خبرگزاری فارس استان کردستان/شیرین مرادی؛ قلعه‌گاه آخرین روستای بخش موچش است، روستایی با 60 خانوار و جمعیتی بالغ بر 700 نفر که 350 نفر آنها ساکن و 350 نفر دیگر به صورت فصلی در فصل کشاورزی به روستا بر می‌گردند.

به جز یک جاده بین مزارع، هیچ مسیر دیگری برای رسیدن به معدن مکشوفه وجود ندارد که بنا به گفته اهالی روستا، این جاده بین مزارع نیز اراضی کشاورزی مردم بوده و برای آن سند مالکیت دارند.

در این روستا 35 جفت کشاورزی(واحد شمارش سطح کشاورزی در بین کشاورزان بومی)، 35 چشمه آب و دو رودخانه فصلی وجود دارد که مردم از این منابع آبی برای شرب، کشاورزی و دامداری استفاده می‌کند.

در حال حاضر دو واحد تولیدی 370 راسی دام سبک نیز در روستا فعال است و در کنار این واحدها مردم نیز در زمینه دامداری در کنار کشاورزی فعالیت دارند که هر دوی این واحدها با تسهیلات بانکی ایجاد شده است.

دوازدهم مهرماه امسال در خبرگزاری فارس طی گزارشی با عنوان «معدنی که کابوس مردم روستا شده است/ چرایی مخالفت مردم با «معدن قلعه‌گاه» دغدغه‌های مردم را به گوش مسئولان رساندیم و بلافاصله با واکنش نماینده ولی فقیه در کردستان مواجه شد و برای بررسی موضوع نماینده خود را به این روستا فرستاد تا از نزدیک چرایی مسئله را با نگاهی کارشناسانه دنبال کند.

ورود نماینده ولی فقیه در کردستان برای چند صباحی آب روی آتش ریخت و اهالی این روستا را به آرامشی نسبی رساند؛ اما به واسطه پافشاری سرمایه‌گذار مردم این روستا خواستار ورود مجدد خبرگزاری فارس به موضوع و انعکاس صدای آن به مسؤولان ارشد استانی شدند.

سیزدهم بهمن ماه سال گذشته چند نفر به نمایندگی از اهالی روستا مهمان دفتر استانی خبرگزاری فارس کردستان شدند و درددل‌های آنها در قالب گزارشی با عنوان «معدن قلعه‌گاه و استمرار تنش بین سرمایه‌گذار و مردم» به گوش نماینده ارشد دولت در کردستان رسید و زارعی‌کوشا بعد از ملاقات با چند نفر از اهالی روستا نسبت به پیگیری موضوع قول مساعد داد و جلسات متعددی هم با حضور متولیان حوزه معادن، محیط زیست، منابع طبیعی برگزار شد.

چند ماه آرامش مردم این روستا بار دیگر به هم خورد تا جایی که پای برخی از اهالی روستا به دستگاه قضا باز شد اما مردم همچنان بر موضع خود برای دستیابی به حقوقی که احساس می‌کردند با شروع اکتشاف معدن از آنها ضایع می‌شود، ایستادند.

اعتراض مسالمت‌آمیز

با تغییر فرماندار کامیاران، مردم روستای قلعه‌گاه به‌طور کاملا مسالمت‌آمیز در قالب اعتراضی آرام جلوی فرمانداری کامیاران تحسن کردند و از فرماندار خواستند صدای‌شان را بشنود.

شافعی فرماندار کامیاران هم پای حرف‌های نمایندگان روستا نشست و به آنها قول مساعد داد در زمان کوتاهی برای بررسی موضوع به همراه کارشناسان و متولیان امر شخصا در روستای قلعه‌گاه حضور پیدا کند.

کمتر از یک هفته از تجمع مردم روستای قلعه‌گاه در جلو فرمانداری کامیاران نگذشته بود که سرپرست فرمانداری به همراه دادستان موچش و جمعی از نمایندگان ادارات به این روستا رفتند بازدیدی که خبرنگاران خبرگزاری فارس هم همراه مردم در کنار فرماندار حضور پیدا کردند.

قانون فصل‌الخطاب مردم روستا

فصل‌الخطاب برای ما قانون است و در راه وطن نه تنها زمین بلکه جان خود را هم فدا می‌کنیم ولی اجازه نمی‌دهیم منفعت یک انسان زندگی را به کام مردم روستا تلخ کند هر چند مافیایی برای معدن قلعه‌گاه شکل گرفته و به این راحتی متلاشی نخواهد شد بلکه امیدواریم نماینده ولی فقیه و استاندار کردستان اجازه ندهند به خاطر منفعت یک نفر و برخی افراد سودجو، زندگی مردم یک روستا به نابودی کشیده شود.

همانگونه که مردم اعلام کرده بودند قانون فصل‌خطاب قرار گرفته و البته در این میان فرماندار کامیاران، دادستان موچش وبرخی دیگر از مسئولان در کنار مردم قرار گرفتند و سرمایه‌گذار هم از موضع سخت‌گیرانه که تا قبل از آن در پیش گرفت بود پایین آمد.

آرامش به روستا بازگشته است به دعوت مردم روستای قلعه‌گاه؛ برای اطلاع‌رسانی در مورد آخرین اتفاقات در مورد معدن سنگ آهن این روستا مسیر بیش از 100 کیلومتری قلعه‌گاه را در پیش می‌گیریم.

ظهر از نیمه گذشته وارد روستا می‌شویم کار ساخت و ساز برای برپایی کارگاه در بالادست روستا درست همانجا که رگه‌های اصلی سنگ آهن وجود دارد با همت خود مردم در حالا بالا رفتن است.

با روی باز به استقبالمان می‌آیند و با کلام سرشار از مهر از همراهی این مدت تیم رسانه‌ای خبرگزاری فارس که به قول خودشان بزرگترین پشتیبان آنها در روزهای سخت بوده، تقدیر می‌کنند.

همه به اتفاق از آقای ایرج سلطانیان از اهالی روستا می‌خواهند به نمایندگی آنها صحبت کند و اتفاقات این معدن را روایت کند، آقای سلطانیان با بازگشتی به آنچه در گذشته اتفاق افتاده می‌گوید: این معدن سال 1372به نام یکی از اهالی روستای قلعه‌گاه ثبت شد، مردم همان زمان به دلایل منطقی که مهمترین آن نابود شدن کل مراتع و اراضی کشاورزی و در کل زندگی اهالی روستا بود، مانع از استخراج شدند.

سال 1393 دوباره موضوع استخراج و برداشت سنگ آهن از این معدن قوت گرفت و بار دیگر با ممانعت مردم روستا روبرو شد.

براساس تجربیاتی که از اکتشاف و برداشت معادن در سایر نقاط کشور وجود دارد مردم این روستا عمق نابودی کار را به خوبی می‌دانند قطعا شروع برداشت از این معادن مساوی با از بین رفتن اراضی کشاورزی و دامداری مردمان این روستا است و این موضوع را می‌توان با مطالعه کوتاهی در مورد روستاهای سراسر کشور که زمانی مکان تولید و آبادانی بود و بعد از استخراج معادن نابود شدند به خوبی درک کرد.

ثبت معدن با سوءاستفاده از امضا و مهر اهالی روستا

شروع برداشت از معدن نیاز به رضایت اهالی داشت اما  قریب به اتفاق مردم با برداشت معدن مخالف و می گفتند؛ اگر قرار است زمینی که ارث پدران ما است از بین برود و نفع آن برای خود مردم نباشد به جیب دیگران برود نبودش بهتر از بودن آن است.

دوربودن معدن از منابع آبی و روستا مطالبه جدی مردم بود که بعد از رسانه‌ای شدن تنش بین مردم و معدن‌دار مورد توجه قرار گرفت و کارشناسان برای کارشناسی جدید به محل گسیل شدند و معدن‌دار هم قول داد که آنچه قانون حکم می‌کند را مو به مو اجرا نماید.

مسیر رسیدن به معدن از میان روستا و باغات و مزارع مردم رد می‌شد صاحبان اراضی بیم تخریب سرمایه‌های خود را داشتند و می‌خواستند حقی در این زمینه از آنها ضایع نشود با وساطت و پا در میانی دادستان و فرماندار این موضوع هم بین صاحبان اراضی و معدن‌دار به گونه‌ای که نه سیخ بسوزد نه کباب، حل شد.

حقی که به کرسی نشست

آقای صحبت سلطانیان عضو شورای روستای قلعه‌گاه هم می‌گوید: خواستند با ایجاد دو دستگی در بین اهالی روستا به اهداف خود برسند اما همدلی مردم و کمک خبرنگاران خبرگزاری فارس، تنش چندین دهه که می‌رفت اتفاقات تلخ را رقم بزند را خاموش کرد.

خبرنگاران فارس زحمت زیادی برای ما کشیدند مردم روستا توان جبران ندارند اما دعای خیرما همواره پشت و پناه عوامل این رسانه خواهد بود.

فعال‌سازی این معدن می‌تواند ثمرات خوبی برای مردم روستا فراهم سازد که مهمترین آن براساس توافق صورت گرفته با معدن‌دار اشتغال‌زایی و بیمه اهالی روستا است.

آبی که با ورود خبرگزاری فارس روی آتش قلعه‌گاه ریخته شد

محمد حدودی از جوانان ساکن روستای قلعه‌گاه هم می گوید: دو سال تنش جدی مردم با معدن‌دار با ورود و همراهی خبرگزاری فارس آتشی که می‌رفت دامنه‌اش گسترده و گسترده‌تر شود و اتفاقات ناگواری را در این روستا رقم بزند خاموش کرد.

موضوع معدن قلعه‌گاه و مخالفت مردم با معدن‌دار تقریبا به بیش از یک دهه گذشته باز می‌گردد، اختلافی که خوشبختانه امروز برطرف شده و با رضایت دو طرف یعنی اهالی روستا و معدن‌دار زمینه اکتشاف در این معدن را که می‌تواند بستر اشتغال و سودآوری برای منطقه باشد فراهم شده است.

با نظارت متولیان امر اهالی روستا و معدن‌دار به توافق رسیده‌اند و این توافق زمینه شروع به کار اکتشاف در این معدن را فراهم کرده است.

اشتغالزایی برای جوانان روستا و رعایت صفر تا 100 قوانین در اکتشاف و استخراج معدن از توافقات بین معدن‌دار و اهالی روستا بوده و قرار است هر میزان نیروی کار برای فعالیت در این معدن نیاز باشد از مردم خود قلعه‌گاه استفاده کنند.

شروع معدن بستر را برای مهاجرت معکوس جوانان روستا که الان در سایر شهرها و استان‌ها مشغول به کار کارگری هستند فراهم خواهد کرد.

مردم میراث‌دار تپه باستانی قلعه‌گاه

عباس ساعدی هم که تا قبل از این شدیدا مخالف هرگونه اکتشاف در این معدن بود، می‌گوید: مردم روستای قلعه‌گاه همواره عنوان کرده بودند که تابع قانون هستند و هرانچه قانون حکم کند را به دیده منت قبول می‌کنند.

اهالی این روستا دنبال تنش نبودند و زمانی که معدن دار به خواسته های به حق آنان پاسخ مثبت داد مردم هم برای کمک به این اتفاق بزرگ به میدان آمدند و الان هم مشغول احداث زیرساخت های مورد نیاز برای راه‌اندازی کارگاه استخراج معدن هستیم.

یک تپه باستانی در روستا قرار دارد که  11 مهرماه 83 به شماره 11167 در مجموعه آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است؛ اهالی قلعه گاه خود را میراث دار این تپه می‌دانند و هرگز اجازه دخل و تصرفی در آن را به کسی نخواهند داد.

خلاف آنچه عنوان می‌شود، پهنه معدن از تپه باستانی فاصله دارد؛ میراث فرهنگی حق تمام ملت ایران است و هرگونه دست درازی به میراث فرهنگی را برنخواهیم تابید.

توافق بهره‌بردار معدن قلعه‌گاه با مردم

بهزاد ساعدی دیگر ساکن روستای قلعه‌گاه هم با ابراز خرسندی از تمام شدن تنشی که در روستا بین معدن‌دار و اهالی وجود داشت، می‌گوید: کتبا در توافق بین اهالی روستا و معدن‌دار آمده که بیشترین نیروی کاری خود را از اهالی روستا تامین کند.

توجه به حریم در اکتشاف معدن به گونه‌ای که در قانون مورد تاکید قرار گرفته از دیگر تفاهم‌های بین اهالی روستا و معدن‌دار بوده است.

حفظ فاصله کافی اکتشاف با منابع آبی و روستا و همچنین بهره‌مندی مردم از برکات معدن از دیگر توافقات بین معدن‌دار و اهالی روستا بوده است.

قانون ملاک عمل

ایرج سلطانیان می‌گوید: داستان معدن قلعه‌گاه سردرازی دارد موضوعی که تقریبا از دهه 70 شروع شده و به 1401 رسیده است تنش ادامه‌داری که خوشبختانه امروز به توافق رضایتمندانه‌ بین اهالی روستا و معدن‌دار ختم شده است.

با پا در میانی متولیان امر شامل مسئولان استانی و شهرستانی و همراهی رسانه شکافی که بین مردم و بهره‌بردار وجود داشت برداشته شد و مردم این ادعای خود را که هرگز قانون گریز نبوده و ملاکشان قانون است را ثابت کردند.

تمام موازین قانونی و انتظارات به حقی که مردم روستا داشتند دیده شد و اقدامات بر مبنای قانون در توافقی که صورت گرفته اجرایی خواهد شد.

براساس این توافق ضمن رعایت حریم در زمینه منابع آبی و اراضی کشاورزی معدن‌دار خود را متعهد به بهره‌گیری از ظرفیت نیروهای انسانی طالب کار این روستا کرده است.

امروز به نمایندگی از مردم روستا قبل از هر چیزی از همراهی و تلاش تیم خبری خبرگزاری فارس که همواره همراه مردم بودند تقدیر می‌کنم و در ادامه نیز قدردان تلاش‌های نماینده ولی فقیه در کردستان، استاندار، فرماندار کامیاران و دادستان موچش هستیم. 

موضوع میراث فرهنگی در مورد معدن قلعه‌گاه

محمد امینیان معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کردستان چندی پیش در جمع خبرنگاران و  در پاسخ به سوالی در خصوص موضع میراث فرهنگی در ارتباط با قلعه تاریخی این روستا که در محدوده معدن قرار دارد، گفت: تاکنون از این اداره‌کل استعلامی گرفته نشده است.

میراث فرهنگی به جد مخالفت خود در ارتباط با این معدن در آن قلعه تاریخی و حریم آن را اعلام می‌کند و در صورتی که بدون استعلام میراث فرهنگی اقدامی انجام شود به مراجع ذیصلاح شکایت خواهیم کرد.

اکتشاف و صدور مجوز معدن در مناطق تاریخی و باستانی و حریم آن ممنوع است و چون قلعه تاریخی قلعه‌گاه کامیاران به دوران ایلخانی برمی‌گردد، اجازه اکتشاف در این منطقه را نخواهیم داد.

و اما...

مردم روستای قلعه‌گاه امروز رضایتمندانه برای ایجاد زیرساخت‌های لازم استحصال معدن سنگ آهن تلاش می‌کنند و می‌گویند به هدفی که می‌خواستیم رسیدم.

 کاعباس هم به یادگار تکه‌ای سنگ آهن را تقدیم خبرنگاران فارس کرد..

بالاخره بعد از تقریبا دو سال تلاش رسانه پرونده معدن روستای قلعه‌گاه با رضایتمندی مردم و شروع به کار معدن در خبرگزاری فارس بسته شد...

پایان پیام/2330/71/ی