اقتصاد آنلاین – حسین قطبی؛ بخش شرکت مالی بین‌المللی بانک جهانی (IFC) پروژه‌ای را به منظور استفاده از بلاکچین برای ثبت پروژه‌های موثر در حذف کربن و تبدیل اعتبارات کربنی (Carbon Credits) به توکن‌هایی برای سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال، راه‌اندازی کرده است. اعتبار کربن واژه‌ای عمومی در صنعت است که نشان‌دهنده هر نوع مجوز یا گواهی قابل معامله برای خروج یک تن دی‌اکسید کربن یا هر نوع گاز گلخانه‌ای دیگر است که حجمی معادل یک تن دی‌اکسید کربن را داشته باشد.

پس از چندین مورد از علاقه مندان به ارزهای دیجیتال که اعتبارات کربنی را خریداری می‌کنند که برای آب و هوا مفید نیست، حامیان این پروژه می‌خواهند، آن خریداران را حفظ کنند، اما آنها را به سمت اعتبارات کربنی هدایت کنند که توسط سازمان‌هایی مانند  ورا (Verra) و استاندارد طلایی (Gold Standard) تأیید شده است. استیو گلیکمن (Steve Glickman)، یکی از مقامات کاخ سفید در دوره اوباما که شرکت Aspiration بخشی از بودجه این پروژه را تامین می‌کند، برای اوست. در این باره گفت: «ما تقریباً به اندازه کافی سرمایه و سرمایه گذاران نهادی موثر بر استراتژی‌های حذف و کاهش کربن مبتنی بر طبیعت که برای رسیدن به صفر خالص لازم باشد، ندیده‌ایم».

او گفت: «تحلیل ما از چرایی کندی این کار این است که سؤالات واقعی در بازار وجود دارد که چگونه می‌توان این نوع اعتبارات کربن را به عنوان سرمایه‌گذاری به روشی بسیار معتبر و مسئولانه، انجام داد؟ بنابراین ما می‌خواهیم برای انجام این کار، مکانیسم‌های روش‌شناسی را بسازیم. اینجاست که بلاکچین وارد می‌شود». بلاکچین یک سیستم مبتنی بر رایانه است که از کلیدهای دیجیتالی برای اثبات و نشان دادن مالکیت چه کسی استفاده می‌کند. یک بلاکچین همراه با یک ثبت مرکزی اعتبارات کربن کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که کسانی که پروژه‌های سبز را انجام می‌دهند، اعتبار را برای یک تن کاهش انتشار به بیش از یک خریدار نمی‌فروشند.

ژیل دوفراسن (Gilles Dufrasne)، افسر سیاست یک سازمان غیردولتی ناظر به نام دیده‌بان بازار اعتبارات کربن است. او گفت که این نوع شفافیت "مفید" است. ریچل کیت (Rachel Kyte)، مدیر عامل سابق شرکت "انرژی پایدار برای همه" (Sustainable Energy for All)، ابتکاری را برای ارتقای یکپارچگی در اعتبارات کربن رهبری می‌کند. او به در این باره گفت: "بلاکچین فرصت‌هایی را برای ایجاد بازارهای کربن داوطلبانه با یکپارچگی بالا ارائه می‌دهد و خوب است که IFC به دنبال راه‌هایی برای ایجاد یکپارچگی بالا برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه است که می‌توانند، سود ببرند".

اما دوفراسن هشدار داد که اطلاعات ارائه شده باید قابل درک باشد تا واقعاً شفاف باشد. او گفت که شرکت‌های فناوری مالی (فین‌تک) اغلب ادعا می‌کنند که پروژه‌هایشان شفاف است، زیرا همه در معرض اطلاعات عمومی است. او گفت: "ممکن است شفاف باشد، اما در دسترس نیست، زیرا هیچ کس به غیر از افراد فین تک نمی‌داند که چگونه کار می‌کند". بلاکچین‌ها می‌توانند انرژی زیادی مصرف کنند. اما این پروژه از یک بلاکچین استفاده می‌کند که توسط شرکتی به نام چیا (Chia) اداره می‌شود که بر سیستمی به نام «اثبات مکان و زمان» متکی است که انرژی بسیار کمتری نسبت به سیستم «اثبات کار» برای تولید بیت‌کوین مصرف می‌کند.

کاترین فلیک (Catherine Flick)، یکی از آکادمیک‌های محاسباتی در دانشگاه دی مونتفورت، در راستای این پروژه گفت: «این روش کمتر مشکل‌ساز است، اما به ماینرها متکی است که نشان می‌دهند، فضای ذخیره‌سازی داده‌ها (از جمله حافظه و هارد دیسک‌ها) را برای مدت زمان مشخصی دارند. بنابراین به جای استفاده از انرژی، تقاضا برای ذخیره سازی وجود دارد که از نظر زباله‌های الکترونیکی و تقاضا برای فلزات خاکی کمیاب و تراشه‌های مورد نیاز برای ذخیره سازی، مشکل ساز است».

شرکت‌ها اعتبارات کربنی را خریداری می‌کنند و برای جبران انتشار گازهای گلخانه‌ای خود، آن‌ها را کنار می‌گذارند، اما سرمایه‌گذاران آن‌ها را می‌خرند و کنار نمی‌گذارند، به این امید که قیمت اعتبارات کربن افزایش یابد و بتوانند برای سود آن‌ها را بفروشند. یا شرکت‌ها می‌توانند، اعتبارات کربنی ارزان ‌قیمت بگیرند و زمانی که قیمت آن بالاست، آن‌ها را سپرده کنند و کناربگذارند. بنابراین از آنچه در غیر این صورت انجام می‌دادند، سود ببرند.

گلیکمن گفت: «از دیدگاه ما، واقعاً مهم نیست که چرا برای سرمایه‌گذاری وارد این کار می‌شوید، این سرمایه قرار است از تأمین مالی اقلیمی لازم برای حمایت از این پروژه‌ها استفاده شود و ما فکر می‌کنیم این چیز خوبی است که راه‌های بیشتری وجود دارد. که این اعتبارات کربن می‌تواند فراتر از صرفاً سپرده شدن در برابر ردپای کربن مایع باشد». تبدیل اعتبارات به «توکن» تلاشی برای جذب سرمایه‌گذارانی است که گرفتار «توکن غیرقابل تعویض» (NFT) شده‌اند که در آن افراد تا ۶۹ میلیون دلار پرداخت کرده‌اند تا به عنوان «مالک» هنر دیجیتال شناخته شوند.

دوفراسن گفت که خرید اعتبار کربن، چه NFT باشد و چه نباشد، به آب و هوا کمک نمی‌کند مگر اینکه به جای فروخته شدن، سپرده شود. او گفت: «من این تصور را ندارم که بسیاری از بازیگران در فضای ارزهای دیجیتال فقط این توکن‌ها را بخرند و سپس ناپدید کنند، زیرا در این صورت چیز دیگری برای فروش ندارند». در حالی که بلاکچین می‌تواند به جلوگیری از شمارش مضاعف کمک کند، اما به حل مشکلات دیگر مربوط به اعتبارات کربن کمک نمی‌کند، از جمله این مشکلات این است که آیا کاهش انتشار ادعا شده به هر حال اتفاق می‌افتد یا خیر؟ و آیا پروژه‌های کاهش انتشار کربن تا زمانی که فروشندگان اعتبار ادعا می‌کنند، دوام می‌آورند یا خیر؟

سلب مسئولیت: سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال و سایر عرضه‌ اولیه‌های آن‌ها (ICO)  بسیار پرخطر و گمانه زنی است و این مقاله توصیه‌ای از طرف اقتصاد آنلاین یا نویسنده به عنوان سیگنالی برای خرید یا فروش رمزارزها تلقی نمی‌شود. از آنجایی که موقعیت هر فردی منحصر به فرد است، همیشه باید قبل از تصمیم گیری مالی با یک متخصص واجد شرایط مشورت شود.