به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مجموعه بیست جلدی شرح نهج‌البلاغه که تا پیش از این به صورت عربی محل رجوع بوده است در ابتدای هر جلد قسمت‌هایی از سخنان حضرت علی (ع) را به همراه ترجمه آن ذکر کرده و در بخش دوم بر اساس تقسیم‌بندی موضوعی، مباحث مهم را با سرفصل‌های موضوعی بیان کرده است.
لایقی در انجام ترجمه خود برای این کتاب نیز همین ترتیب را رعایت کرده و بر همین اساس ترجمه کتاب نیز مطابق فصل‌بندی و تقسیم‌بندی متن عربی انجام شده و مترجم تنها با بازنگری و ویرایش جدید ترجمه خود، این کتاب را ارائه کرده است.
عمده شهرت و معروفیت ابن ابی‌الحدید به سبب تألیف این کتاب است که مجموعه عظیمی را از ادب، تاریخ، کلام و فرهنگ اسلامی را شامل می‌شود. وی این شرح را در اول رجب ۶۴۴ ق/ ۱۲ نوامبر ۱۲۴۶م آغاز کرد و در آخر صفر ۶۴۹ ق/ ۲۳ مه ۱۲۵۱م به پایان رساند و چنان که خود در آخر کتاب می‌نویسد، تدوین این اثر ۴ سال و ۸ ماه طول کشید که برابر با مدت خلافت حضرت علی (ع) است.
ابن ابی‌الحدید در این اثر غیر از کتاب‌های مشهوری، چون تاریخ طبری و سیره ابن هشام و اغانی و کتاب‌های معروف دیگر که در دسترس هستند، از کتاب‌های نادری استفاده کرده که امروزه بعضی از آن‌ها از میان رفته‌اند و یا در دسترس ما نیستند و از جمله آن‌ها می‌توان به کتاب المقالات تألیف زرقان شاگرد ابراهیم بن سیار نظام و کتاب المقالات ابوالقاسم کعبی بلخی و کتاب فضایل امیرالمؤمنین علی (ع) و کتاب الجمل هشام بن محمد کاتبی و کتاب النکت از ابراهیم بن سیار نظام اشاره کرد.
تسلط مترجم کتاب به دو زبان عربی و انگلیسی در این کتاب به خوبی مشهود است. از سوی دیگر این ترجمه برای نخستین‌بار پس از انجام پذیرفتن، با نسخه عربی شرح نهج البلاغه تطبیق داده شده و همین مسئله به اعتبار این کتاب بسیار افزوده است.
همچنین لایقی توضیحات خود در مورد این کتاب و متن ترجمه شده‌اش و یا اظهار‌نظر‌هایی که درباره کتاب مورد نیاز بوده را در متن به گونه‌ای قرار داده است که مخاطب به راحتی می‌تواند توضیحات تکمیلی مترجم را از متن اصلی تفکیک کند.
این کتاب همچنین از دو فهرست مجزا بهره می‌برد. فهرست اول کتاب بر‌اساس خطبه‌ها و شماره خطبه‌ها تنظیم و در کتاب درج شده و فهرست دوم بر اساس موضوعات مطرح شده در نهج البلاغه مهیا شده است. بر همین اساس مخاطب نیز به راحتی می‌تواند بر اساس شماره خطبه و نیز بر اساس موضوع خطبه به طور جداگانه، به راحتی خطبه مورد نظر را پیدا کند.
از جمله ویژگی‌های بارز شرح ابن ابی الحدید می‌توان به استفاده از منابع فراوان، مهم و در برخی موارد متروک، استفاده از منابع گروه‌های مختلف شیعی و سنی، چند بعدی بودن، تعصب نداشتن، ذکر حوادث معاصر مؤلف، ذکر وقایع صدر اسلام متناسب با کلام امام (ع)، توجه ویژه به فصاحت و بلاغت سخنان امام (ع)، برخورداری از شواهد شعری فراوان و ترجمه لغات مشکل اشاره کرد.
مجموعه ۲۰ جلدی این کتاب توسط انتشارات نیستان در اختیار علاقه‌مندان این حوزه گذاشته شده است.
در جلد دوم به بخشی از خطبه‌های امام علی (ع) با موضوعاتی از جمله جهاد، آخرت، قتل عثمان، نکوهش روزگار، امر به معروف و نهی از منکر، شهید و نکوهش خیانت اشاره شده است.
