به گزارش خبرنگار اقتصادآنلاین؛ ناترازی بنزین، سناریوی تکراری در بسیاری از دولت‌هاست. راه‌کار تمامی دولت‌ها سهمیه‌بندی و افزایش بهای بنزین است. دوباره زمزمه‌های افزایش مصرف بنزین و ناترازی آن در کشور به‌گوش می‌رسد. برخی مسئولان اعلام کرده‌اند اگر مصرف بنزین به همین نحو ادامه یابد به‌زودی واردکننده بنزین خواهیم شد. گویا دولت رئیسی نیز قرار است راه دولت‌های پیشین را برود چراکه خبری از طرح‌های جدید نیست.
نخستین سهیمه‌بندی بنزین در دولت احمدی‌نژاد اجرا شد که آن زمان با حاشیه‌های فراوانی همراه بود. میزان تولید بنزین در آن سال 44 میلیون لیتر و مصرف آن حدود 75 لیتر بوده است که پس از سهمیه‌بندی به 60 میلیون لیتر رسید. بهای بنزین در دولت احمدی‌نژاد از 100 تومان به 400 تومان افزایش یافت. پس از سهمیه‌بندی در سال 86، در دولت دوم احمدی‌نژاد نیز شاهد افزایش بهای از 400 تومان به 700 تومان بودیم.
در دولت روحانی نیز شاهد سهمیه‌بندی و افزایش بهای بنزین بودیم. با اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانهها در سال 93 بهای بنزین از 700 تومان به یک هزار تومان افزایش یافت. سال 94 پرونده‌ی سهمیه‌بندی بنزین بسته شد و در آن سال بنزین با بهای یک هزار تومان در هر لیتر تک نرخی شد. اما چهار سال بعد دوباره دولت روحانی تصمیم به بازگرداندن بنزین سهمیه‌ای گرفت.
سال 98 مصرف بنزین بیش از 110 میلیون لیتر در روز بود که پس از سهمیه‌بندی و البته شیوع کرونا به 80 میلیون لیتر در روز رسید. ماجرای بنزین در دولت روحانی بسیار پیچیده و البته به تراژدی تلخ تبدیل شد. روزهای نخست سال 98 زمزمه گرانی بنزین شنیده می‌شد اما دولتمردان به شدت آن را تکذیب می‌کردند اما یک شبه شاهد اعمال دوباره سهمیه‌بندی و افزیش بهای بنزین و حوادث ناگوار پس از آن بودیم. آبان ماه 98، دولت نرخ هر لیتر بنزین سهمیه‌ای را یک هزار و پانصد تومان و آزاد آن را سه هزار تومان تعیین کرد.
از ابتدای سال جاری میانگین مصرف بنزین به بیش از 100 میلیون لیتر در روز رسیده درحالی که تولید آن 95 تا 105 میلیون لیتر در روز است. دوباره ناترازی در تولید و مصرف بنزین همانند سال 98 بر سر زبان‌ها افتاده است. طی ماه‌های گذشته بسیاری از مسئولان دولت سیزدهم افزایش بهای بنزین را شایعه و آن را تکذیب کردند اما اعلام کرده‌اند که به‌دلیل افزایش مصرف با ناترازی بنزین مواجه شده‌اند.
افزایش بی‌سابقه مصرف بنزین در زمستان
علی‌اکبر نژادعلی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی درباره‌ی افزایش بی‌سابقه مصرف بنزین در کشور گفته است: «از ابتدای دی‌ماه به‌طور میانگین روزانه نزدیک به ۱۱۱ میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف شده که برای فصول سرد سال عددی بی‌سابقه است و نسبت به دوره مشابه پارسال حدود ۱۶ درصد افزایش نشان می‌دهد. ۱۱۶ میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف شد که عددی بسیار بزرگی برای فصل زمستان است. مصرف بنزین کشور فقط در بعضی از روزهای پرتردد در فصل تابستان به این اعداد می‌رسید، اما ثبت این ارقام در زمستان که تردد خودروها و سفرهای بین‌شهری به نحوی قابل‌ملاحظه کاهش می‌یابد، بی‌سابقه بوده و امسال تنها سالی است که برخلاف روند سال‌های گذشته، مصرف در زمستان کاهش نیافته است.میانگین مصرف بنزین کشور از ابتدای امسال تاکنون نسبت به مدت مشابه پارسال حدود ۲۱ درصد افزایش داشته است. مصرف بنزین کشور به‌سرعت در حال رشد است و ناترازی بین تولید و مصرف را به‌دنبال خواهد داشت.»
حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی، معتقد است که در زمینه ظرفیت و میزان تولید بنزین در کشور اختلاف نظر وجود دارد. به گفته‌ی او ظرفیت تولید 110 میلیون لیتر بنزین در کشور وجود دارد و سال گذشته حدود 104 تا 105 میلیون لیتر بنزین تولید شده است.حمید حسنی گفته است: «دوران اورهال پالایشگاه‌ها طولانی شده و برای تامین قطعات مشکل دارند، بعضا نیز در حال تعمیرات و نوسازی هستند و همه اینها باعث شده تولید پالایشگاه‌ها مشکل داشته باشد، از سوی دیگر هرساله خودروهای جدید به بازار اضافه می‌شوند. ضمن اینکه افزایش فعالیت‌های اقتصادی هم باعث شده مصرف افزایش پیدا کند. بخشی هم قاچاق می‌شود، اکنون تولید و مصرف تاحدی برابر و در تابستان مصرف بیش از تولید است و اگر با همین دست فرمان ادامه دهیم قطعا واردکننده بنزین خواهیم شد.»
بسیاری از مسئولان بهای بنزین را عامل مصرف بی‌رویه آن می‌دانند که البته این دیدگاه درست است. بهای بنزین در ایران نسبت به کشورهای دیگر بسیار پایین است اما نمی‌توان آنها را با یکدیگر مقایسه کرد. چراکه سطح رفاه و درآمد کشورهای دیگر قابل قیاس با ایران نیست و در یک سطح قرار ندارند. اما شاید جالب باشد بدانید وزارت نفت درحالی نسبت به افزایش مصرف بنزین توسط مردم منتقد است و اعتقاد دارد بنزین در ایران ارزان است که در سه ماهه نخست امسال اقدام به صادارات صدها میلیون لیتر بنزین کرده مسئله اینجاست که میانگین بهای هر لیتر بنزین صادراتی 27 سنت بوده درحالی که بهای هر لیتر بنزین با شاخص فوب خلیج فارس حدود 60 سنت بود. طرفداران دولت در شرایطی ارزانی بهای این فرآورده نفتی را عامل افزایش مصرف می‌دانند که هیچ توضیحی درباره‌ی ارزان فروشی صادرات بنزین ارائه نمی‌دهند.تجربه دولت‌های پیشین نشان داده است که در سال آینده باتوجه به شیب افزایش مصرف بنزین باید منتظر وارادات بنزین و البته افزایش بهای آن بود.
