مواد و محصولات مورد نیاز و نیز افزایش رقابت بین سازمان‌ها و تمرکز بر فعالیت‌های اصلی به منظور افزایش کیفیت و خدمات مشتری، انتخاب واحد‌های بافندگی پارچه (منبع یابی چندگانه)، موضوعی پیچیده و قابل تأمل است.

وی با تأکید بر این نکته که یکی از موضوعات مهم و چالش برانگیز برای مدیران زنجیره تأمین، عدم قطعیت در برنامه ریزی‌های این حوزه است، گفت: در این پژوهش سعی شده تا سه مدل برای مواجهه با مسأله انتخاب تأمین کننده و تخصیص سفارش پارچه به عرضه کنندگان جهانی در صنعت نساجی و پوشاک در شرایط نوسانات ارزی ارائه شود.

وی افزود: در واقع، سه مدل یکپارچه برنامه ریزی خرید، تولید و حمل و نقل با درنظر گرفتن عدم قطعیت داده‌ها توسعه داده شده تا میزان خرید از هر تأمین کننده با توجه به سطوح تخفیف ارائه شده از سوی تأمین کنندگان، میزان تولید در هر دوره و تعداد و نوع حمل و نقل مشخص شود.

این پژوهشگر با اشاره به مسأله اول مبنی بر «برنامه ریزی خرید-تولید چند هدفه با ارسال مستقیم»، گفت: یکپارچگی در برنامه ریزی خرید و تولید باعث می‌شود تا به اندازه نیاز و متناسب با تقاضا و مقدار تولید هر دوره، خرید مواد اولیه انجام شود که این امر منجر به کاهش هزینه‌های خرید، حمل و موجودی می‌شود.

وی افزود: همچنین تا حد ممکن، سود از دست رفته ناشی از عدم پاسخگویی به تقاضا نیز کاهش پیدا می‌کند، چرا که فرآیند خرید و تولید بر اساس پاسخگویی به تقاضا و در نظر داشتن ظرفیت تولید و ظرفیت نگهداری موجودی، برنامه ریزی می‌شود.

خانم درویشی با اشاره به مسئله دوم تحت عنوان «تصمیم گیری یکپارچه خرید-تولید چند سایتی در شرایط عدم قطعیت» گفت: مدل ریاضی دوم به صورت چند هدفه، چند منبعی، چند کارخانه تولیدی و چند محصوله در نظر گرفته شده که با عنوان کوتاه شده «تصمیم گیری یکپارچه خرید-تولید چند سایتی در شرایط عدم قطعیت» بیان می‌شود.

وی با اشاره به مسأله سوم، یعنی «تخصیص بهینه سفارش‌ها در زنجیره تأمین دو سطحی با بارانداز‌های متقاطع و نوسانات تصادفی تقاضای پوشاک» گفت: در مدل سوم، راهبرد توزیع بارانداز متقاطع به عنوان موضوعی مهم در نظر گفته می‌شود، با این تفاوت که بر خلاف مدل دوم که در آن فقط یک انبار میانی درنظر گرفته شده، در مدل سوم چند بارانداز متقاطع در مرز کشور خریدار مفروض است.

وی ادامه داد: به دلیل وجود فواصل مختلف بین تامین کننده و کارخانه‌های شرکت خریدار، وجود چند انبار میانی نیز ممکن است. در واقع، کالا‌های ارسالی از تامین کنندگان توسط ناوگان حمل و نقل طرف سوم (از طریق خطوط حمل و نقل جهانی)، به یکی از این انبار‌ها منتقل شده و سپس بدون انبار شدن، با وسایل حمل و نقل داخلی به کارخانه‌های تولید منتقل می‌شود.

وی در پایان تأکید کرد: نتایج این پایان نامه نشان می‌دهد عدم توجه به عدم قطعیت و مخاطرات موجود در خرید‌های خارجی در صنعت نساجی (با وجود تغییرات نرخ ارز) هزینه‌های قابل توجهی ایجاد می‌کند که منجر به از دست دادن تقاضای مشتری شود. مضاف بر آن که رقابت پذیری صنعت پوشاک وابستگی چشمگیری به هزینه‌های حمل و میزان خرید مواد در دوره‌های تصمیم گیری تاکتیکی دارد.

گفتنی است، نتایج حاصل از این طرح در دو نشریه بین المللی با درجه Q۱ (مجله "محاسبات نرم کاربردی" با ضریب تأثیر ۴۷/۵ و مجله "سیستم‌ها و مجموعه‌های فازی" با ضریب تأثیر ۳/۳) به چاپ رسیده است.
همچنین طرح «مدل برنامه ریزی خرید و منبع یابی جهانی پارچه» در سومین دوره جشنواره پایان نامه‌های برتر ایران، ویژه جایزه دکتر حسابی، از سوی کمیته داوران عنوان "پایان نامه برتر" را به خود اختصاص داد و به پژوهشگر آن خانم فاطمه درویشی مزنگی گواهینامه "دانشجوی برتر" اعطا شد.

استاد راهنمای این طرح آقای دکتر رضا قاسمی یقین و استاد مشاور آن آقای دکتر عبدالحسین صادقی اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر بوده اند.