به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای دکتر عباسعلی نوبخت، سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در پاسخ به سوال مجری که از او پرسید: حلقه اتصال بین امنیت ملی و امنیت غذایی است بفرمایید که نقش آفرینی سازمان منابع طبیعی چی است و اصلاً امنیت زیستی که از آن صحبت می کنیم مقصودمان چیست؟ از اینجا بحث را آغاز می کنیم که به مصادیق برسیم. 
میهمان: وقتی صحبت از امنیت زیستی می شود در یک کشوری مثل ایران که در منطقه خشک و نیمه خشک دنیا قرار گرفته، حفظ، احیاء و توسعه پوشش گیاهی مملکت برای ما خیلی حائز اهمیت است به همین دلیل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور که متولی پوشش گیاهی مملکت است چه در بخش جنگل، چه در بخش مرتع و چه در بخش بیابان کارکردهای غیر قابل مبادله ای که این پوشش گیاهی برای آرامش بخشیدن به زندگی مردم دارد حائز اهمیت است به عنوان مثال ما در کشور پنج منطقه رویشی داریم حالا الآن چون مباحث مربوط به بلوط زاگرس این روزها خیلی مطرح است، بحث آفت شب پره سفید برگخوار بلوط اصلاً همین بلوط را بخواهیم مثال بزنیم ما شش میلیون هکتار سطح جنگل های زاگرس ماست البته سطح کل زاگرس ما حدوداً سی میلیون هکتار است خب بخشی از آن مناطق مسکونی است بخشی از آن مرتع و بخشی از آن هم جنگل است جنگل شش میلیون هکتار است حالا چه نقشی را روی امنیت زیستی این جنگل تولید می کند و پوشش گیاهی مرتع تولید می کند من جنگل را اگر بخواهم مثال بزنم ما اگر جنگل های زاگرس را حفظ کنیم از آنجایی که 40 درصد از آب مملکت ما در زاگرس دارد تأمین می شود هفت رودخانه از 9 رودخانه بزرگ مملکت ما در زاگرس وجود دارد و خیلی از استان هایی که در حاشیه زاگرس هستند مثلاً استان خوزستان، استان بوشهر، استان فارس و حتی 11 استان زاگرس نشین ما مسائل مربوط به کشاورزی خودشان را مدیون این اکوسیستم پایدار جنگلی و مرتعی خودشان هستند در زاگرس ما 6 میلیون هکتار جنگل داریم جنگل هایش چون اصولاً پراکنده هستند آن تراکمی را که در جنگل های شمال داریم آنجا ندارند این توان را دارند که به طور متوسط هر هکتار جنگل های زاگرس هزار متر مکعب آب را در سال هم جذب، هم تولید و ذخیره کند و به تدریج آزاد کند خب، حالا اگر هزار را ضرب کنیم در شش میلیون هکتار می شود 6 میلیارد متر مکعب آب در سال که جنگل های زاگرس دارد تولید می کند در صورتی که بزرگترین سد ما که کارون 3 است حجم مخزنشان حدود 3 میلیارد متر مکعب است یعنی دو برابرش در سال دارد تولید می کند حالا الآن مباحث ریزگردها هم هست گرد و غبار هم هست ما حدوداً دو تا آمار هست ولی آماری که ما داریم حدود 45 میلیون هکتار نقاطی هستند که در ایران ریزگرد این ها را تولید می کنند نقاط تقریباً می شود گفت بحرانی ما هستند و حجم رسوب این مساحت در کشور حدوداً 4 میلیون تن در سال هست. از مناطق داخلی مان مناطق خارجی که کشور ما تحت تأثیرش قرار می گیرد 270 میلیون هکتار هست که آن حدوداً 176 میلیون تن گرد و غبار را به کشور ما می فرستد که رسوب می کند حالا نقش جنگل های زاگرس اینجا ببینید چقدر مهم است در کتاب های دوران راهنمایی، دبیرستان خواندیم هر هکتار جنگ 68 تن گرد و غبار را در سال جذب می کند رسوب می دهد به خودش و با توجه به سطح 6 میلیون هکتار اگر ضرب بشود در این عدد 408 میلیون تن است یعنی در واقع چند برابر این میزان گرد و غباری که از خارج از کشور و داخل کشور، کشور ما را تحت تأثیر خودش قرار می دهد یا همین 6 میلیون هکتار جنگل نقش تولید اکسیژنش این هست که هر هکتارش اکسیژن مورد نیاز 10 انسان را تعیین می کند بنابراین جنگل های زاگرس اکسیژن مورد نیاز 60 میلیون نفر را تأمین می کند وقتی مباحث امنیت زیستی مطرح می شود من فقط به سه فاکتورش الآن اشاره کردم ببینید چقدر این جنگل ها حائز اهمیت هستند و برای ما چقدر مهم هستند که بتوانیم این را حفظ کنیم و این هم مطمئن باشید که ما بدون کمک مردم نمی توانیم این کار را کنیم به دلیل اینکه اعتقاد شخصی بنده این است که ما منابع طبیعی ما زمانی پویا است که منابع طبیعی مان را با مردم و برای مردم مدیریت کنیم.
مجری: نکات بسیار قابل تأملی آقای دکتر نوبخت.
میهمان: البته جنگل های شما هست جنگل های ارسباران است ایران تورانی است خلیج فارس و عمانی است و حدود 80 و خرده ای میلیون هکتار سطح مراتع ما است که اینها پوشش گیاهی اش بسیار حائز اهمیت است. 14 میلیون و 375 هزار هکتار جنگل در کشور داریم که این میزان هکتار جنگل بعضی از گونه های جنگلی ما مختص خود ایران هستند مثلاً جنگل های شمال کشور قدمتش برمی گردد به دو و نیم تا شصت میلیون سال قبل یک فسیل زنده است یک موضع بسیار بزرگ طبیعی است که باید قدرش را بدانیم و از طرفی هم الآن می شود گفت که در شمال سلسله جبال البرز و جنوب البرز مثلاً استان تهران، استان قزوین، استان البرز، استان زنجان، استان اردبیل، استان سمنان، استان خراسان شمالی و سه استان شمالی نیمی از جمعیت ایران را به خودشان دارند اختصاص می دهند یعنی نیمی از تمدن ایران الآن نیازمند هست به همین وجود جنگل های شمال کشور.
مجری: آقای دکتر یک مطلبی را از شما شنیدم که فرموده بودید که جنگل های ایران به ویژه جنگل های شمالی حتی در بقای بشر بسیار اثرگذار بودند می فرمایید این موضوع چه بوده.
میهمان: ما در کل کره زمین 4 بار اثر یخبندان داشتیم که این اثر یخبندان خیلی از جانورها و خیلی از گیاه ها را از بین برده جنگل های شمال کشور به دلایل خاصی در واقع مصون ماندند از بین نرفتند و همین مسأله باعث شد که الآن به عنوان مثال کشورهایی مثل دانمارک، آلمان اینها آمدند به دلیل اینکه می خواهند جنگل های گذشته خودشان را داشته باشند و این سیکل تکاملی را برای اینکه پیدا کنند حدوداً هزار سال طول می کشد آمدند از ما تقاضا کردند که بذر گونه هایی را که در زمان های خیلی دور در آن قسمت از کشورهای اروپا بوده آنها را بگیرند کشت کنند و آن گونه ها را در مناطق خودشان به هر حال تولید کنند تا برسند به جنگل هایی را که قبلاً در زمان یخبندان از بین رفته و از دست دادند به همین دلیل جنگل های شمال کشور حائز اهمیت است البته ما ایرانی ها همین نیمی از جمعیتی هم که الآن خدمتتان عرض کردم که در قسمت شمالی و جنوبی البرز دارند زندگی می کنند مدیون شرایط توپوگرافی هستیم که در منطقه گیلان در منطقه تالشش هست به دلیل اینکه خط و رأس های سلسله جبال البرز یا شرقی غربی می توانیم بگوییم یا غربی شرقی است ولی در آن قسمت شمالی جنوبی است و تمام ابرهای باران زایی که می آید به سمت ایران از سمت مدیترانه و از سمت سیبری اینجا به دام می افتد و در قسمت شمالی البرز که بارش دارد اگر این شرایط توپوگرافی آنجا حاکم نبود خب طبیعتاً این ابرهای بارانزا می رفتش شمال هندوستان، شمال چین، جنوب مغولستان بارش می کرد و ما از این نعمت خدادادی بی بهره می شدیم.
مجری: با توجه به این اهمیتی که برشمردید و به خوبی اشاره داشتید که اولاً منابع طبیعی کشور که از آن صحبت می کنیم یعنی چی؟ امنیت زیستی که از آن یاد می کنیم چه مفهومی را در خودش جای داده و اینکه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور چی هست به نوعی در این بخش اول به اندازه هر چند کم احصاء شد اما آقای دکتر نوبخت شما بهتر از من می دانید که حال جنگل های ما با این درجه از اهمیت خوب نیست چه جنگل های زاگرس به ویژه جنگل های بلوط که الآن حالا مفصل راجع به آن صحبت می کنیم چه جنگل های شمال، چرا اینگونه برخورد شده با موضوع جنگل ها با این شرایط خاصی که ما می دانیم مدیون وجود این جنگل ها هستیم بخش زیادی از زندگی مان را، چرا کم اهمیت می دهیم نقش دولت ها چقدر بوده، نقش بهره کشی سودجویانه از جنگل ها چقدر بوده چون نمی توانیم همه چیز را گردن خشکسالی بیندازیم بفرمایید چه موضوعی سبب شده است که وضعیت ما امروز این است که اخبار ناخوشایندی می شنویم؟!
میهمان: جنگل یک موجود زنده است حس دارد و آنهایی که تخصص در این کار دارند می شود گفت که جنگل با آنان صحبت می کند یعنی درخت هایی که در عرصه های جنگلی هستند دقیقاً بلاهایی که با لطف هایی که در دهه های گذشته دیدند را انصافاً به زبان می آورند و هر کسی که فکر می کنید یک ادعاست می تواند تشریف بیاورد در داخل جنگل پیرامون این موارد، ما برای آنان توضیح بدهیم شرایط اقلیمی واقعاً تحت تأثیر گذاشته پوشش گیاهی مملکت را حالا چه جنگل، چه مرتع و چه بیابان را، ما مراتعِ ما درجه بندی شده اند مراتع درجه یک هست، درجه دو هست، درجه سه، مراتع ما اگر پوشش گیاهی اش تخریب بشود زیاد به چشم نمی آید وجود مراتع هم برای ما ایرانی ها باید خیلی مهم باشد حتی وجود پوشش گیاهی در بیابان، وقتی از اکوسیستم بیابان، ما صحبت می کنیم ما هیچ وقت با بیابان نمی خواهیم مبارزه کنیم ولی عرصه هایی از مراتع درجه 3 ما که شامل تخریب شدند ما با این تخریب می خواهیم مبارزه کنیم و در حال تبدیل شدن به بیابان هستند با این می خواهیم مبارزه کنیم الآن در جنگل های زاگرس ما همین آفتی که الآن وجود دارد این آفت را خدا رحمت کند دکتر عبایی را دکتر عبایی در سال 1351 ، 1352 شناسایی کرد و به عنوان فون پروانه های ایران نامگذاری کردند این آفت را و این آفت زمانی ما می توانیم بگوییم که این موجود آفت است که به طغیان برسد شب پره سفید برگخوار بلوط، این شب پره الآن دو سال است سه سال است البته از آن زمان سال 52 به این سمت چند بار طغیان داشت ولی خب شبکه های مجازی و این جور چیزها وجود نداشت این قدر بولد نشده بود ولی الآن به درستی هم بولد شد ما تشکر هم می کنیم این شب پره الآن دو سال است که تقریباً می شود گفت که بارندگی ما در زاگرس کم داریم یا بارندگی ما در زمانی است که نیاز داریم ممکن است نباشد از یک طرف گرما زیاد شد رطوبت کم شد حالا به دلایل مختلف و همین مسأله باعث شد که در برگ های درخت بلوط ما مواد مورد نیازی که سبب افزایش این آفت شد این شب پره شد افزایش پیدا کند این شرایط باعث شد که ما برگ های ما در این دو سال گذشته هم میزان قندش هم کربوهیدراتش و هم پروتئین در آن افزایش پیدا کند و طبیعتاً مواد غذایی مناسب، درجه حرات مناسب آمد این شب پره ها را به حالت طغیان رساند حالا ما بشر چه کار کرد ما آمدیم یک ایجاد مشکلی که برای همین پوشش گیاهی کردیم این بوده که حدوداً سطح قابل توجهی از عرصه های جنگلی زاگرس، ما طبقات درختی را آشکوب اصطلاحی است که در جنگل شناسی است حساب می کنیم زیر این طبقه های درختی یعنی کف جنگل یا زیر آشکوب درختان جنگلی ما خدمتتان عرض کنم حدوداً 2 میلیون هکتار اراضی داریم که شخم شیار زده می شوند و کشاورزی می شوند و این کشاورزی ممکن است گندم باشد جو باشد و حتی کاشت گونه های درختی مثمر که بازدیدی که ما در هفته گذشته داشتیم دیدیم که درختان مرکبات مثل مثلاً لیمو در بعضی از این مناطق کاشته شد این را خودشان شاید مباحث کارشناسی باشد روی آن، ولی برای اینکه اینها شاداب باشند و محصول دهی آنها خوب باشد برای مبارزه با آفات مربوط به خودشان از سموم شیمیایی استفاده می شود این سموم شیمیایی که در زیر آشکوب این جنگل ها دارد استفاده می شود یک سری شکارگرهای طبیعی داریم و یک سری پارازیتوئیدهایی داریم که اینها به صورت طبیعی می آیند با این آفات مبارزه می کنند و این آفات را از بین می برند پس بخش قابل توجهی از عوامل یا همان شکارگرهای طبیعی که وجود دارند بشر از بین برده از یک طرف دیگری هم که هست خدمتتان عرض کنم که تقریباً می شود گفت که چرخه هیدرولوژی در بستر زمین زاگرس، البرز اینها به هم خورده، چرخه آبی به هم خورده من مثلاً الآن در شمال کشور اگر بخواهم برایتان مثال بزنم، در شمال کشور ما از سال 70 تا به حال حدود 69 آفت بیماری داریم ما جنگل های شمال کشور که جنگل های بسیار حائز اهمیتی هستند برای همان نقش آفرینی شان در امنیت زیستی در بالادست و در میان بند سد زدیم خب، در سنوات گذشته ها، می گویم ما منظور بشر است سد زد از یک طرف دیگر خدا خیلی عالم است خدا می داند نیاز موجودات را به چه شکل تأمین کند ما در شمال کشور هر چی از سمت گلستان به سمت آستارا می رویم سنگ بستر ما تغییر می کند از حالت مارنی به حالت گرانیتی تبدیل می شود و به همین دلیل ما چشمه های آب فراوانی داشتیم در قدیم این چشمه های آب فراوان به دلایل مختلفی یا تخصیص داده شد بخشی از آن به شهرک های صنعتی شهرک های گل و گیاه یا گسترش خوش نشین هایی که در روستاهای شمال کشور آمدند و یک حقآبه ای را در نظر گرفتند برای پوشش گیاهی و جانورهایی که در جنگل های شمال زندگی می کنند با توجه به اینکه ما بالادست سد زدیم این چرخه هیدرولوژی را به هم زدیم از طرفی هم در پایین دست مثلاً من یک مثال بزنم در استان گلستان در آن شهری که اطراف پارک غرق هست چاه های عمیق زدیم که آب مورد نیاز به حق، مردم را تأمین کنیم این چرخه هیدرولوژی وقتی به هم خورد سطح ایست آبی آب در ارض جنگلی آمد پایین، سطح ایست آبی آمد پایین از آن حقآبه ای که آن چشمه سارهایی که در جنگل های شمال داشتند برای جنگل و جانوران داخل جنگل در واقع کم شد الآن ما در استان مثلاً مازندران در روستاهایی در شرق مازندران انصافاً با مشکل آب مواجهیم البته این مسأله را هم بگویم این مسائل را داریم عنوان می کنم اینها همه راه حل دارد اینها همه را می شود روی آن کار کرد ما اصلاً مثلاً جنگل های زاگرس باز بخواهیم برگردیم جنگل های زاگرس ما درختایش همه پیر شدند ما اصلاً تنوع گونه ای گونه های جنگلی بومی از واجبات است که استقرار بدهیم در زاگرس، خوشبختانه وزیر محترم جناب آقای ساداتی نژاد پیرامون این مسائل خیلی حساس هستند و همین مدت زمان کوتاهی که من به عنوان یک سرباز در این سازمان برای خدمت به طبیعت برای مردم این وظیفه واقعاً هم وظیفه است عهده دار شدم اصلاً به صورت ویژه گفتم بروید در عرصه، مشکلات را ببینید و این مشکلات را خوب ما دیدیم آمدین خدمتشان عرض کردیم و سریعاً اولین یعنی در واقع می شود گفت که اولین روز کاری بعد از تعطیلات هم ایشان متولیان این امر را از استان های درگیر زاگرس، امروز دعوت کردند جلسه بسیار خوبی بود در خدمتشان بودیم و ان شاء الله آن راهکارهایی که کمیته های تخصصی گیاه پزشکی را که ما در سازمان داریم فقط شامل حال ما نیست تشکر می کنم از عزیزانی که در دانشگاه به ما کمک می کنند از مؤسسه تحقیقات کمک می کنند از پژوهشکده کمک می کنند و همکاران انصافاً با تجربه ای که ما در اجرا داریم و همه شان هم زحمتکش هستند کمک می کنند راهکارهایشان را در طبیعت می خواهیم اجرا کنیم.
مجری: قبل از این آقای دکتر ببینید مواردی را برشمردید این موارد بیانگر این بود که بعضی از اینها قابل پیشگیری بوده حالا یک سری برمی گردد به گذشته های دور و البته نه چندان دور بماند این ها را نمی خواهیم خیلی راجع به آن بحث بکنیم باید به راهکارهای مقابله ای بپردازیم ولی بعضی از اینها ما که می دانستیم اگر شرایط اقلیمی، گرم شدن آب و هوا، و کم شدن بارندگی ها بالاخره این روزها قابل پیش بینی است می تواند محیط و بستر آماده ای را برای رشد آفت ایجاد بکند چرا مقابله نکردیم؟ حالا می خواهیم راجع به اینها صحبت بکنیم، امروز من دیدم که شما بر ضرورت تأییدیه سند جامع حفاظت و مدیریت پایدار بوم سازگان زاگرس تأکید کردید، خب این را آقای دکتر ساداتی نژاد وزیر محترم جهاد کشاورزی هم تأیید داشتند و تأکید کردند اما پرسش من این است تا این سند بخواهد آماده بشود واقعاً ما با شرایطی که الآن در جنگل های زاگرس جنگل های بلوط را عرض می کنم مواجه هستیم و این آفت برگخوار و جوانه خوار بلوط آنجا وجود دارد آیا زمان را از دست نمی دهیم چه راهکار کوتاه مدتی را لحاظ کردیم که حداقل بشود مقابله سریع کرد؟
میهمان: ما کلاً بر اساس موافقتنامه هایی که سازمان ما خدمتتان عرض کنم که رد و بدل می شود با سازمان ما، ما یکسری فعالیت هایی را داریم یعنی همکارهای ما در بخش های مختلف یک سری فعالیت ها را دارند یعنی ما تمام مسائل مربوط به آبخیزداری و آبخانداری را در کل کشور بر اساس مطالعاتی که از قبل انجام شده انجام می دهیم فعالیت های مربوط به جنگل کاری های خودمان را هم در کل کشور سالانه انجام می دهیم و فعالیت های مربوط به زراعت چوب را انجام می دهیم و فعالیت های مربوط به پوشش گیاهی مراتع خودمان را حتی بیابان خودمان را انجام می دهیم مثلاً الآن سازمان جنگل ها سالانه حدوداً اگر اشتباه نکنم 300 هزار هکتار کارهای بیولوژیک دارد در بیابان ما انجام می دهد ولی سرعت بیابانزایی، ما بیابانزدایی مان، سرعت بیابانزایی از بیابانزدایی بیشتر است حدوداً الآن با توجه به شرایط اقلیمی که الآن داریم حدود 1 میلیون هکتار در سال است که به امید خدا حالا همین.
مجری: 1 میلیون هکتار بیابانزدایی می کنیم یا بیابانزایی می شود؟
میهمان: نه بیابانزایی می شود ما 300 هزار هکتار بیابانزدایی می کنیم. حالا پیرامون مسائل زراعت چوب و موارد دیگر کار می شود ولی به شکر خدا همین سندی را که امروز از آن نام بردیم و فکر می کنم دیگر مراحل آخر کاری باشد تا نهایی بشود و اقداماتمان را بر مبنای آن انجام بدهیم می تواند خیلی از مشکلات ما را در زاگرس حل کند. یک همسوگرایی ایجاد می کند بین دستگاه های مختلف.
مجری: دستگاه های ذی مقصد کدام ها هستند؟
میهمان: مثلاً وزارت نفت است وزارت صنعت، معدن و تجارت است، وزارت تعاون هست، خود وزارت جهاد کشاورزی هست و رئیس محترم صدا و سیمای کشور هست، معاون محترم ریاست جمهوری در سازمان محیط زیست است، سازمان برنامه و بودجه هست، سازمان علمی و فناوری است همه اینها با هم حالا خیلی توضیحش زیاد می شود برای این برنامه، همه اینها یک همگرایی می کنند همسو می شوند پیرامون همان مواردی که خطراتی که عرض کردم خدمتتان روی زاگرس تأثیرات منفی می تواند داشته باشد ما یک استان را بازدید کردیم استان کهگیلویه و بویراحمد 26 هزار و 886 هکتار آلوده بود به برگخوار و این استان حدوداً 874 هزار و 62 هکتار سطح جنگلش است جنگل های دیگر این استان آلودگی اش پیرامون این آفت می توانم بگویم نبود ما بازدید کردیم و خوشبختانه بلوط هایش سالم بود که البته آفت جوانه خوار در این استان در مناطق سردسیری اش حدوداً 33 هزار هکتار بود الآن محلول پاشی هم که ما الآن به عنوان مثال آنجا داریم محلول بی.تی خیلی از کسانی که متخصص این امر هم هستند ممکن است که مثلا ً نگرانی هایی داشته باشند ما جاهایی را که سپر حفاظتی ماست یعنی آلوده هست مرز جای آلوده با جای سالم در آن مناطق فعلاً داریم استفاده می کنیم و از تله های نوری و فعالیت های مکانیکی هم استفاده می کنیم.
مجری: در کنار تدوین این سندی که دارد انجام می شود فعالیت های خودتان را دارید این سند کی اولاً به تصویب دولت می رسد و کی نهایی می شود؟
میهمان: اگر اشتباه نکنم وزارت کشور هست، بعد از اینکه حالا سیکلش را در وزارت کشور طی کرد قطعاً در دولت هم مطرح می شود به واسطه همین وزیر محترم جهاد کشاورزی.
مجری: یعنی فکر می کنید مثلاً می توانیم تا آینده نزدیک تا یک ماه دیگر بگوییم که این سند نهایی شده ان شاء الله؟
میهمان: نمی توانم قول بدهم چون اطلاعات راجع به این موضوع به اندازه کافی ندارم و دوست دارم به مردم اطلاعات درست بدهم.
مجری: اما بحثی که فرمودید در کنار این موضوع الآن دارد اتفاق می افتد اقدامات اجرایی و جاری شما، امروز آقای وزیر از اختصاص 20 میلیارد تومان برای مقابله با آفت جنگل های بلوط یاد کردند سؤال این است که این 20 میلیارد تومان با این ضرورتی که ما داریم الآن تخصیص یافته و در اختیار شما قرار گرفته و اصلاً این میزان بودجه کافی است برای این بحث؟
میهمان: ما برای اینکه مبارزه دقیق بکنیم پیرامون این موارد، همان چیزی را که عرض کردم کمیته تخصصی این کار که متشکل از چند جای مختلف هستش در سازمان تشکیل می شود بر اساس آن اقدامات انجام می شود از این میزان پولی را که جناب دکتر سادات نژاد فرمودند فعلاً برای دو تا استان، استان فارس و استان کهگیلویه و بویر احمد تخصیصی داده شده و ان شاء الله در روزهای اخیر و روزهای آینده و هفته های آینده بسته به نیازی که استان ها، استان های درگیر اعلام می کنند مبالغ بعدی اش هم به امید خدا تخصیص داده می شود.
مجری: کافی است این 20 میلیارد آقای دکتر؟
میهمان: 15 میلیارد تومان هم از سفر جناب آقای دکتر قالیباف ریاست محترم مجلس شورای اسلامی خدمتتان عرض کنم که به این امر تخصیص دادند اعتبار در نظر گرفتند برای این کار و این اعتبار برای اینکه بدانیم کامل است کافی است یا نه، ما بسته به آن عرصه هایی که الآن آلوده هستند اصلاً این پروانه ها پروانه برگخوار، الآن نسل سومش است ممکن است چهار نسل باشد پنج نسل باشد بسته به شرایطی که در منطقه وجود دارد اینها فعالیت های خودشان را دارند با توجه به اینکه اصولاً از اوایل مردادماه فروکش می کند بگذاریم ببینیم که طبیعت چقدر نیاز دارد و ما بر مبنای نیاز طبیعت اعتبار را در نظر بگیریم و تخصیص های لازم را بدهیم و ما در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در واقع برای این مردم عزیز اگر طبیعت ایران را به یک باغ تشبیه کنیم نقش باغبان را داریم و هر جا احساس کنیم که نیاز هست که تمهیداتی را ببینیم مشکلات اعتباری هم داشته باشیم مشکلات اعتباریمان را هم سعی می کنیم از هم وزیر مورد نظر یعنی وزیر متخصص در این امر که وزیر جهاد کشاورزی است کمک بگیریم و هم از سازمان برنامه ریزی و سازمان مدیریت کشور.
مجری: به محلول پاشی اشاره فرمودید خب در دل گفته هایتان این هم نهفته بود که خب کارشناسانی که ابراز نگرانی کردند که این محلول باشد می تواند زیان های بیش از منفعت داشته باشد را به یک نحوی پاسخ فرمودید که جدا کردید اما یک بحثی هم من دیدم در بحث های.
میهمان: این محلول پاشی فقط شامل حال کشور ما نمی شود این محلول بی.تی تقریباً یک محلول یعنی یک محلول کم خطر است برای طبیعت که در اروپا هم دارد استفاده می شود کشورهای دیگر هم دارد استفاده می شود و الآن در حال حاضر ما ناچاریم ولی شرایط توپوگرافی زاگرس طوری است که نه می شود به واسطه هواپیما ما سم پاشی این سم پاشی نه محلول پاشی داشته باشیم و نه به واسطه تراکتور و در همین مباحث هم باعث شده که ما میزان محلول پاشی را در استان هایی که الآن درگیر هستند کم کنیم و برویم به سمت تله های نوری و مبارزات مکانیکی که می توانیم انجام بدهیم.
مجری: یعنی آنها الآن مکمل این اقدام محلول پاشی است که آسیب ها کاهش پیدا بکند. یک نکته ای را دیدم که اساساً ما باید بخشی از این مقابله با آفت ها را مثلاً در اسفند ماه انجام می دادیم چرا انجام نشده یا اگر انجام شده چرا اثربخش نبوده؟
میهمان: این آفت را مبارزاتمان را اگر بگوییم اسفند یا فروردین، ما یک پروانه اول تخم می گذارد بعد تخم هایش به لارو تبدیل می شود لاروها به شفیره تبدیل و شفیره به پروانه یا شب پره تبدیل می شود ما زمانی باید محلول پاشی کنیم که در مرحله لارو بودن در سن یک و دو شان این محلول پاشی را انجام بدهیم این محلول پاشی سم نیست که ما در هر مرحله از گذر زندگی این پروانه یا شب پره بخواهیم استفاده کنیم بعد شرایط مناطق هم با هم متفاوت است این تخم ها ممکن است در یک منطقه به عنوان مثال با گرم شدن آن منطقه در اسفندماه به لارو تبدیل بشوند در یک منطقه ممکن است فروردین ماه به لارو تبدیل بشوند.
مجری: یعنی اصلاً قابل پیش بینی نیست که بالاخره در هر منطقه ای به فراخور شرایط اقلیمی بتوانیم آماده مقابله باشیم؟
میهمان: البته این را نمی توانیم بگوییم.
مجری: می خواهم بگویم شاید برنامه ریزی دقیقی هم نداشتیم.
میهمان: ممکن است صادقانه بگویم ممکن است برنامه ریزی دقیقی در بعضی از جاها نداشتیم مثلاً الآن استان خوزستان به نظر بنده برنامه ریزی اش دقیق بوده و با وجود اینکه سطح بیشتری از جنگل های بلوط نسبت به استان کهگیلویه و بویر احمد بوده با یک برنامه ریزی دقیق تر توانست جلوی وسعت طغیان این آفت را بگیرد وسعت سطح را عرض می کنم وسطش حدود 13 هزار و خرده ای هکتار است و حالا به دلایلی ببینید بعضی از استان ها به دلایلی ممکن است این کار مغفول مانده باشد من اینجا روحیه را دارم که از مردم عزیزمان عذرخواهی کنم و واقعاً هم شرمنده مردم هستم و از آنان عذرخواهی می کنم و خدمتتان عرض کنم که حالا نمی شود گفت که همکاران ما مقصر بودند حالا به امید خدا سعی می کنیم که باغبان های خوبی برای مردم عزیزمان باشیم.
مجری: شما به تازگی مسئولیت پذیرفتید هنوز امضای شما، باید همیشه تکریم کرد چه از عزیزان مسئول در گذشته ولی خب باید نقد منصفانه هم داشت اگر واقعاً اتفاقی که باید به موقع رخ نداده باید نقد کرد این نافی هیچ یک از زحمات نیست در عین حال اینکه شما هم از مردم عزیز ما که ولی نعمت ما هستند امام فرمودند ولی نعمت ما هستند باید حتماً به موقع عذرخواهی بکنیم و نقش و مسئولیت آن را بپذیریم آقای دکتر در کنار مسئولیت خطیری که امروز عهده دار هستید می دانیم که تخصصتان حوزه جنگل و جنگلداری است و نسبت به آنچه که مطالعات شما مطالعات کارشناسی شما به ما می گوید اشراف ویژه ای دارید از طرفی حضرتعالی منتسب هستید به شمال کشور و از اهالی گرم و با صفا و عزیز مازندران کاملاً نسبت به شرایط جنگل های ما اشراف دارید از همه موضوعات یاد کردیم از دست اندازی ها یاد کردیم آقای دکتر وقتی که ما می رویم وارد این فضای جنگل های شمال می شویم اصلاً نیاز نیست متخصص باشیم به سادگی هر چه تمام تر معلوم است که جنگل ها دارد از بین می رود پدیده جنگل خواری مشهود است پدیده از بین رفتن منابع طبیعی ما کاملاً با حداقل درک عرض شود که قابل استفهام است با چه شرایطی این موضوع رخ می دهد چگونه می شود که ما در مثلاً جنگل دالی خانی عرض شود که برج سازی داریم می بینیم مگر ممکن است در جنگل های زاگرس به نحو دیگری اینها پدیده ای نیست که بتوانیم کتمان و پنهانش کنیم رهبر معظم انقلاب تأکید ویژه دارند بر مقابله با پدیده کوه خواری و جنگل خواری، خب چرا این اتفاق دارد رخ می دهد شما که تخصصتان این است و در این زمینه مطالعه کردید و با آن صراحتی که از شما الآن سراغ داریم لطفاً بفرمایید که دلیلی چی بوده و جدیت دولت تا کجا است برای مقابله با این فساد عیان؟
میهمان: خوشبتخانه دولت مردمی جناب آقای دکتر رئیسی در سفرهای استانی که در استان های جنگلی ما داشتند واقعاً بی تعارف دستوراتی صادر شده و تخریب های زیادی هم انجام شده خب از سنوات خیلی دور دست درازی هایی به عرصه های جنگلی شده و خوشبختانه انصافاً الآن دستگاه قضاء هم بی تعارف دارد کار می کند استان هایی چون شمال را گفتید استان های شمالی هم استاندارهای محترم بی تعارف دارند کار می کنند و اسنادی هم وجود دارد که قابل ارائه باشد برای مردم عزیز و فهیم ایران که خیلی تخریبات هم صورت گرفته و یک سری خدمتتان باید این را عرض کنم که سیر مراحل قضائی هم برای بعضی از این ساخت و سازها وجود دارد که این باید طی بشود و ما تعارف نداریم و یعنی انصافاً تعارف نداریم با هر کسی که می خواهد دست درازی کند به طبیعت ایران، چه حالا بخش جنگل باشد چه مرتع باشد و چه پوشش گیاهی بیابان باشد و از آنجایی هم که مردم عزیز ما انصافاً دانششان و کمک کردنشان به طبیعت در دهه های اخیر خیلی زیاد شده و باعث دلگرمی ما هم شده هر جایی که تجاوز به عرصه های منابع طبیعی می بینند اطلاع رسانی کنند و حتی اگر همکاران ما در ادارات کل استانی ما که مطمئناً قاطعانه هم برخورد می کنند خدای نکرده اگر سهواً یا عمداً کوتاهی کنند ما با این همکاران برخورد می کنیم به دلیل اینکه همین مباحث ریزگردهایی که گفتیم همین مباحث جذب ریزگردها عرض می کنم تولید آبی که گفتیم تولید اکسیژنی که گفتیم مقام معظم رهبری فرمایش کردند که ما باید از داشته های خودمان استفاده کنیم و جنگل های ما، پوشش گیاهی مرتع ما و پوشش گیاهی بیابان ما در واقع داشته های مملکت ما هستند که می توانند جلوی خیلی از مواردی که امنیت زیستی مملکتمان را به خطر می اندازد بایستند و طبیعتاً تضمین کنند امنیت قضائی و امنیت ملی ما.
مجری: اصلاً آقای دکتر می گویم باید با گلوگاه های فساد مقابله کرد، یک بحثی در مورد ریزگردها چون فردا هم نشست وزرای محیط زیست منطقه است برای بحث ویژه مقابله با ریزگردها بفرمایید که نقش ریزگردها در تخریب جنگل های ما جنگل های بلوط چگونه است.
میهمان: ریزگردها وقتی که ادامه دار بشود و اصلاً خصوصیات پوشش گیاهی جنگل این است که این ریزگردها را جذب کند که من عدد و ارقامش را در زاگرس خدمتتان عرض کردم خب به مراتب اگر این سالیان سال بخواهد ادامه دار باشد و اگر میزان بارندگی ما هم کم باشد همه اینها در کنار هم ما بعد شدت گرما زیاد باشد درخت های ما را دچار ضعف فیزیولوژیک می کند درخت وقتی که دچار ضعف فیزیولوژیک بشود از آنجایی که جنگل های بلوط ما جنگل هایی هستند که تقریباً می شود گفت پیر هستند آسیب پذیری شان نسبت به آفات و بیماری ها بیشتر می شود به همین دلیل الآن سازمان ما خدمتتان عرض کنم که برنامه ای را که برای جنگل های زاگرس دارد به کمک مردم که اینها همه در این سندِ آمده، به کمک همین مردم، ما بیاییم جنگل هایمان را جوان کنیم راهکارهایی را در نظر گرفتیم که به امید خدا به موقع در عرصه های جنگلی زاگرس اینها را پیاده می کنیم من یک خواهشی دارم از مردم انصافاً می گویم این را به عنوان کوچک مردم به عنوان یک مخلص مردم به عنوان سربازشان، هر کسی که با هر دیدگاهی ایران را دوست دارد حداقل سالی یک دانه نهال بکارد و برای استقرار این نهال تلاش کند ما حاضریم نهالش هم رایگان در اختیارشان بگذاریم. ما بخش آموزشی ترویج ما انصافاً زحمت زیادی می کشد و مخصوصاً در سال های گذشته یعنی هر سال گذشته که نزدیک تر به 1401 باشد بیشتر، یعنی سال 1400، 1399 به حالا سمت پایین که همیار طبیعت بیشتر توانستیم جذب کنیم و الآن انصافاً این قدر برای ما جالب شد جاهایی که ذغال می گرفتند مردم یعنی درختان را قطع می کنند تهیه ذغال می کردند الآن همین مردم نگران از بین رفتن جنگل هستند این یعنی اینکه همکاران سازمانی ما بعد خدمتتان عرض کنم نقش آفرینی صدا و سیما و خبرنگارهای محترم، ان.جی.او ها و سازمان های مردم نهاد محترم پیرامون اهمیت آن کالاهای غیر قابل مبادله جنگل که حالا بخشی از آن را من توضیح دادم برای مردم به درستی نقششان را بازی کردند یعنی این اطلاع رسانی را به درستی انجام دادند ما الـآن بعضی از استان های شمالی ما مثل استان گلستان جوامع محلی، فرزندان آن جامعه آمدند مثلاً تبرشکنی کردند اینها همه مستنداتش وجود دارد یعنی از بزرگترهای خودشان خواستند که دیگر تخریب نداشته باشند در استان گلستان یک روستایی الآن اسمش دقیقاً در ذهنم نمانده تشکل خانم هایی که در آن روستا تشکیل شد صندوقی را تشکیل دادند که به خانواده خودشان که دام را در داخل عرصه های جنگلی می رفت آن فصل از زمان که داخل عرصه های جنگلی می رفت یعنی دارند پول می دهند که علوفه بخرند اینها یعنی اینکه مردم ما آگاه شدند مردم ما حفظ پوشش گیاهی مملکت برای شان مهم شده و اگر کسانی که دست اندازی می کنند دست درازی می کنند ما آنها را باید به عنوان متخلف بدانیم نه به عنوان مردم.
مجری: الآن برنامه سازمان شما برای جلوگیری از تخریب جنگل ها بحث زراعت چوب چیست؟ از طرفی هم ما درست است که باید هم حراست بکنیم از جنگل هایمان و به شکلی هم برای تأمین مواد اولیه صنایع چوبی باید برنامه داشته باشیم بفرمایید چه برنامه ریزی ای دارید؟
میهمان: صنایع چوب مملکت ما یعنی صنایعی که مواد اولیه، ثانویه شان چوب است خدمتتان عرض کنم که این را دقیقاً آمار میزان مصرفشان مشخص در سال حدود پنج و نیم تا شش میلیون متر مکعب است در حال حاضر، اگر با تمام ظرفیتشان بخواهند کار کنند اگر اشتباه نکنم حدود 9 میلیون متر مکعب چوب نیاز دارند ما زمانی که از جنگل های شمال کشور در قالب 110 قرارداد و 54 مجری برداشت می کردیم و یعنی در واقع کالای قابل مبادله اش را استفاده می کردیم حدوداً 550 هزار متر مکعب چوب تولید می شد از جنگل برای مصرف این صنایع حدود 10 درصد ولی از طرفی هم خب مملکت ما این صنایع باید پویا باشند همین مکانی که اینجاست از چوب در دکورها استفاده شده در منازل همه ما هم هست. ما برای این کار مجبور هستیم که به زراعت چوب روی بیاوریم تا الآن در مملکت ما تا پایان 1400 حدوداً بیش از 200 هزار هکتار کار شده و با مطالعاتی که مؤسسه تحقیقات و سازمان جنگل ها پیرامون آب هایی که به عنوان آب های غیر قابل شرب با آب های نامتعارف از آنها یاد می شود 72 هزار هکتار عرصه را دقیقاً مشخص کردند جانمایی کردند که ظرفیت این را دارد ما بتوانیم سطح زارعت چوبمان را بالاتر ببریم و طبیعی هم هست که نیاز کشور را می توانیم بخشی از آن را از واردات چوب آن هم مراحل کارشناسی اش باید طی بشود تأمین کنیم.
مجری: چقدر برنامه ریزی کردید که در حوزه های کاری خودتان مثل همین توسعه زراعت چوب مبتنی بر نیازها و پاسخ به آن از نقش شرکت های دانش بنیان استفاده کنید؟
میهمان: در کمیته های مختلفی که در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به هر حال وجود دارد از ظرفیت دانشگاه، مؤسسه تحقیقات بعد همکاران بازنشسته حتی و همکاران شاغلی که با اطلاعات کافی هستند و در بعضی از قسمت ها هم از بعضی از شرکت های دانش بنیان هم استفاده می کنیم که از این ظرفیت بیشتر می شود استفاده کرد که به امید خدا.
مجری: برنامه ای دارید برای این موضوع برنامه روشنی که ان شاء الله بهره گیری بیشتری بشود؟
میهمان: بله ما نیاز داریم به توجه به اینکه مقام معظم رهبری هم پیرامون این مسأله تأکید کرد. عزیزانی که پیرامون حفظ عرصه های منابع طبیعی و ملی ما جان خودشان را می دهند به نظر من جان نثارانی هستند که مدافع طبیعت هستند در واقع اینها برای مملکت ما حائز ارزش هستند.
مجری: برنامه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور چیست؟ برای اجرای طرح های آبخیزداری و ان شاء الله توسعه لازم را؟
میهمان: ما 165 میلیون هکتار سطح مملکتمان است 137 میلیون هکتار در واقع اراضی ملی مملکتمان هست منابع طبیعی مملکتمان است از این 137 میلیون هکتار حدوداً 33 میلیون هکتار کار کردیم و یکی از دستوراتی را که جناب آقای دکتر ساداتی نژاد به شخص بنده دادند ما سرعت کار و وسعت کار را پیرامون فعالیت های آبخیزداری بیشتر کنیم که این می طلبد اعتبارات مورد نیاز را هم سازمان مدیریت به هر حال برای ما در نظر بگیرد جدای از اینکه ظرفیت مشارکت مردم و خیرین را داریم باید از این ظرفیت استفاده بشود اگر بخواهیم منابع طبیعی مملکتمان را به درستی مدیریت کنیم باید مطالعات جامع آبخیز را به درستی اجرایی کنیم که این مطالعات خب خدمتتان عرض کنم هم مکانیکی است هم بیومکانیکی و هم بیولوژیک است و ما بر اساس این مطالعات می توانیم منابع طبیعی پویایی داشته باشیم و خطراتی را که در زمینه های مختلف هم به پوشش گیاهی ما و هم به خاک ما وارد می شود با کار درست آبخیزداری آنها را جلویش را بگیریم و پیشگیری کنیم ان شاء الله.