معبد سراپیوم یک پرستشگاه است که وقف خدای یونانی-مصری سراپیس است. چندین کانون از این گونه در جهان باستان وجود داشتهاست.در واقع سراپیوم پرستشگاهی با درهم آمیخته شدن خدایان یونانی – مصری بودهاست. با ما در پرشین وی همراه باشید.
سرداب یا سراپیوم (Serapeum)، معبد و یا دیگر نهاد های مذهبی اختصاص داده شده به تلفیقگرایی عقاید مختلف هلنی –مصری که با جنبه های آپیس (گاو مقدس مصریان قدیم) و اوزیریس (خدای جهان زیرزمینی در دین مصر باستان) مخلوط شده اند و توسط اسکندریه ای ها پذیرفته شده بودند.
تلفیقگرایی، تلاشی است برای آشتیدادن باورهای نابرابر و متضاد که بیشتر برای مکاتب گوناگون فکری به کار میرود.این تلاش شاید برای یکیکردن و قیاس آیینهای بسیاری که از آغاز گسسته بودهاند به کار رود، به ویژه درخداشناسی و افسانهشناسی دینها و ادعای یگانگی بنیادی آنها.
سرداب اسکندریه، مکانی برای تلفیق این باورها بود.این معبد سردابی شکل توسط پتالومی سوم ، در حدود ۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شد که جزویکی از بالاترین و منحصر بفرد ترین معابد فرعونی موجود در مصر می باشد .در این معبد علاوه بر تصویری از خدای باستان ، مجموعه شاخه ای از کتابخانه بزرگ اسکندریه قرار دارد کهگفته می شود در هیچ کجا نمونه آن یافت نمی شود.
کاوش و حفاری در این معبد در سال ۱۹۴۴ انجام شد و در پی این کاوش، مجموعه ای ازده پلاک طلا، نقره، برنز، سفال، گل خشک شده رودخانه نیل و پنج عدد شیشه مات کشف شد.
این سرداب دارای معماری فوق العاده شگفت انگیزی می باشد.در قرن سوم قبل از میلاد، تاریخدان مصری مانتو Manetho مدعی شد که فرعون منس بعد از متحد کردن مصر، شهر ممفیس را ساخته است.
در این زمان ممفیس به نام Hiku-Ptah و یا Hut—Ka-Ptah شناخته می شد که به معنی ” عمارت روح خدای پتاه ” می باشد. احتمالا پتاه اولین خدای باروری در دوران پیش از سلسله ای بوده است ولی بعدا در ابتدای دوره سلسله اولیه مصربه مقام ” خدای حقیقت” و” آفریننده جهان” ارتقا پیدا کرد. پتاه خدای محافظ اطراف ممفیس بوده است و بعد از اینکه این شهر به افتخار وی ساخته شد وی خدای حامی شهر ممفیس شد.
بعضی از اسناد و نوشته ها ساخت شهر ممفیس را به جانشین فرعون منس یعنی فرعون هور- آها نسبت می دهند. گفته می شود وی از محل شهرممفیس (قبل از ساخته شدن) دیدن کرد و از آنجا خوشش آمد و دستور داد تا مسیر رود نیل را عوض کنند تا زمینی با مساحت زیاد برای ساخت شهر به وجود آید. به دلیل وجود نوشته ها و اسناد بسیار زیادی، هور-آها را همان منس می پندارند، ولی درواقع به نظر می رسد که ” منس” یک لقب باشد نه اسم یک شخص و احتمالا این لقب از فرعون اول مصرنسل به نسل منتقل شده است. منس به معنای ” کسی که مقاومت کرد” می باشد.
از طرفی سازنده اصلی شهر ممفیس احتمالا نارمر است کسی که مصر را متحد کرد و کسی که به عنوان منس نیز شناخته می شود. افسانه بازدید هور-آها از محل شهر ممفیس و تغییر دادن مسیر نیل احتمالا نسخه ی جدید داستان منس ( نارمر) است که افسانه های معجزه آسای زیادی در اطراف این فرعون وجود دارد.( توضیح مترجم: در بسیاری از اسناد منس را اولین فرعون مصر می دانند. ولی بعضی از مصرشناسان معتقدند که فرعون نارمر و یا فرعون هور-آها هم می توانند همان منس باشند. بعضی از مصرشناسان معتقدند که منس در واقع یک لقب برای فراعنه است نه یک اسم.)
پارسا سیتی – الی گشت