«بهرام زاهدی» کارشناس مسائل افغانستان در گفتگو با سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما درباره خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان در سال ۲۰۲۱ گفت: با گذشت یک سال از خروج خفت بار نیرو‌های آمریکایی از افغانستان هنوز هاله‌ای عظیم از اخبار کذب و به اصطلاح Fake News بر گرد وقایع افغانستان قرار دارد.
کارشناس مسائل افغانستان تصریح کرد، مهارت بنگاه‌های تبلیغاتی و دستگاه‌های اطلاعاتی غرب در عملیات روانی و گمراه سازی موجب شده است که فضای ذهنی بسیاری از مخاطبان فضای مجازی فرسنگ‌ها با مسائل اصلی منطقه فاصله داشته باشد و آشنایی با انبوه جنایت‌ها و خونریزی‌ها و بمباران منازل و مجالس عزا و عروسی توسط امریکا و دیگر کشور‌های ناتو در افغانستان نزدیک به صفر باشد.
بهرام زاهدی افزود، هر روز یک خبر کذب جدید و ویدئوی ناشناخته دیگری موجی از پریشانی را در روح و روان مخاطب القاء می‌کند تا حدی که ممکن است از رفتن اشغالگران ناتو از افغانستان دلگیر شود! در این میان شاید مجموعه گزارش‌های خوب خبرنگار محترم و خبره صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در کابل (آقای بهنام یزدانی) از معدود منابعی باشد که یک مخاطب عام میتواند با دنبال کردن آن‌ها به درک صحیح و روشن از جنایات آمریکا در دو ده گذشته و وضعیت اجتماعی و سیاسی افغانستان دست یابد.
در یادداشت حاضر ما نیز می‌کوشیم تا حدی وقایع مهم تابستان سال جاری در افغانستان را بازخوانی کنیم و مخاطب را به قدر توان خود با واقعیات جاری در افغانستان بیشتر آشنا سازیم.
۱- برگزاری همایشی با عنوان «گردهمایی سراسری علمای افغانستان» در ۹ الی ۱۱ تیر ۱۴۰۱
«گردهمایی بزرگ علمای افغانستان» در روز پنجشنبۀ (۹ تیر ۱۴۰۱ ه. ش) آغاز به کار کرد و به مدت سه روز ادامه یافت. در نخستین روز این نشست، «الحاج ملا محمد حسن آخند» رئیس الوزرای طالبان، شیخ مولوی حبیب الله حقانی رئیس نشست بزرگ علمای افغانستان، شیخ عبدالحکیم الحقانی قاضی القضات و رییس «ستره محکمه» (دادگاه عالی)، مولوی محمد یعقوب مجاهد سرپرست وزارت دفاع و دیگر سخنرانان، در صحبت‌های شان از علمای شرکت کننده خواستند که نظریات، خواست‌ها و مشورتهایشان را مطرح کنند.
در همین‌حال؛ آنان بر وحدت و یکپارچگی علما تأکید کردند و برای بقای نظام و استمرار امنیت سراسری در کشور خواستار حمایت از نظام اسلامی و ایستادگی آنان در برابر دسیسه‌ها و توطئه‌های دشمن شدند. رئیس نشست (مولوی حبیب الله) گفت: «با چنگ زدن به ریسمان الله متعال تفرقه را از بین ببریم و اینکه به جای منافع شخصی، منافع دینی و ملی را در پیش بگیریم.»
در اولین روز همایش حمله‌ای به محل برگزاری (دانشگاه پلی تخنیک کابل) صورت گرفت که مسئولیت آن را داعش به عهده گرفت. با اینکه نیرو‌های طالبان حمله کنندگان را در خیابان‌های اطراف دانشگاه متوقف کردند، اما برای حدود بیست و چهار ساعت رسانه‌هایی از قبیل افغانستان اینترنشنال با مانور روی آن فضای کابل را ناامن جلوه می‌دادند. شایان ذکر است خود داعش نیز روی این حمله و دیگر حملات به نیرو‌های طالبان تبلیغات زیادی می‌کند.
در دومین روز گردهمایی بزرگ علمای افغانستان، مولوی «هبةالله آخندزاده» رئیس طالبان در خیمۀ لویه جرگه حضور یافت و در بخشی از سخنانش، ضمن تأکید روی تطبیق عفو عمومی در کشور، از سیاسیون و تاجران افغان خواست که به کشور برگردند.
اما مهمترین صحبت‌های آخندزاده این شش سخن بود:
۱- جنگ ما با آمریکا به خاطر عقائد بود و این جنگ تا قیامت ادامه دارد. سازش بین اسلام و کفر ممکن نیست.
۲- اگر حتی ما را بمباران اتمی کنند ما زیر بار حرف خارجی‌ها نخواهیم رفت.
۳- حکومت باید مزین به عدالت باشد و به عنوان الگو به عدالت حضرت علی (ع) اشاره شد.
۴- اگر در بدنه حکومت امنیت نباشد و در ادارات دوستگرایی، قومگرایی و زبانگرایی حاکم باشد مدتی طول نخواهد کشید که حکومت از بین خواهد رفت.
۵- امنیت، صلح، زندگی مسالمت‌آمیز و پیشرفت زیر لوای نظام اسلامی به دست می‌آید و این شریعت است که ضامن پاسداری از همه ارزش‌هاست. اگر شریعت بود امنیت، آزادی، نظام اسلامی و همه چیز ادامه دارد و خداوند متعال به آن برکت خواهد داد.
۶- جهاد ما با اشغالگران بود و ما هرگز قصد نبرد با افغان‌ها را نداشتیم. ما با کسانی جنگیدیم که خود را سپر کفار کرده بودند و چاره‌ای جز آن نداشتیم. هرچند آن‌ها در کنار اشغالگران بودند، اما همواره به آن‌ها گفته می‌شد که بیایید، سلاح‌تان را بر زمین بگذارید و دست از پشتیبانی بیگانگان که در برابر دین و کشورتان هستند بردارید.
در این نشست حدود سه هزار و پانصد عالم دین و متنفذ از ولایات و ولسوالی‌های افغانستان و نیز از مهاجرین شرکت کردند. حدود صد و ده عالم شیعه هم از شرکت کنندگان بودند. حضور تاجیک‌ها و فارسی زبان‌ها نیز در اجلاس محسوس بود (خصوصا از بدخشان و تخار؛ و هرات و فراه). بحث‌های گوناگونی نیز طی سه روز مطرح شد، مثلا مفتی محمد ذاکری به این موضوع پرداخت که مسلمانان در قرون سوم و چهارم که اروپائیان خبری از علم نداشتند، پیشتاز در علوم بودند.
در پایان نشست روز دوم، ۳۰ کمیتۀ کاری مؤظف شد تا دیدگاه‌ها، نظریات و پیشنهاد‌های علما را به دارالانشاء امارت اسلامی بسپارند. قطعنامه پایانی نیز به زبان فارسی توسط مجیب الرحمن انصاری از هرات قرائت شد که در آن از داعش به عنوان خوارج عصر حاضر یاد شد. همچنین مباحث عدالت، امنیت، سیاست عدم مداخله در کشور‌های دیگر، توجه به علوم روز در پرتوی شریعت و نیز دامن نزدن به موضوعات اختلافی از طریق رسانه‌ها در این قطعنامه مطرح شد.
۲- برگزاری مراسم ماه محرم در افغانستان
در سال گذشته (۱۴۰۰) مراسم عاشورا با شکوه خاصی برگزار شد و طالبان نیز از برپایی آن حمایت و محافظت کرد. احمدالله وثیق معاون وزیر فرهنگ طالبان نیز در یکی از مراسمات حاضر شد و سخنرانی کرد و از علاقه شیعه و سنی به اهل بیت (ع) به ویژه امام حسین (ع) سخن گفت.
امسال، اما در فضای مجازی فراوان گفته شد که تعطیلی روز عاشورا از تقویم افغانستان حذف شده است، اما از همان روز‌های آغازین محرم گزارش‌های مکرر از جمله گزارش خبرنگار صدا و سیما از کابل به خوبی فضای سیاه پوش شده مناطق مختلف کابل و همکاری طالبان با شیعیان برای برپایی سوگواری را نشان میداد.
برگزاری مراسم شیرخوارگان حسینی، مزین شدن کوهی در مرکز شهر کابل به ذکر یا حسین با نورپردازی در شب و نیز دعوت از یکی از مداحان معروف ایران (محمدحسین پویانفر) به کابل تنها بخشی از سیمای محرم باشکوه امسال در افغانستان است (پخش تصاویر عزاداری مردم افغانستان در شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی تا حدی حقایق این کشور را نشان داد).
معاون وزیر خارجه طالبان هم با حضور در مراسم عاشورای حسینی در حوزه علمیه خاتم‌النبیین با اشاره به قیام ابا عبدالله الحسین علیه‌السلام گفت: «حرکت امام حسین برای یک زندگی آزاد و اسلامی بود و یک راهنما برای ماست... ما که توانستیم سه ابرقدرت را شکست دهیم، باید بتوانیم اقتصاد خود را هم درست کنیم و دست نیاز به دیگران دراز نکنیم. برادران ما در سوریه و یمن و عراق و فلسطین هم امید دارند که مانند ما بر آمریکا پیروز شوند.»
پس در مجموع می‌توان گفت که همکاری در جهت برگزاری مراسم سوگواری سالار شهیدان خوب بوده است و می‌توان گفت محرم سال ۱۴۰۱ با شکوه‌ترین محرم طی چند دهه گذشته در افغانستان بود، اما در صورتی که در تقویم‌ها تعطیلی روز عاشورا درج نشده باشد و از سوی ادارات اعلام نشده باشد، بایستی چنین اقدامی نیز صورت پذیرد (هرچند عاشورای امسال هم عملا تعطیل بود).
۳- برگزاری تظاهرات ضد آمریکایی
هرکس اندکی با فضای داخلی طالبان و نیرو‌های آن سر و کار داشته باشد میتواند به وضح روحیات ضدآمریکایی و ضدصهیونیستی را در طالبان مشاهده کند، ولو اینکه طی چندماه گذشته برای تنش زدایی و به امید برای رهایی ۹.۵ میلیارد دلار دارایی بلوکه شده افغانستان توسط آمریکا این روحیه کمتر مجال بروز می‌یافت.
با اتفاقات اخیر و حمله پهپادی مشکوک آمریکا درکابل، صبر طالبان نیز به سر آمد و در روز جمعه ۱۴ مرداد ۱۴۰۱ سرتاسر افغانستان پس از برگزاری نماز جمعه شاهد تظاهرات ضد آمریکایی بود.
