چندیش پیش خبرهایی مبنی بر تغییر قیمت یارانه نان یا جایگزینی کالابرگ بجای یارانه نان منتشر شد. هنوز برای تغییر یارانه نان تصمیم گیری نشده است. وزیر اقتصاد گفت: تا دی ماه خبری از تغییر یارانه نان وجود ندارد. یارانه نان دی ماه به حساب سرپرستان خانوار بزودی واریز خواهد شد. مشخص نیست چه زمانی مشکل یارانه نان حل خواهد شد.

محمد جلال در مورد فاز دوم طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان اظهار کرد: در این طرح دولت به هیچ عنوان یارانه نان را کاهش نخواهد داد و حذف نخواهد کرد؛ پیش‌بینی یارانه نان در سال گذشته در بودجه حدود 70 هزار میلیارد تومان بوده و در سال آینده نیز حدود 105 هزار میلیارد تومان منابعی است که برای یارانه نان در نظر گرفته شده است که نشان‌دهنده افزایش 50 درصدی است.

وی افزود: اما نکته‌ای که در طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان به آن پرداخته می‌شود، کاهش هدر رفت مصارف آرد یارانه‌ای در کشور است. ما در واقع در مرحله نخست طرح، زیرساختی را برای تکمیل زنجیره داده‌ها در فرآیند آرد و نان در کشور برای نخستین بار به نقطه عملیات رساندیم و این زیرساخت محملی را فراهم کرد که ما بتوانیم وارد مرحله دوم هوشمندسازی و متناسب کردن دسترسی نانوایان به آرد یارانه‌ای مبتنی بر عملکرد آنها بشویم.

وی ادامه داد: بنابراین در مرحله نخست ساختار تخصیص آرد یارانه‌ای که در سال‌های گذشته به شکل کاملاً معین به نانوایان تعلق می‌گرفت و تا همین اواخر هم ادامه داشت، مبنای اصلی دسترسی نانوایان به آرد بود، اما در مرحله جدید، نانوایان با توجه به ثبت تراکنش‌های فروش نان در کارتخوان‌های هوشمند یعنی میزان فروش نان و پردازش داده‌ها، امکان دسترسی به آرد یارانه‌ای برای آنها رقم می‌خورد. مشاور وزیر اقتصاد ادامه داد: هدف اصلی در این فاز، حذف محدودیت دسترسی به یارانه آرد و نان برای نانوایان است؛ نانوایانی که نان باکیفیت عرضه می‌کنند و مشتریان بیشتری دارند، امکان فروش بیشتر داشته باشند و از طرفی در مرحله دوم هزینه‌های نانوایان در قالب یک کمک هزینه به دلیل عدم تغییر قیمت نان، افزایش خواهد داشت، در محله نخست حدوداً 15 درصد جبران افزایش هزینه‌ها رقم خورده است و در مرحله دوم حدودا 2 برابر خواهد شد.

جلال در خصوص بیش‌نمایی فروش متذکر شد: واژه هوشمندسازی که در این طرح استفاده شد؛ بهره‌برداری از آن در همین مرحله جدید خواهد بود و تعداد کمی از نانوایان که تراکنش‌های غیرواقعی بر روی کارتخوان‌های هوشمند را ثبت می‌کنند، سامانه مجهز به یک ساختار تحلیل داده است و در این ساختار استفاده مکرر از یک کارت بانکی، ثبت تراکنش‌های غیرواقعی، ثبت فروش غیرمتعارف و ... توسط سامانه تحلیل و شناسایی می‌شود و نانوایان با عدم رعایت سلامت تراکنش‌های خودشان، در واقع منافع آتی خودشان را به مخاطره می‌اندازند، یعنی دسترسی‌شان به کمک هزینه و یا احیاناً تأمین آرد دچار محدودیت می‌شود؛ البته تاکنون هیچگونه محدودیتی روی این موضوع اعمال نشده است، اما در مرحله جدید به دلیل اینکه قرار است نظام اختصاص آرد یارانه‌ای به عملکرد گره بخورد، حتماً پردازش‌های هوشمند روی تراکنش‌ها اتفاق می‌افتد و ثبت تراکنش‌های غیرواقعی برای نانوایان منفعتی نخواهد داشت و اعتبار نانوا را در این سامانه کاهش می‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: در صورت اینکه نانوا رفتار مناسبی داشته باشد و حرفه ای برخورد کند، قطعاً دسترسی‌ها و فرصت‌هایش برای فعالیت شغلی به شدت افزایش می‌یابد و خوشبختانه تحلیل‌های ما هم نشان می‌دهد درصد نانوایانی که احیاناً ثبت تراکنش‌های غیرواقعی داشته‌اند، درصد بالایی نبوده ولی در عین حال همان درصد پایین هم در مرحله دوم حذف خواهد شد.

مشاور وزیر اقتصاد تأکید کرد: اصولاً نظام تعیین نرخنامه در کشور، در موضوع نان توسط شوراهای آرد و نان استان‌ها اعمال می‌‌شود، نرخنامه به صورت مستند اعلام شده و در تمام کارخوان‌های هوشمند در کشور اعمال شده است، بنابراین این در اختیار استان‌هاست و قاعدتاً انواع نان که در سامانه بیش از 700 نوع نان و با 4 عنوان اصلی نان تافتون، سنگک، لواش و بربری ثبت شده است، به دلیل اینکه وزن چانه مختلف، افزودنی و شرایط مختلفی دارند؛ بنابراین این موضوع در اختیار مدیران استانی است که با هر روش و تدبیری نان‌های خودشان را در نرخنامه درج کرده باشند، به محض اعلام آنها، در سامانه اعمال می‌شود. جلال گفت: مرحله دوم، مرحله‌ای است که محدودیت تولید نان به دلیل محدودیت سهمیه برای نانوایان برداشته می‌شود، جبران کمک‌هزینه نانوایان افزایش تا دو برابری خواهد داشت، اقتصاد تولید نان به صورت مداوم دچار مزیت می‌شود و اقتصاد عدم تولید نان دچار محدودیت خواهد شد و این هدفی است که ما در مرحله دوم طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان در نظر گرفته ایم.

وی در خصوص دستاوردهای این طرح تاکنون بیان کرد: برآوردهای اولیه ما نشان می‌دهد که این هدررفتی که طی سالیان و دهه‌های گذشته به دلیل یارانه‌ای بودن نرخ نان در کشور اتفاق می‌افتاده، چیزی حدود 25 درصد بوده است و ما در هدف گذاری‌مان پس از اجرای مرحله دوم طرح؛ امیدواریم که این هدررفت به حداقل ممکن کاهش پیدا کند و اصولاً اقتصاد تولید نان، موضوع اصلی کار و تولید نانوایان باشد و اصولاٌ انحراف مصارف گندم و آرد اقتصاد غیرقابل دفاعی پیدا کند.

فاز دوم طرح هوشمندسازی تخصیص آرد

وی درباره فاز دوم طرح هوشمندسازی تخصیص آرد عنوان کرد: چون مسأله دسترسی مردم و طبقات ضعیف به نان اهمیت داشت، دولت در این باره تدبیر متفاوتی نسبت به سایر کالاهای اساسی داشت. در فاز اول بیش از ۹۸ درصد نانوایی‌های کشور به مکانیسم رصد توزیع هوشمند آرد در کشور متصل شدند. اجرای فاز اول طرح نشان داد بخشی از آرد یارانه‌ای از شبکه کشور خارج می‌شده است. نکته مهم اینکه متأسفانه آسیب‌شناسیِ مشکلی که در گذشته وجود داشت، مورد جهت‌گیری رسانه‌ای قرار گرفت. این طرح این آسیب را شناسایی کرد و امیدواریم تا پایان سال مسأله فاز دوم اجرا شود.

نان گران می شود؟

سخنگوی اقتصادی دولت ادامه داد: خبری از آزادسازی قیمت نان نیست و محدودیتی برای خرید نان وجود ندارد. هم‌چنین محدودیت نانواها در خرید آرد برداشته می‌شود و می‌توانند هرچه که بیشتر پخت کنند، بیشتر آرد بخرند و کمک‌هزینه دولت که هرشب پرداخت می‌شود هم افزایش خواهد یافت.

خاندوزی درباره رصد اخیر قیمت ارز گفت: بیش از ۸۰ درصد نیازهای ارزی کشور از طریق بازارهای اصلی صورت می‌گیرد. متاسفانه در کانال‌هایی که خرید و فروش کاغذی و قمار ارز می‌شود، بدون توجه به بازارهای رسمی کشور، شاهد افزایش قیمت ارز بودیم و امیدواریم دستگاه‌های مسئول وضعیت را مهار کنند.

وی افزود: مجددا تاکید می‌کنیم که نباید سهم بازارهای کاغذی و قمار را پررنگ جلوه دهیم و تأکید رییس‌جمهور این است بانک مرکزی اهتمام خود را در مسیر ثبات بازار ارز به‌کار بگیرد و رییس کل بانک مرکزی سفرها و مراوداتی داشته و دارند تا کم‌هزینه‌تر منابع ارزی واردات را تامین کنیم و راه‌اندازی بازار مبادله ارز در دستورکار است. این تمهیدات زمینه ساز بازگشت ثبات به بازار خواهد شد.