خبرگزاری میزان – جنگ روسیه و اوکراین، مسکو را متوجه ظرفیت همسایگان برای سوآپ یا خرید گازش کرده است. در بین کشورهای همسایه ی روسیه، ایران از مزیت های بیشتری برای انتقال گاز این کشور برخوردار است. دسترسی به کشورهایی که تشنه ی گاز هستند از یک طرف و اتصال به روسیه از سمت دیگر موقعیت جغرافیایی خوبی را برای کشورمان به منظور انجام این سیاست ایجاد کرده است. پیدا کردن بازارهای جدید برای نفت کار سختی برای مسکو نبود و به راحتی کشورهایی نظیر چین و روسیه به مشتریان جدید نفتی مسکو تبدیل شدند. اما صادرات گاز از طریق خط لوله صورت می گیرد و بنابراین یافتن بازارهای هدف جدید کار آسانی نیست.
به همین دلیل روسیه تمایل دارد از موقعیت ایران برای سوآپ گازش و دسترسی به بازارهای جدید نظیر ترکیه، عراق، پاکستان و کشورهای دیگر بهره مند شود. این سیاست منافع دو طرف را برآورده می کند. روسیه گازش را به فروش می رساند و ایران هم به تقویت موقعیت سیاسی خود در منطقه می پردازد و علاوه بر دریافت حق سوآپ از مزایای راهبردی این طرح بهره می برد. به زعم برخی کارشناسان، استفاده از گاز روسیه در داخل کشور به منظور جلوگیری از تعطیلی صنایع در فصول سرد سال نیز از جمله مزایای دیگر خرید گاز روسیه به شمار می رود.
نظرات اصغر ابراهیمی اصل، معاون سابق وزیر نفت و مدیر پروژه فازهای ۴ و ۵ پارس جنوبی نفت و گاز را جویا شدیم که در ادامه می خوانید:
ابراهیمی با اشاره به اینکه در شرایط جدید بعد از حمله ی روسیه به اوکراین آمریکا سعی دارد تأمین گاز اروپا از روسیه را قطع کند و به جای آن ال ان جی از آمریکا و قطر برای اروپا تأمین شود، تصریح کرد: واشنگتن به روسیه فشار می آورد که چاه های گازش را ببندد. به این ترتیب، از لحاظ فنی مخازن روسیه آسیب می بیند و مسکو بخشی از درآمد ارزی خودش را از دست می دهد. این واقعیت میدانی ای است که الان در خصوص گاز روسیه وجود دارد.
مسکو تمایل دارد گاز و یا بخشی از نفت شیرین خود را به ایران بدهد. تا ایران از آن در مناطق شمالی برای مصارف خانگی و صنعتی استفاده کند و ما به ازای آن به ترکیه، عراق و پاکستان صادرات گاز داشته باشیم و بده بستانی در این زمینه با مسکو برقرار کنیم. به این ترتیب، روسیه مجبور نیست چاه های نفتش را ببندد و متحمل ضرر و زیان شود. این موضوع اگر به درستی مدیریت شود، منافعی برای تهران و مسکو دارد. ما قبلاً هم سابقه ی انجام این کار را داشتیم. ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز به همین طریق از ترکمنستان وارد کشور شده و مورد استفاده قرار گرفت و مابه ازایش به عراق و ترکیه صادر شد. ایران خیلی زیاد دنبال این کار نیست، روس ها بیشتر به انجام این سیاست تمایل دارند.
وی ادامه داد: طرح سوآپ یا خرید گاز مازاد روسیه در یک رابطه ی برد برد به نفع ما هم هست. اگر گاز روسیه را مورد استفاده قرار دهیم و به نیروگاه ها و صنایع گازبر خود از قبیل فولاد، سیمان، شیشه و پتروشیمی ها گاز بدهیم، اولاً احتیاجی به قطعی گاز صنایع در فصل سرما نیست و ثانیاً مجبور نیستیم به نیروگاه ها سوخت مایع و نفت کوره بدهیم. سالانه این میزان سوخت مایع حدود ۶ الی ۷ میلیارد دلار برای ما هزینه دارد. عدم النفع شرکت های فولاد، پتروشیمی، سیمان و… نیز اگر در نظر گرفته شود، ضرر زیادی به کشور وارد می شود که با استفاده از گاز روسیه می توان آن ها را جبران کرد. اگر بتوانیم ترتیبی بدهیم که نیروگاه ها در ۳۶۵ روز سال از سوخت مایع استفاده نکنند و صنایع قطعی نداشته باشند، نفع زیادی نصیبمان می شود.
در ازای آن گاز را به ترکیه، عراق و پاکستان صادر می کنیم. در درازمدت می توانیم با کمک روس ها واحد ال ان جی خود را فعال کنیم و بخشی از گاز را تبدیل و صادر کنیم. کشور قطر ۷۰ میلیون تن سالانه ال ان جی تولید می کرد که با فشار آمریکا و اضافه برداشت از میدان گازی مشترک با ما برنامه ی اولیه را برای تولید ۱۱۰ میلیون تن ال ان جی در سال طرح ریزی کرده است. با سرمایه گذاری های بیشتر قرار است این میزان به ۱۲۵ میلیون تن در سال برسد. آمریکا و قطر تلاش دارند بازارهای ال ان جی جهان را تسخیر کنند. این موضوع به لحاظ راهبردی به ضرر ما و روس هاست و یک نوع برد سیاسی برای آمریکا محسوب می شود. در همین ارتباط می توان گفت که همکاری با مسکو در زمینه ی سوآپ گاز روسیه یا خرید آن به نفع کشور ماست. اولویت اول باید تأمین گاز مورد نیاز صنایع گازبر و نیروگاه ها باشد که سرجمع بالای ۲۰ میلیارد دلار برای کشور سود خواهد داشت.
معاون سابق وزیر نفت در ادامه گفت: ما متاسفانه مصرف زیادی به لحاظ گاز داریم و چیزی از گاز تولیدی کشور باقی نمی ماند که صادرات کنیم. اولا باید مصرف را ساماندهی کنیم و در قدم بعدی به سمت افزایش تولید گام برداریم. باید به تولید برق و استفاده از آن در مصارف گرمایشی و خانگی بپردازیم و گاز را برای صنایع مورد استفاده قرار دهیم. در این شرایط است که می توانیم امید داشته باشیم طرح هایی مانند سوآپ گاز روسیه به ما در تبدیل شدن به هاب گازی و انرژی منطقه کمک کند. در این چارچوب می توانیم به کشورهایی مانند روسیه، عراق، افغانستان و پاکستان صادرات انرژی داشته باشیم. در برخی از این کشورها روزانه بالغ بر چهارده پانزده ساعت قطعی برق دارند و بازار خوبی برایمان وجود دارد.
ابراهیم اصل خاطرنشان کرد: افزایش روابط، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی با کشورهای منطقه جزو اولویت هاست و شریان اصلی این روابط از مزیت های نسبی ما و نیازهای کشورهای همسایه در حوزه ی انرژی می گذرد. این جمع بندی درستی است که افزایش مبادلات ما با هسایگان در حوزه ی انرژی به گسترش روابط در دیگر زمینه ها منجر می شود و منافع راهبردی ما را تأمین می کند.
انتهای پیام/
