خبرگزاری فارس چهارمحال و بختیاری| اخیرا دشمنان ایران جنگ ترکیبی به راه انداخته، فشارهای بسیار شدیدی وارد می‌کنند و تلاش دارند تا ما را از راه عظیمی که در پیش گرفته‌ایم باز دارند؛ چراکه پی برده‌اند این کشور می‌تواند در زمینه‌های علمی و پژوهشی حرفی برای گفتن داشته باشد.
امروزِ ما بهتر از دیروز است، اما...
اما اکنون به دلایل متعددی، هنوز ابتدای راه هستیم. امروزِ ما بهتر از دیروز است، اما با آرمانی که ترسیم کرده‌ایم هنوز فاصله داریم.
چند سالی‌ست که مقام معظم رهبری با نگاهی نکته‌سنج و ظریف، شعار سال را با واژه‌هایی چون تولید، اشتغال و دانش‌بنیان به حوزه تولید علمی و پژوهش کاربردی گره می‌زنند تا خلق ثروت و استفاده مفید از دانش بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
به دلیل حساسیت و خلاهایی که در تبدیل علم به ثروت در کشور وجود داشت، رهبر معظم انقلاب امسال را سال «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» نامگذاری کردند؛ شعاری که سه نکته کلیدی دربردارد و تحقق هرکدام تلاشی ویژه از سمت مسئولان، تولیدکنندگان، سرمایه‌گذاران و مردم می‌طلبد.
این نکات نباید در حد شعار بماند؛ اگر رویکرد کلی و اساسی تمام مجموعه‌ها این سه کلمه باشد، می‌توان شاهد جهش بزرگی در حوزه اقتصاد کشور و به تبع آن دیگر حوزه‌ها بود.
چرا دستاوردها سر سفره ما احساس نمی‌شود؟
نوآوری در یک جمله، تبدیل ایده به محصول و رساندن آن به بازار است؛ برای رسیدن به این مرحله باید مسیر را طی کرد. تحقیقات بنیادی از مراحل اولیه این مسیر است و تجاری‌سازی بدون گذراندن مراحل اولیه محقق نخواهد شد.
کشور ما یک درصد علم جهان را دارد، ۲ درصد علم جهان را تولید می‌کند و ۳۵ درصد مقالات پژوهشگران ایرانی همکار خارجی دارند؛ پس چرا این دستاوردها سر سفره ما احساس نمی‌شود؟ علت این است که در مراحل اولیه مانده‌ایم.
برای رسیدن به مراحل بالاتر، به نهادهای حد واسط نیاز داریم که تحقیقات را به جامعه و بازار برسانند؛ این نهادهای حد واسط پارک‌های علم و فناوری هستند.
میزان رشد، گردش مالی، اشتغال‌زایی و تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان از جمله پارامترهای مشخص‌کننده وضعیت هر پارک علم و فناوری است.
به گفته اسماعیل پیرعلی، رئیس پارک علم و فناوری چهارمحال و بختیاری، شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های اخیر جهش خوبی داشته‌اند و هم‌اکنون ۵۵ شرکت دانش‌بنیان در استان وجود دارد که تعداد این شرکت‌ها از سال ۹۹ تاکنون تقریبا ۳ برابر شده است.
زمانی که نام شرکت دانش‌بنیان به میان می‌آید، یادآور آن است که مشکلی در جامعه وجود دارد یا بازاری برای محصول مورد نظر وجود داشته و در این جهت یک محصول دانش‌محور تولید شده تا مشکل جامعه را حل کند.
فعالیت دانش‌بنیان، تنها راه ایجاد توسعه پایدار است
امروزه برای رسیدن به توسعه پایدار باید در حوزه پژوهش سرمایه‌گذاری کنیم تا با فعالیت دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف، زمینه توسعه فراهم شود.
گردش مالی شرکت‌های دانش‌بنیان استان ۲۳۰ میلیارد تومان است و رئیس پارک علم و فناوری استان نیز بیان کرده است: در سال جاری ۱۰۰ میلیارد تومان به این مبلغ اضافه شده و گردش مالی این شرکت‌ها از مرز ۳۰۰ میلیارد تومان عبور کرده است.
به گفته پیرعلی، قراردادهای مختلفی با دستگاه‌های اجرایی در راستای رفع نیازهای فناورانه منعقد شده است و حدود ۵۰ نیاز فناورانه در دستگاه‌های اجرایی نیز شناسایی شده و این دستگاه‌ها با شرکت‌های دانش‌بنیان در حال مذاکره هستند.
چهارمحال و بختیاری، نقطه آغاز طرحی نو
باید با تزریق حمایت‌های مادی و معنوی نقایص شبکه فناوری استان برطرف و ماموریت هر بخش به درستی مشخص شود تا ثمرات آن در اقتصاد استان قابل لمس باشد.
راه‌اندازی محدوده ویژه شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان با مشارکت شرکت شهرک‌های صنعتی در محدوده شهرک صنعتی شهرکرد یکی از همین حمایت‌هاست؛ در این طرح، شرکت‌هایی که به مرحله نیمه‌صنعتی رسیده‌اند زمین دریافت می‌کنند تا بتوانند با فرآیندهایی که پارک علم و فناوری استان تعریف می‌کند، مرحله ارتقای تولید نیمه‌صنعتی به صنعتی را پیش ببرند.
پیرعلی در این خصوص اظهار داشته است: نقطه آغاز این طرح در کشور، چهارمحال و بختیاری بوده و هم‌اکنون ۵ شرکت در این محدوده زمین دریافت کرده و در حال مستقر شدن هستند.
وی ضمن اشاره به استقرار مراکز نوآوری ۱، ۲، ۳ و ۴ در شرکت شهرک‌های صنعتی، بیان داشت: شرکت‌هایی که به فضای تولیدی و کارگاهی نیاز دارند در این مراکز مستقر می‌شوند و ضمن دریافت فضایی برای استقرار، از تجهیزات عمومی با حداقل هزینه‌ها نیز بهره‌مند شده و فرآیند نمونه‌سازی را طی می‌کنند.
همچنین طبق اعلام رئیس پارک علم و فناوری استان، این پارک به‌عنوان اولین پارک در کشور چهار سال پیش تفاهم‌نامه‌ای با بنیاد برکت منعقد کرد که مطابق این تفاهم‌نامه، ۲۰۰ فقره تسهیلات به شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان استان پرداخت می‌شود.
با اجرای مفاد این تفاهم‌نامه میزان تجاری‌سازی محصولات فناورانه و دانش‌بنیان استان افزایش می‌یابد.
پیرعلی، تسهیل فرآیند صدور مجوز، انعقاد تفاهم‌نامه‌های سالانه با سازمان‌های دولتی، پرداخت یک میلیارد و ۶۸۰ میلیون تومان از صندوق پژوهش و فناوری و ۳۰ میلیارد تومان جذب منبع در قالب تبصره ۱۸ را نیز از دیگر حمایت‌های پارک علم و فناوری استان از شرکت‌های دانش‌بنیان عنوان کرد.
حلال مشکلات یا مفهوم انتزاعی؟
وقتی از علم و فناوری حرف می‌زنیم، باید از تعاریف انتزاعی پرهیز و به سمت مفاهیم واقعی آن که کلید پیشرفت است حرکت کنیم؛ یعنی باید واقع‌بینانه و امیدوارانه صحبت و عمل کنیم، چراکه علم و فناوری تنها حوزه‌ای‌ست که ارزش افزوده آن چندین برابر دیگر حوزه‌هاست.
طی چند سال اخیر مفاهیم زیادی در کشور ایجاد و به کار گرفته شده است؛ مراکز نوآوری، شتاب‌دهنده‌ها، دستیار فناوری و... از جمله این مفاهیم است که می‌توان ادعا کرد ایران بیشترین مفاهیم تعریف شده را دارد که چندان کارایی ندارند.
ابتدا تصور می‌شد اینگونه مفاهیم به تنهایی حلال مشکلات کشور هستند، در حالیکه فقط یک روش به حساب می‌آیند. لذا بهتر است در کاربرد برخی از این مفاهیم تجدید نظر شود.
ماموریت نهایی پارک‌های فناوری این است که بتوانند نتایج به دست آمده از پژوهش‌های دانشگاهی را با نیاز صنعت هماهنگ کرده و از این راه خلا رابطه صنعت با دانشگاه را پر کنند که این امر در نهایت به تجاری‌سازی دانش منجر می‌شود.
صنعت و دانشگاه باید به هم گره بخورند
ایجاد ارتباط و اعتماد متقابل بین دانشگاه و صنعت برای انجام پروژه‌های راهبردی مشترک یکی از چالش‌های جدی امروز است.
موفقیت در همه فعالیت‌های مربوط به توسعه صنایع به نحوی به گسترش فعالیت‌های پژوهشی بستگی دارد.
در این راستا مراکز نوآوری باید در دل صنعت ایجاد شوند؛ وقتی از مرکز نوآوری حرف می‌زنیم، از صنعتی یاد می‌کنیم که برای رقابت‌پذیر کردن محصولات و خدمات، با به کار بستن دانش و پژوهش کاربردی، محصول نوآورانه خلق می‌کند.
شرکت دانش‌بنیان نیز برای تولید محصول خود به تحقیق علمی نیاز دارد که این نیاز با اتصال به دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی مرتفع می‌شود. این گونه است که صنعت بدون ارتباط مستقیم به دانشگاه متصل می‌شود و یک ارتباط پایدار میان آن‌ها شکل می‌گیرد.
برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان در سطح کلان برنامه‌ریزی کنید
اقتصاد دانش‌بنیان نباید جدای از برنامه اقتصادی استان باشد؛ لازم است برنامه اصلی اقتصادی استان با کمک و حضور پررنگ‌تر متخصصان و نهادهای علمی و فناوری پیش برود.
محمدکاظم منزوی، سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری نیز به لزوم ورود دانش در تمامی عرصه‌ها معتقد است و اجرای قانون «جهش دانش‌بنیان» توسط تمامی دستگاه‌های اجرایی و دانشگاه‌ها را ضروری می‌داند.
اکنون باید از صنایع خلاق در جهت افزایش اشتغال در جامعه حمایت شود؛ منزوی در این خصوص ضمن اشاره به راه‌اندازی ایستگاه تحقیقاتی بادام در سامان با هدف کاهش خسارات وارده به محصول، اظهار داشته است: برای اولین‌بار در جهت افزایش بهره‌وری از زمین‌های کشاورزی، نقشه تناسب اراضی این زمین‌ها به تفکیک شهرستان تهیه شد.
حرکت مرکز تحقیقات کشاورزی به سمت تولید بعد از ۳ دهه
همچنین در جهت دانش‌بنیان کردن حوزه کشاورزی استان، مرکز تحقیقات کشاورزی به‌عنوان محور و پارک علم و فناوری نیز به‌عنوان همکار در نظر گرفته شده است.
در راستای به تولید رساندن تحقیقات، بعد از ۳۰ سال در مرکز تحقیقات کشاورزی استان یک مرکز رشد احداث شد و در حال حاضر این مرکز به سمت کار و فرآیند تحقیقاتی و تولیداتی حرکت می‌کند.
پارک علم و فناوری پاتوق تحصیل‌کرده‌ها می‌شود
۲ ساختار جدید برای اولین‌بار قرار است در استان ایجاد شود؛ یکی «خانه‌های خلاق» که مجری آن مشخص شده است و مورد دوم ایجاد «پارک فناوری اطلاعات» برای دورهم جمع کردن IT و ICTکارهاست که تفاهم‌نامه آن به تازگی منعقد شده تا بتوان فاز اول آن که توسعه اقتصاد دیجیتال است را در مجتمع فناوری اطلاعات مستقر کرد.
به گفته منزوی، ساختمان جدید پارک علم و فناوری هم پاتوق نخبگان و تحصیل‌کرده‌ها خواهد شد.
شعاری که نباید شعار بماند
اگرچه شعار سال تا حدودی گره‌گشا بوده، اما همچنان به طور شایسته و بایسته مورد توجه قرار نگرفته و دقیقا به همین دلیل است که مشکلات اقتصادی تداوم پیدا کرده‌اند.
باید با تمام توان، موانع و مشکلات را از سر راه شرکت‌های دانش‌بنیان، فناوران، مخترعان و صاحبان ایده برای رسیدن به اهداف نهایی خود برداشت تا سالی که مزین است به شعار «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» برای این افراد سال شکوفایی باشد.
در این راستا نه تنها حمایت همه‌جانبه دستگاه‌ها و نهادها ضروری‌ست بلکه باید تمام ظرفیت‌ها به صورت حداکثری و در همه بخش‌های اقتصادی اعم از صنعت، کشاورزی و... با رویکرد دانش‌بنیان کردن تولید به کار گرفته شود تا علاوه بر رونق و جهش تولید دانش‌بنیان، معضل بیکاری نیز درمان شود.
با همه این اوصاف، اکنون سال از نیمه گذشته و باید ببینیم که مسئولان برای پایان سال، کارنامه قابل دفاعی از خود در استان به جای می‌گذارند، یا خیر؟
پایان پیام/ ۶۸۰۳۸
