فعالیت های شهید قرنی قبل از انقلاب
سپهبد شهید سید محمدولی قرنی سال ۱۲۹۲ در خانواده ای مذهبی در تهران به دنیا آمد و پس از ورود به ارتش به سبب شایستگی و کاردانی ، رتبه‌های نظامی را یکی پس از دیگری پشت سر گذاشت به طوری که رئیس ستاد مشترک ارتش شده بود.
شهید قرنی با دیدن فساد در دستگاه رژیم پهلوی ، مخالفت و مبارزه کرد و دو بار هم دادگاهی شد.
سرلشکر قرنی در آخرین مرحله با مشارکت در طرح کودتا علیه حکومت پهلوی در سال ۱۳۳۶ در فکر کودتا بود و ظاهراً از همه جوانب هم شرایط فراهم شده بود اما در شگفتی تمام ، کودتا «لو» رفت و اغلب قریب به اتفاق عواملش از جمله سرلشکر قرنی بازداشت شدند که دادگاه به عللی نامعلوم ، سرلشکر قرنی را به اخراج از ارتش و سه سال حبس محکوم کرد.
وی پس از آزادی از زندان از سال ۱۳۴۱ ، کوشش خود را علیه حکومت پهلوی پررنگ‌تر ساخت ، گرایش شهید محمدولی قرنی به فعالیت‌های سیاسی ، او را به جمع شاگردان جنبش اسلامی امام خمینی متصل کرد.
وی توانست از یک سو با آیت‌الله میلانی و آیت‌الله طالقانی در ارتباط باشد و از سوی دیگر تا معاونت ستاد لشکر و ریاست رکن دو ارتش پیش برود ، شهید قرنی در واقع ، نفر دوم ارتش شاهنشاهی بود و جزو ستاره‌های این نیرو محسوب می‌شد.
فعالیت های شهید قرنی بعد از انقلاب
شهید قرنی در ۲۳ بهمن با حکم امام خمینی (ره) به درجه سرلشکری به عنوان رئیس ستاد ارتش انقلاب رسید ، انتصابی که با وجود دوره کوتاه ۴۳ روزه ، نتایج و خدمات بسیار حیاتی و ارزشمندی را برای کشور به ارمغان آورد.
با توجه به مسئولیت و سمتی که شهید قرنی در ریاست اداره دوم (اطلاعات) ارتش در دوران خدمت خود داشت، بسیاری از گروه‌های سیاسی و مذهبی را به خوبی می‌شناخت و از اهداف و برنامه‌ها و نیات آنان آگاه بود. در شرایط بحرانی بدو انقلاب اسلامی ایران حوادثی مانند ماجرای حزب دمکرات کردستان و گروهک کومله، مسلح بودن ضدانقلاب در منطقه حساس کردستان و خلع سلاح پادگان مهاباد (که موجب شد ضدانقلاب پادگان لشکر ۲۸ سنندج را در محاصره خود بگیرد) مهم‌ترین موضوع برای شهید قرنی بود. او کوچکترین باختی و امتیازی به ضدانقلاب و گروهک‌ها تا زمانی که ریاست ستاد ارتش را بر عهده داشت، نداد.
در شرایطی که پشت پرده انحلال ارتش ، امریکا توطئه می‌کرد شهید قرنی پیش بینی بسیاری از مسائل پیش رو را داشت حتی احتمال جنگ عراق علیه ایران و طرح‌های فروپاشی ارتش را با هویت بخشی انقلابی به این نهاد نظامی نقش برآب کرد و با حفظ اقتدار ارتش ، آشوب‌ها و غائله‌های پیش آمده در نقاط مختلف کشور را به موقع پایان داد.
شهید قرنی گارد جاویدان و گارد شاهنشاهی را منحل و ارتش را از افراد اخلال‌گر و غیرانقلابی پاکسازی کرد و مانع بهره‌برداری نظامی امریکا از ایران شد و توانست جلوی خروج تجهیزات مدرن نظامی از کشور را بگیرد.
وی از افراد متدین و روشن بینی بود که پس از انقلاب ، موقعی که ضدانقلاب، فرمانده لشکر را در سنندج گروگان گرفت و به پادگان آنجا حمله کرد ، برای ارعاب آنان دستور داد هواپیماهایی بر فراز این شهر پرواز کنند و دیوار صوتی را بشکنند! احمد صدر حاج سیدجوادی وزیر کشور وقت ، به این کار شدید اعتراض کرده بود.
شهید قرنی در نامه‌ای به حضرت امام ، موضوع را توضیح داد و تأکید کرد «ضدانقلابِ کردستان ، امنیت منطقه را از بین برده و ژاندارمری‌ها و شهربانی‌ها را تصرف کرده است! این شیوه نشان می‌دهد که اینها ، فقط خواهان خودمختاری نیستند ، بلکه اهداف شومی را در سر می‌پرورانند!» .
وی پس از انقلاب مسئولیت هایی چون ریاست ستاد کل ارتش جمهوری اسلامی ایران و عضویت در شورای انقلاب اسلامی را برعهده داشت.
این شهید در زمینه مبارزه با رژیم شاه ، آن هم در بالاترین سطوح ارتش از پیشگامان بود و توانست ارتش را به سمت اهداف حضرت امام و انقلاب بیاورد ، وی اولین شهید ترور در انقلاب است که نقش آفرینی اش در غائله کردستان و جلوگیری از جداسازی این بخش از کشور باعث شد منافقان تاب نیاورند و به فکر ترور وی بیفتند.
این شهید والامقام سرانجام در سوم اردیبهشت ۱۳۵۸ توسط گروهک فرقان به شهادت رسید و در صحن امام رضا (ع) حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) به خاک سپرده شد.
