اقتصاد آنلاین؛ تصور دنیای امروز بدون پتروشیمی بسیار ترسناک است چراکه دارو و پوشاک و لاستیک و دستگاههای دیجیتال و بستهبندی و مواد شوینده و ... از مواد پتروشیمی ساخته میشوند. واژهی پتروشیمی از دو کلمه «پترول» و «شیمی» ترکیب شده و مفهوم لغوی آن مواد شیمیایی حاصله از نفت است. پتروشیمی برای اولین بـار در ۱۹۴۲ ؛ توسط عده ای از سازندگان مواد شیمیایی ؛ برای تبلیغات به کار برده شد. پتروشیمی سومین صنعت پولساز و با ارزش جهان است. بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت برای جلوگیری از خامفروشی و رشد اقتصادی به سمت و سوی توسعه صنایع پتروشیمی حرکت کردهاند.
ایران نیز در چند دهه اخیر تلاشهایی برای توسعه صنعت پتروشیمی انجام داده است، باوجود تمامی این اقدامات هنوز در ابتدای مسیر است و راه طولانی برای رسیدن به هدف باید طی کند. درحال حاضر پتروشیمی یکی از پربازدهترین صنایع کشور است که باهدف کاهش خامفروشی نفت راهاندازی و توسعه یافته است.صنعت پتروشیمی بهدلیل تقاضای بالای بازار داخلی و موقعیت استراتژیک منطقهایی و نیروی انسانی متخصص و حرفهایی، نقش پر اهمیتی در رشد اقتصادی و توسعه پایدار کشور میتواند ایفا کند.
سومدیریت بلای جان صنعت پتروشیمی ایران است. بهدلیل این سومدیریت پتروشیمیهای فعال با مشکلاتی همانند عدم تکمیل چرخه زنجیره ارزش در صنعت پتروشیمی و گرانی یا کمبود خوراک گاز و ... دست و پنجه نرم میکنند. پتروشیمیهای نیمهکاره نیز با مشکلاتی همانند بودجههای قطرهچکانی و عدم توجه به آمایش سرزمین و .... دست به گریبان هستند.
به گزارش شرکت صنایع پتروشیمی ایران، ۴۰ سال گذشته، ۶۳ واحد پتروشیمی به بهرهبرداری رسیده است. اما پروژههای پتروشیمی بسیاری بهدلیل نداشتن ارزیابی محیط زیستی و مکانیابی اشتباه و کمبود اعتبار نیمهکاره رها شدهاند.براساس آمار برای تکمیل و به بهرهبرداری رسیدن پروژههای پتروشیمی نمیهکاره کشور 30 میلیارد دلار اعتبار نیاز است. پروژههایی که درصورت افتتاح آن میتوان به پیشرفتی بزرگ در صنعت نفت و کاهش چشمگیر خامفروشی امیدوار بود.
در چند سال اخیر اخبار بسیاری درباره مکانیابی اشتباه و عدم توجه به سند آمایش سرزمین درخصوص پروژههای پتروشیمی منتشر شده است. توجه نداشتن به الزامهای آمایش سرزمین در توسعه صنعت پتروشیمی و در احداث طرحهای جدید، عدم تعیین تکلیف و قیمتگذاری دقیق و تخصیص خوراک (بهویژه خوراک گازی)، تسری نیافتن مشوقهای موردی خوراک در طول زنجیره ارزش، تمرکز بر تولید انبوه محصولات متداول و توجه نداشتن کافی به تولید محصولات باارزش افزوده بالا، استفاده نکردن از روشهای مختلف جذب سرمایه خارجی، نبود آییننامه رگولاتوری موردنیاز، عدم اصلاح و تصویب اساسنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی ناظر بر شرایط فعلی و آینده مورد انتظار از نقشآفرینی این شرکت، برداشت ناقص بخش خصوصی صنعت پتروشیمی از جایگاه و نقشآفرینی شرکت ملی صنایع پتروشیمی بهرغم مأموریتهای تصریحشده برای این شرکت در قانون نفت مصوب سال ۹۰ و قانون اصلاح قانون نفت مصوب سال ۹۱ مهمترین چالشهای صنعت پتروشیمی است.