راه های انتقال آبله میمون را مورد بررسی قرار داده ایم و روش های پیشگیری از انتقال این ویروس جدید را برایتان شرح داده ایم. همچنین راه های درمان آبله میمون را در پارس نیوز بخوانید.
محققان، آبله میمون را برای اولین بار در سال ۱۹۵۸ در میمونهای آزمایشگاهی شناسایی کردند. اولین مورد انسانی آبله میمون در سال ۱۹۷۰ در جمهوری کنگو ثبت شد. این ویروس از حیوانات وحشی مانند جوندگان یا از طریق افراد آلوده به یک فرد سالم منتقل میشود.
سالانه چند هزار مورد از این بیماری در آفریقا و اغلب در بخشهای غربی و مرکزی این قاره رخ میدهد. اما موارد خارج از آفریقا به تعداد انگشت شماری محدود شده است که با سفر به آفریقا یا واردات حیوانات آلوده مرتبط است.
آبله میمون یک بیماری ویروسی نادر می باشد که اغلب به صورت یک بیماری خفیف تا متوسط ظاهر می گردد و اکثر بیماران نیز طی ۴ هفته بهبود می یابند؛ اما می تواند به بیماری سریعا کشنده نیز تبدیل گردد. طبق گزارش CDC، در آفریقا تقریبا از هر ۱۰ مورد ابتلا به ویروس آبله میمون، یک نفر فوت می کند. البته سازمان بهداشت جهانی (WHO) میزان مرگ و میر آبله میمون را ۳ الی ۶ درصد گزارش کرده است (میزان کشندگی آبله حدود ۳۰ درصد می باشد).
ویروس منتقله از غرب آفریقا اغلب قدرت انتقال، کشندگی و عوارض کمتری نسبت به ویروس منتقله از آفریقای مرکزی دارد. مخزن بیماری هنوز به درستی شناخته نشده است؛ اگرچه جوندگان آفریقایی و پریمات ها مانند میمون ها به عنوان مخزن محتمل آن در نظر گرفته می شوند. به طور کلی علائم آبله میمون در انسان ها بیشتر شبیه به بیماری آبله، ولی خفیف تر از آن می باشد (بیماری آبله در سال ۱۹۸۰ ریشه کن شده است).
نحوه سرایت و راه های انتقال آبله میمون اغلب از طریق ذرات درشت تنفسی (Droplets) و در برخی موار نیز از طریق ذرات ریز تنفسی (Aerosols) و تماس مستقیم با ضایعات پوستی می باشد. چون انتقال اغلب از طریق ذرات درشت تنفسی می باشد، لذا برای ابتلا به بیماری اغلب نیاز به تماس های نزدیک و طولانی می باشد (برخلاف کووید ۱۹).
تماس مستقیم انسان با حیوان، انسان و اشیا آلوده نیز در سرایت آن نقش دارند. پس از خشک شدن و بهبود تمام تاول ها و راش های پوستی افراد مبتلا، قدرت سرایت آن از بین می رود. ویروس آبله میمون می تواند از طریق پوست آسیب دیده، ترشحات مخاطی (چشم، دهان و بینی)، گازگرفتگی توسط حیوانات آلوده، خراشیدگی ناخن حیوان آلوده و تماس با گوشت حیوان آلوده حین آماده سازی یا تماس با محل نگهداری حیوان آلوده نیز صورت پذیرد.
برای جلوگیری از ابتلا به ویروس آبله میمون اقدامات متعددی وجود دارد که در ادامه به بررسی مهمترین آنها خواهیم پرداخت.
شایع ترین علائم ابتلا به ویروس آبله میمون به صورت ضایعات پوستی در تقریبا تمام افراد می باشد، که اغلب از سر و صورت شروع شده ولی می تواند تمام بدن را نیز گرفتار نماید. ضایعات پوستی سریعا به تاول و زخم دلمه بسته تبدیل می گردند.
با پیشرفت بیماری تعداد آن ها نیز بیشتر شده و رنگ آن ها به زردی متمایل می گردد. در موارد شدید بیماری، می توانند قسمت زیادی از پوست را از بین ببرند. پس از بهبود تاول ها، ممکن است اسکار آن ها به صورت فرورفتگی در پوست یا تیره تر یا روشن تر شدن پوست ناحیه مبتلا نسبت به قسمت های سالم بدن، باقی بمانند.
تب، سردرد، خارش و درگیری غدد لنفاوی نیز از دیگر علائم ابتلا به ویروس آبله میمون می باشند. یکی از مهم ترین روش های افتراق آبله میمون از آبله مرغان و سایر بیماری های تاولی نیز، تورم و درگیری غدد لنفاوی در آبله میمون می باشد. دوره کمون آبله میمون از ۷ الی ۱۴ روز گزارش شده ولی تا ۲۱ روز هم می تواند طول بکشد. لذا در صورت تماس مشکوک، رعایت قرنطینه تا ۳ هفته منطقی به نظر می رسد.
علائم اولیه ابتلا به ویروس آبله میمون اغلب با تب و لرز، بزرگی غدد لنفاوی (گردن، زیربغل و کشاله ران)، سردرد شدید، بدن درد، تورم غدد لنفاوی، خستگی و گاهی گلودرد و سرفه شروع شده و طی ۱ الی ۳ روز پس از آغاز تب، بثورات پوستی ظاهر می گردند. بثورات پوستی همان طور که گفته شد اغلب روی صورت، کف دست و پا و ۳۰ درصد موارد بر روی دستگاه تناسلی ظاهر می گردند.
مخاط دهان نیز می تواند درگیر شود. موارد شدید درگیری با ویروس آبله میمون می تواند منجر به نابینایی نیز گردد. اما بیماری شدید اغلب چه افرادی را گرفتار می کند؟ علائم شدید ابتلا به ویروس آبله میمون اغلب در کودکان و افراد دارای نقص سیستم ایمنی دیده می شوند. احتمال بروز عوارض بیماری مانند ذات الریه (برونکوپنومونی)، عفونت شدید خون (سپسیس)، عفونت مغزی (آنسفالیت) و عفونت قرنیه چشم در این افراد بیشتر دیده می شود.
ضایعات پوستی ناشی از آبله میمون در طول دوره بیماری به صورت زیر پیشرفت میکنند. در نهایت خشک شده و از بین میروند اما آثار آن ممکن است روی پوست باقی بماند.
تشخیص بالینی آبله میمون شامل روشهایی است که برای تشخیص سایر بیماریهای راش مانند استفاده میشود. (مانند آبله مرغان، سرخک، عفونتهای پوستی باکتریایی، گال، سیفلیس و آلرژیهای مرتبط با دارو )
در صورت مشکوک شدن به آبله میمون، کارکنان بهداشتی باید نمونه مناسبی را جمعآوری کرده و به طور ایمن به آزمایشگاهی با قابلیت مناسب انتقال دهند.
تایید آبله میمون به نوع و کیفیت نمونه و نوع آزمایش بستگی دارد. بنابراین، نمونهها باید مطابق با الزامات ملی و بینالمللی بستهبندی و ارسال شوند.
در حال حاضر واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) با توجه به دقت و حساسیتی که دارد، بهترین آزمایش برای تشخیص این بیماری محسوب میشود.
برای این منظور، نمونههای مناسب برای تشخیص آبله میمون از ضایعات پوستی (مایع وزیکولها و پوسچولها و پوستههای خشک) گرفته میشود. در صورت امکان، بیوپسی نیز یک گزینه نمونه خواهد بود.
نمونهها باید در یک لوله خشک و استریل (بدون محیط انتقال ویروس) و سرد نگهداری شوند.
آزمایشات خون PCR معمولاً نتیجه قطعی ارائه نمیدهند و نباید به طور معمول از بیماران جمعآوری شود.
به منظور تفسیر نتایج آزمایش، ضروری است که اطلاعات بیمار با نمونهها ارائه شود. این اطلاعات عبارتند از:
الف) تاریخ شروع تب،
ب) تاریخ شروع بثورات،
ج) تاریخ جمع آوری نمونه،
د) وضعیت فعلی فرد. (مرحله راش)
ه) سن
راه تشخیص آبله میمون از طریق نمونه گیری از ضایعات ایجاد شده روی پوست با استفاده از PCR است و در حال حاضر هیچ گونه درمان ثابت شده و ایمنی برای آبله میمونی وجود ندارد و برای کنترل این ویروس در ایالت متحده، اقداماتی مانند واکسیناسیون آبله، داروهای ضد ویروسی و یا واکسیناسیون ایمونوگلوبولین در نظر گرفته شده است.
به احتمال زیاد همه شما تاکنون اخباری در مورد آبله میمون شنیدهاید اما هنوز در مورد این بیماری جدید ابهام دارید. آبله میمون یک بیماری ویروسی جدید است که به تازگی شیوع و روند ابتلا به آن افزایش یافته. ویروس آبله میمونی نخستین بار در سال ۱۹۵۸ کشف شد که بیشتر مبتلایان آن در کشورهایی با جنگلهای بارانی در قاره آفریقا دیده شدند.
در می ۲۰۲۱ یک دامپزشک چینی در اثر ابتلا به بیماری آبله میمونی در گذشت. از آن زمان تا کنون بیش از ۱۰۰ مورد آبلیه میمون در اروپا و توسط سازمان جهانی بهداشت اعلام گردیده است. همچنین مواردی از این بیماری در قاره آسیا و حتی در نزدیکی ایران (امارات) دیده شده است.
همانطور که در قسمتهای قبلی گفته شد، افراد مبتلا به آبله میمون باید در اتاقهای جدا ( چه در خانه چه در بیمارستان) بستری شوند. مدت زمان قرنطینه این افراد هنوز به طور دقیق اعلام نشده است و بستگی به تشخیص پزشک دارد.
اما این قرنطینه باید تا زمانی که تمام ضایعات برطرف شده و لایهای تازه از پوست تشکیل شود، ادامه یابد.
با این وجود توصیه شده است، افراد مبتلا از تماس نزدیک با افراد دارای نقص ایمنی اجتناب کنند، تا زمانی که تمام پوستهها و آثار پوستی از بین بروند.
در روزهای اخیر بحثهایی در مورد چگونگی انتقال ویروس در هوا وجود داشته است و متعاقبا اینکه آیا پوشیدن ماسک میتواند به مهار شیوع کمک کند یا خیر. هیچ نمونهای از انتقال هوابرد در شیوع فعلی وجود نداشته که کارشناسان از آن اطلاع داشته باشند؛ با این حال در گذشته رخ داده است.
کارشناسان قبلا گفته بودند مواردی که به نظر میرسد آبله میمون از طریق ذرات معلق در هوا پخش شده، ممکن است ناشی از انتقال مایعات تاول معلق در هوا باشد.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها قبلا راهنماییهایی را در مورد راه های انتقال آبله میمون منتشر کرده بود که به مسافران توصیه میکرد برای کمک به مهار شیوع این بیماری از ماسک استفاده کنند اما پس از مدتی این موضوع حذف شد و در بیانیهای اعلام شد این توصیه را حذف شده زیرا باعث سردرگمی شده است.
با این حال این موضوع با واکنشهایی در شبکههای اجتماعی مواجه شد. دانشمندان این مراکز را متهم کردهاند که همه چیز را گیجکنندهتر میکنند.
به عنوان نمونه اپیدمیولوژیست و اقتصاددان سلامت، اریک فیگل دینگ، در این مورد توییتی نوشت و به دولت بریتانیا اشاره کرد که آبله میمون را به عنوان یک ویروس معلق در هوا با پیامدهای بالا فهرست کرده است.
حتی اگر آبله میمون بتواند در هوا منتقل شود، کارشناسان میگویند که با کووید بسیار متفاوت است.
کیموش در توییت خود نوشت: ماسکها میتوانند از انتشار آبله میمون جلوگیری کنند. آبله میمون میتواند از طریق قطرات تنفسی پخش شود اما معمولا فقط در موارد مواجهه طولانیمدت چهره به چهره. این ممکن است در میان کارکنان مراقبتهای بهداشتی که از بیماران آلوده مراقبت میکنند یا در بین اعضای خانواده رخ دهد.
اگر شما کارمند مراقبتهای بهداشتی هستید که موارد آبله میمون را درمان میکنید یا کسی در خانواده شما مبتلا به آبله میمون است، پوشیدن ماسک علاوه بر سایر اقدامات پیشگیری از عفونت به جلوگیری از شیوع آبله میمون کمک میکند. با این حال برای عموم مردم استفاده از ماسک در برابر ویروسهای رایجتری مانند کووید یا آنفلوانزا بسیار موثرتر و ضروری است.
جهت پاسخ به این سوال که آیا واکسن آبله، از ابتلا به آبله میمون پیشگیری می کند، باید به بررسی مطالعات پیشین در آفریقا پرداخته شود. مطالعات پیشین حاکی از اثرگذاری ۸۵ درصدی واکسن آبله در پیشگیری از ابتلا به ویروس آبله میمون می باشند.
محققین معتقد هستند تزریق واکسن حتی پس از تماس نیز قدرت پیشگیری و کاهش شدت ابتلا به بیماری آبله میمون را دارد. همچنین چندین نوع واکسن در آمریکا برای پیشگیری از آبله میمون ها و آبله مورد تایید FDA قرار گرفته اند. از جمله واکسن های فعلی مورد تایید در آمریکا جهت پیشگیری از آبله میمون می توان به واکسن های زیر اشاره نمود:
اگرچه که با توجه به نیاز تماس طولانی و نزدیک جهت ابتلا به بیماری آبله میمون، پاندمی شدن آن بعید به نظر می رسد، اما در حال حاضر انگلستان و اسپانیا اقدام به خرید و ذخیره هزاران دوز از واکسن آبله میمون نموده اند.
پس از وقوع پاندمی کرونا و مرگ و میر بسیاری از افراد و محدودیت های ایجاد شده به دنبال آن، این بار ترس از وقوع یک پاندمی جدید مجددا اضطراب زیادی برای بسیاری از افراد ایجاد کرده است. اما واقعا آیا باید نگران وقوع یک پاندمی جدید باشیم؟
اگرچه که مواردی از این بیماری در بسیاری از کشورهای غیر اندمیک دنیا و اخیرا نیز یک مورد مشکوک در ایران دیده شده است، و باید تمهیدات لازم جهت تشخیص زودرس و در صورت تایید، درمان مناسب آن آماده گردد، اما با توجه به نحوه انتقال آن که بیشتر از طریق ذرات درشت تنفسی (سرعت انتقال بسیار پایین تر) می باشد، نگران وقوع یک پاندمی جدید بودن، بسیار کمتر از کرونا محتمل به نظر می رسد.
در نهایت اگرچه توصیه می شود که آموزش صحیح و کامل مردم و پزشکان در رابطه با علائم و نحوه انتقال این بیماری توسط نهادهای مربوطه به سرعت آغاز گردد، اما ایجاد ترس و وحشت بین مردم نیز منطقی نبوده و به نظر می رسد با رعایت اصول بهداشتی، این بیماری قابلیت کنترل و پیشگیری بسیار راحت تری داشته و نباید آن را با کووید ۱۹ یکسان در نظر گرفت.