به گزارش  خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، Ø¨Ù‡ نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی، Ø³ÛŒØ¯ جواد موسوی اظهار داشت: تعزیه‌خوانی یا آنچه بیشتر در خراسان متداول‌‎تر است، شبیه‌خوانی از مهم‎ترین اجزای عزاداری سنتی عاشورایی بخش قابل توجه ای از مناطق خراسان است.

مدیرکل میراث‌‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خراسان رضوی ادامه داد:  Ø¨Ø§ وجود همه تغییرات اجتماعی و فرهنگی در بسیاری از نقاط استان این پیوند هنوز به صورت معناداری حفظ شده است.

وی تصریح کرد: اهمیت عنصر تعزیه در نظامِ آیینی عاشورایی مردم استان خراسان به حدی بوده است که حول برگزاری آن در روستاهای همجوار یک دیگر  Ù†ÙˆØ¹ÛŒ از شبکه‎‌های آیینی شکل می‎‌رفته، Ø¨Ø¯ÛŒÙ† ترتیب گروه‎ی از روستاها که سنتِ شبیه‎‌خوانی در آن‎ها وجود نداشته به نزدیک‎ترین روستای در مجاورت خود که در این زمینه از جایگاه مطلوبی برخوردار بوده، مراجعه‎ می‌‎کردند.

موسوی اظهار کرد: این شبکه‌‎ها فارغ از کارکردهای آیینی و ارزشی‌شان کارکردهای قابل ملاحظه‌‎ای در حوزه اجتماعی، اقتصادی و غیره در سطح مناطق استان دارد. به عبارتی دیگر این گروه از فعالیت‎‌‌های مشترک آیینی می‎‌تواند در کاهش تعارضات و افزایش هم‎گرایی محلی مؤثر باشد.

همچنین محمود طغرایی، مدیر ثبت آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی در این باره گفت: یکی از این سن‎ت‌‌های عزاداری شبکه‌‎ای در شهرستان فیروزه در مناطق ØºØ±Ø¨ÛŒ آن در روستای مرزان تا امروز پایداری خود را حفظ کرده است.

مدیر ثبت آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی تصریح کرد: وجود برخی ویژگی‌های کمتر شناخته شده در برخی از اجزای عزاداری در روستای مرزان شهرستان فیروزه به‌ ویژه مرحله Ø¹Ù„Ù… سلام آن را از سنت‌های مشابه متمایز می‌‎سازد.

وی گفت: این آیین از پایداری مطلوبی برخوردار است و مردم محل در اجرای آن خود را مقید می‌دانند. 

مدیر ثبت آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی یادآور شد: با این حال در معرض تحریف قرار داشتن، امکان Ú©Ø§Ø³ØªÙ‡ شدن از اصالت‌های فرهنگی آن وجود دارد، به‌ویژه که بخش مهمی از این مراسم مبتنی بر حرکات، الحان Ø®Ø§Øµ و اشعار Ø´ÙØ§Ù‡ÛŒ است. 

وی افزود: در روستای مرزان روز عاشورا به ترتیب زمانی آیین‌های نخل‌آرایی، حسن حسین، علم خبری، نخل‎گردانی و تعزیه‎‌خوانی صورت می‎‌پذیرد. نخل‌آرایی به عنوان اولین عنصری آیینی در ساعات Ø§Ø¨ØªØ¯Ø§ÛŒÛŒ صبح عاشورا آغاز می‌شود.

طغرایی گفت: کار Ù†Ø®Ù„‌‎آرایی در محلی در مجاورت میدان قتلگاه انجام می‌شود، امروز دو نخل در روستا آراسته می‌شود، البته دو نخله بودن روستا امر متأخری است و ریشه Ú†Ù†Ø¯Ø§Ù†ÛŒ ندارد.

طغرایی اظهار کرد: با پایان یافتن کار Ù†Ø®Ù„‌آرایی، آیین حسن حسین در محل مسجد روستا آغاز می‌شود، در مرزان نوع خاصی از حسن و حسین از حیث اجرا و اشعار وجود دارد که ارزش فرهنگی مراسم روز عاشورای آن را افزایش می‌دهد. چنان که پیش از این نیز اشاره شد، دستکم چهار روستا از خلال آیین Ø¹Ù„Ù… خبری در مراسم Ø±ÙˆØ² عاشورای مرزان مشارکت می‌کنند. Ø±ÙˆØ³ØªØ§ÛŒ رباطی، گرماب شازده، فهنه و کلات زینال از جمله این روستاها هستند.

مدیر ثبت آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی افزود: روستای مرزان دارای دو هیئت سینه‌‎زنی و هیئت زنجیرزنی است که کار Ø¹Ù„Ù… خبری توسط این دو هیئت روستا انجام می‌‎پذیرد. بعد از حسن حسین هیئت Ø³ÛŒÙ†Ù‡â€Œâ€ŽØ²Ù†ÛŒ به سمت ورودی غربی روستا جهت استقبال از عزاداران Ø±ÙˆØ³ØªØ§Ù‡Ø§ÛŒ رباطی، گرماب شازده حرکت می‌‎کند.

 Ø·ØºØ±Ø§ÛŒÛŒ ادامه داد: هیئت زنجیرزنی نیز به سمت ورودی شرقی روستا برای استقبال از عزاداران Ø±ÙˆØ³ØªØ§Ù‡Ø§ÛŒ فهنه، کلات زینال حرکت می‎‌کند، البته این‌که هیئت سینه‌زنی در ورودی غربی و هیئت Ø²Ù†Ø¬ÛŒØ±Ø²Ù†ÛŒ در ورودی شرقی روستا مستقر شود، امری  Ù‚طعی و همیشگی نیست و هر سال قابل تغییر است.

وی گفت: بعد از آن‌که در ورودی روستا هیئت Ù…یزبان و میهمان با یکدیگر مواجه شدند، اشعار مختصری میان ایشان رد و بدل می‌شود. نکته بسیار جالب که کمتر در نقطه‌‎ای از استان مشاهده شده است، تعویض علم‌ها Ù…یان دو هیئت است. بعد از تعویض علم، عزاداران دو روستا به دیده بوسی و علم بوسی مشغول می‌شوند.

طغرای تصریح کرد: در نهایت هئیت Ù…همان به سوی محل استقرار Ù†Ø®Ù„ Ù…رزان در مجاورت Ù…یدان  Ù‚تلگاه  Ø­Ø±Ú©Øª می‌کند.  Ù‡Ø¦ÛŒØª Ù…همان  Ù¾Ø³ از رسیدن به محل Ø§Ø³ØªÙ‚رار نخل یک بار  Ø¨Ù‡ دور نخل می‌چرخند و در گوش‌ه‎ای از محل مذکور مستقر شده، منتظر هیئت‌های دیگر و ادامه روند عزاداری می‌شوند.

وی تصریح کرد: هیئت‌های میزبان با تمام هیئت‌های مهمان اعمال استقبالی فوق را انجام می‌دهند، بعد از رسیدن تمام مهمانان و انجام تشریفات لازم هیئت‌های دوگانه Ù…رزان به سمت نخل حرکت می کنند، با رسیدن هیئت‌های دوگانه Ø±ÙˆØ³ØªØ§ به محل استقرار نخل و یک دور چرخیدن دور آن نخل به سمت قتلگاه که مکان برگزاری تعزیه است، منتقل می‌شود. از گذشته تا امروز مدیریت حمل نخل و به عبارتی نخل‎گردانی با هیئت Ø³ÛŒÙ†Ù‡â€ŒØ²Ù†ÛŒ مرزان است. نخل سه مرتب دور میدان قتلگاه می‌چرخد و سینه‌‎زنان پشت سر آن با شور بسیار اشعاری را خوانده بر سینه و سر می‌‎زنند. سپس نخل و سینه‌‎زنان به گوش‌ه‎ای از میدان می‌‎‌روند و فرصت را  ÛŒÚ© به یک هیئت‌های مهمان می‌دهند تا وارد قتلگاه شوند. 

وی ادامه داد: هر یک از هیئت‌‎ها در حدود پنچ الی 10 دقیقه در میدان قتلگاه به نوحه‌خوانی می‌پردازد و سپس به حاشیه Ù…یدان رفته و جای خود را به هیئت دیگر می‌دهد.

طغرایی گفت: آخرین گروه که وارد میدان  Ù…ی‌شود، هیئت زنجیرزنان مرزان است که برای دقایقی به زنجیرزنی و نوحه‌خوانی می‌‎پردازد، با این ترتیب چنان‌که گذشت، اولین و آخر گروه‌ه‎ایی که وارد میدان  می شوند، مرزانی‌ها هستند. 

مدیر ثبت آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی تصریح کرد: این بخش از مراسمِ روز عاشورای مرزان یکی از نقاط اوج اجرایی و عاطفی آن است. انتقال نخل از محلی در مجاورت میدان ، مهم و نمادین به نظر می‌‎رسد. گویی با انتقال نخل  ØªÙˆØ³Ø· آحاد عزاداران به قتلگاه، میدان قتلگاه رسمیت خود به‌دست می‌آورد و به مثابه صحنه‎‌‌ای از مصائب امام حسین(ع) و یارانش در صحرای کربلا و میدان قتلگاه عاشورا برای مخاطبان به تصویر می‌‌کشد، بدین ترتیب کار ØªØ¹Ø²ÛŒÙ‡â€Œâ€ŽØ®ÙˆØ§Ù†ÛŒ که به نظر می‌رسد رسالت Ù…ذکور را بر عهده دارد، آغاز می‌شود.

انتهای پیام/282/ح