به گزارش ایسنا، کنشگران محیط‌زیستی افراد دغدغه‌مند نسبت به محیط‌زیست هستند که در سازمان‌های غیر دولتی فعال در حوزه محیط‌زیست مشارکت دارند. برخی مطالعات نشان داده که زنان در مقایسه با سایر حوزه‌های زندگی سیاسی، در جنبش‌های مربوط به محیط‌زیست فعال‌تر هستند.
از آن‌جایی که در جامعه ایرانی مطالعه‌ای در خصوص نقش جنسیت در کنشگری محیط‌زیستی، انجام نشده است، «لیلا علوی»؛ استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین، میزان کنشگری محیط‌زیستی زنان و مردان عضو سازمان‌های مردم نهاد محیط‌زیستی استان آذربایجان شرقی را مورد بررسی قرار داد.
در این مطالعه به صورت تصادفی ۳۷۵ نفر از ۲۳ سازمان مردم‌نهاد (سمن) استان آذربایجان شرقی با استفاده از پرسش‌نامه بررسی شدند.
میزان کنشگری محیط‌زیستی در این مطالعه با مشارکت‌هایی مثل مشارکت مادی، امضای بیانیه‌ها و نوشتن نامه، شرکت در رویدادهای عمومی برگزارشده سمن‌ها درباره موضوعات محیط‌زیستی، فعالیت‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی، فعالیت‌های حفاظتی، برنامه‌های تحقیقاتی در این حوزه، توسعه گردشگری پایدار و بوم‌گردی و ... ارزیابی شد.
در این مطالعه مشخص شد که پدر و مادر بودن، تاثیر مستقلی بر میزان کنشگری زنان و مردان ندارد. البته ممکن است عوامل مختلف اثر یکدیگر را خنثی کرده باشد.
بر اساس نتایج این مطالعه، میزان کنشگری زنان و مردان تفاوت معناداری ندارد و زنان عضو سمن‌های محیط‌زیستی استان آذربایجان شرقی، کنشگری بیشتر و معناداری نسبت به مردان عضو این سمن‌ها ندارند.
به گفته پژوهشگر این مطالعه؛ زنان نگرانی بیشتری نسبت به مسائل زیست‌محیطی دارند اما افزایش میزان نگرانی، به دلیل کمبود منابع در دسترس آن‌ها و مسئولیت‌های سنگین‌تر خانگی، باعث افزایش میزان مشارکت آن‌ها در کنشگری محیط‌زیستی نمی‌شود.
بر این اساس؛ یافته‌های این پژوهش می‌تواند برای سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیستی مفید باشد. چرا که عضویت زنان در این سازمان‌ها، منبعی است که می‌تواند حتی کوچک‌ترین و کم‌اهمیت‌ترین جنبه‌های رفتار محیط‌زیستی آن‌ها را تقویت کند.
پژوهشگر این تحقیق می‌گوید: اگر جنبش‌های محیط‌زیستی و سازمان‌های مردم‌نهاد مربوط به آن می‌خواهند الگوی مصرف روزانه افراد را تغییر دهند و آن‌ها را متمایل به پذیرش مسئولیت در قبال مسائل زیست‌محیطی کنند، احتمالا تمرکز روی زنان موثرترین استراتژی ممکن خواهد بود. برای فعال‌تر شدن زنان و مشارکت آن‌ها در نقش‌های کلیدی سمن‌ها، باید مسئولیت آنان در خانه و مراقبت از کودکان، نسبت به حال حاضر کم‌تر شود و گرنه آثار متناقض جنسیت، همچنان بسیاری از زنان با میزان نگرانی بالای محیط‌زیستی را به سمت نقش‌های حمایتی و کم‌اهمیت‌تر در سازمان‌های محیط‌زیستی سوق خواهد داد.
یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «شکاف جنسیتی در کنشگری زیست‌محیطی: یک تحلیل جامعه‌شناختی» در فصل‌نامه محیط‌شناسی دانشگاه تهران، منتشر شده است.
انتهای پیام
