وضعیت جوی حاکم بر کشور، کاهش شدید دما، بارش برف و برودت دما در اغلب استان‌های کشور را گزارش می‌دهد. با توجه به محدودیت در مصرف انرژی و قطعی گاز در برخی مناطق، احتمال خطر سرمازدگی در هم وطنان پیش‌بینی میشود.
با حضور طولانی مدت در محیطی که دمای پایینی دارد، سرمازدگی عارضه رایجی خواهد بود. شروع سرمازدگی اغلب در دست‌ها و پاها خود را نشان می‌دهد. البته سرمازدگی در بینی، گوش و گونه‌ها هم رایج است. در اثر سرمازدگی پوست‌تان به دلیل قرار گرفتن در هوای زیر صفر درجه، دچار آسیب شده و منجمد میشود. مرگ فوری سلول، یخ زدن آب سلول و در موارد حادتر لختگی خون در اندام در پی سرمازدگی ایجاد میشود.
نحوه تشخیص سرمازدگی معمولا به زمان زیادی احتیاج ندارد. علائم آشکاری وجود دارد که می‌تواند گواه این باشد که فردی به سرمازدگی دچار شده است اما در صورتی که سرمازدگی به عمق بافت‌های بدن نفوذ کرده باشد، برای تشخیص دقیق‌تر از سی‌تی اسکن، MRI یا اسکن استخوانی نیز استفاده میشود.
سرمازدگی نیز مانند بسیاری از بیماری‌ها به یک میزان بروز نمی‌کند و می‌تواند از سطحی تا شدید تقسیم‌بندی شود. هر چقدر عمق آسیب به بافت‌های درونی بیشتر باشد، شدت سرمازدگی وخیم‌تر است. سرمازدگی به ۳ درجه تقسیم میشود. در سطح درجه یک، سرمازدگی فقط به لایه رویی پوست آسیب زده است. در سطح درجه ۲ اما میزان آسیب سرما از لایه رویی پوست گذشته و به بافت‌های زیرین هم رسیده است. در سرمازدگی درجه ۳، آسیب به ۳ لایه درونی نفوذ کرده است اما درجه ۴ سرمازدگی که حادترین نوع آن است، آسیب نه تنها از لایه‌های پوستی گذر کرده است بلکه به بافت عضلات و تاندوم‌ها نیز رسیده است و حتی در برخی موارد باعث مرگ بافت‌ها میشود.
افرادی که فعالیت و شغل‌شان در محیط باز است و در مناطق سردسیر زندگی می‌کنند یا علاقمندان به ورزش‌های زمستانی و سربازان تجربه سرمازدگی را بیشتر از افراد عادی دارند. بیماران قلبی عروقی، دیابتی‌ها و بیماران خاص نیز باید بیشتر مراقب سرمازدگی باشند، چرا که به دلیل سیستم ضعیف ایمنی عارضه‌های سرمازدگی برای این گروه خطرناک‌تر است. لازم به ذکر است که مصرف برخی داروهای خواب‌آور و داروهای ضد فشار خون نیز احتمال سرمازدگی را چند برابر می‌کند. همچنین سیگاری‌ها به دلیل داشتن نیکوتین در عروق خونی با خطر سرمازدگی بیشتر روبرو هستند.
طبیعتا همیشه پیشگیری از هر عارضه‌ای توصیه شده است اما احتمال گیر کردن در سرما آن هم در فصل زمستان و کاهش دماهای شدیدی که این روزها شاهدش هستیم وجود دارد. برای درمان سرمازدگی در اولین اقدام باید به محیط گرمی رفته و حدالامکان لباس‌های خیس را با لباس‌های خشک تعویض کنید. دقت کنید که محل آسیب دیده از سرما را به هیچ وجه لمس و فشار ندهید به این دلیل که شدت آسیب به بافت‌ها بیشتر خواهد شد. قسمتی که دچار سرمازدگی شده است را با یک حوله ضخیم بپیچید. به هیچ وجه روی پاهایی که دچار سرمازدگی شده است، نباید راه بروید.
در موارد حادتر، از داروهای ضد درد برای کاهش درد بیمار استفاده میشود. دکستران، هپارین و iloprost و TPA و Pentoxifylline در درمان سرمازدگی و با تجویز پزشک توصیه میشود. معمولا به بیمار آنتی بیوتیک و واکسن کزاز داده میشود تا از ایجاد عفونت ثانویه جلوگیری شود. متاسفانه در برخی موارد که عمق آسیب به بافت‌ها زیاد است، احتمال دارد تمام عضو سرمازده بیمار سیاه شده و دیگر قابل احیا نباشد. در این موارد ممکن، انگشت‌های سرما زده سیاه شده و از بقیه دست جدا شود. گاهی پزشکان برای حفظ جان بیمار مجبور به عمل جراحی و قطع عضو می‌شوند که این امر ۶ تا ۸ هفته عقب می‌افتد تا بافت‌هایی که از سرمازدگی جان سالم به در بردند، شناسایی شوند.
بهترین روش برای دور ماندن از عوارض سرمازدگی، پوشیدن لباس مناسب برای حضور در فضای سرد است. اغلب پوشیدن دستکش‌های یک تکه را نسبت به دستکش‌های چندانگشتی توصیه می‌کنند. اگر در مجاورت بارش برف و باران بودید، تا جایی که میشود، لباس‌های ضد آب بپوشید تا بدن‌تان از خیس شدن در امان باشد. پوشیدن لباس‌های چند لایه معمولا دمای بدن را حفظ کرده و از نفوذ سرما جلوگیری می‌کند. همچنین کفش‌ها و پوشیدن چکمه‌های ساق بلند نیز گزینه خوبی برای فصول سرد سال است.
