مهدی صداقت ا. مدیر خانه نوآوری در گفتگو با خبرنگار «نبض فناوری» با اشاره به فعالیتهای خانه نوآوری اظهار کرد: فعالیت اصلی ما استارتاپ بازی است یعنی ما اینجا برای افرادی که میخواهند در حوزههای کسبوکاری فعالیت کنند، حداقلهایی را فراهم میکنیم. خانه نوآوری با مجموعههای دیگر مثل شتابدهندهها مقداری متفاوت است. اینجا یک مرکز نوآوری است که در این حوزه به صاحبان ایده و طرح یا استارتاپها کمک میدهد.
وی تصریح کرد: لازمه شـکلگیری اقتصـاد دانش محور و نوآوری، شـکل گیری اکوسیسـتمی اسـت کـه شـامل اجـزای مختلـف پشـتیبان نوآوران و کارآفرینان اسـت. رویدادهای نوآوری و کارآفرینی، شتابدهندهها، شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر، واسطههای سرمایهگذاری، شرکتهای مشـاوره، مدرسـهها و دوره هـای کسب وکار، پارکهای علم و فناوری، فضاهای کار اشـتراکی، استارتاپ استودیوها و... اجزای مختلف این اکوسیستم هستند. صداقت گفت: یکـی از پلتفرمهای روبـه رشـد در جهـان، مراکـز نـوآوری و کارآفرینی دانشـگاهها هسـتند. رسالت این مراکز شناسایی و آموزش دانشجویان مستعد کارآفرینی و فنآفرینـی، توانمندسـازی افـراد و هدایت آنها در جهت پـرورش ایدههای خام، تسهیل و شتابدهی شکل گیری استارتاپها و رشد سریع شـرکتهای نوآور فناور آنهاست.
صداقت ادامه داد: خانه نوآوری، با قرارگرفتن در حلقه اول اکوسیستم، با هدایت نخبگان و متخصصان به سـوی کارآفرینی و کمک به شکل گیری ایدههای نوآورانه شان و راه انـدازی کسب وکارهـی فناورری و نوآوری محور، نقش پیشران در توسعه اکوسیستم را برعهده میگیرد.
مدیر خانه نوآوری تصریح کرد: خانه نوآوری یک نهاد رشـد دهنده در اکوسیستم کارآفرینی و استارتاپی ایران با هدف پیشرفت دانش از طریق پژوهش، آمـوزش، یادگیری، پشتیبانی، توسعه کسب و کارهای نوپا، ارائـه خدمات و فضای فیزیکی است.. خانه با در دسـت داشتن شبکه سرمایه گذاری در تلاش اسـت بـرای «خلـق تفکر کارآفرینی» و رشـد و تجربه توسعه اقتصادی/ اجتماعی گروهها و افراد استارتاپی، کارآفرینان و سازمانهای تحول یافته کاتالیزوری باشـد تا در راسـتای ارزشآفرینی برای ذینفعان و فعـالان ایـن حـوزه ماموریت خود را برای جامعه کارآفرینان ایران و کشورهای منطقه انجام دهد.
صداقت تأکید کرد: خانه نوآوری به افراد کمک میکند که زندگی متفاوتی داشته باشند تا بجای کارمند جایی بود خودشان کسب وکاری را راهاندازی کنند. در تلاش هستیم که افراد را از مسیر اشتباهی و به مسیر درست هدایت کنیم.
صداقت با بیان اینکه در خانه نوآوری تا کنون ۶۰ استارتاپ فعالیت میکنند، گفت: مسئله این است که افراد کمی در دنیا موفق میشوند موفق به معنای واقعی ارزش افزوده زیاد ایجاد میکند. باید پذیرفت که کار سختی است که همه افراد به این پله برسند. حتی در نرمهای جهانی و کشورهای غربی پیشرفته شاهد این موضوع هستیم که دولتها نباید بزرگ و فربه باشند بلکه معتقدند که بار اجتماع را باید کارآفرینان بردوش بکشند و بقیه دنباله رو این موضوع باشند و کارآفرینان تعداد محدودی هستند.
مدیر خانه نوآوری ادامه داد: در حال حاضر عمده مشکلات موجود برسرراه اکوسیستم استارتاپها بیشتر به خاطر تبلیغات صداوسیما و معاونت علمی و فناوری است که متاسفانه شوی راهاندازی استارتاپی به راه انداختند و همه را به این سمت و سو تشویق میکنند، بنابراین همه قرار نیست که کارآفرین باشند و بار زحمات بزرگ را بردارند؛ بلکه عده خاصی از افراد میتواند در این زمینه ورود پیدا کنند و اینکه زودتر متوجه شوند که در کجای بازی قرار گرفتهاند به نظرم اتفاق مهمی است.
وی تصریح کرد: خیلی از افراد با ایده استارتاپ زدن و کارآفرین شدن جلو میآیند، ولی در وسط راه پشیمان میشوند؛ چرا که به اهداف مورد نظر نمیتوانند دست پیدا کنند، بنابراین باید با دانش کافی برای وارد شدن به این حیطه را کسب و تمام ریسکها را بپذیرند. ما به این ۶۰ تیم استارتاپی مدام گوشزد کردیم که تمام موارد را در نظر بگیرید بعد وارد این عرصه شود. در کنار این موضوع اگر توانستند چالشها را برطرف و به ثباتی برسانند به آنها نوید میدهیم که چالش بسیار زیادی در انتظارشان هست باید از اول تمام مباحث را بداند.
مدیر خانه نوآوری اضافه کرد: آموزش دادنی نیست باید خود شخص بخواهد که چیزی را فرا بگیرد. همچنین باید فضایی را برای افراد ایجاد کرد تا خودشان با گوشت و پوست این مشکلات و چالش و سختی را کار را تجربه کنند خودشان مسئله را درک کنند. به زور نمیشود به فرد آموزش داد باید خود شخص به دنبال یادگیری باشد؛ بنابراین به زور نمیشود کسی را کارآفرین کرد.
وی تصریح کرد: معضلی که اکنون در دانشگاههای کشور وجود دارد این است که افراد بیشتر به دنبال رشته مهندسی و دکتری هستند تا لقب دکتر و مهندس بگیرند. در حالیکه باید در دانشگاهها دروسی تدریس شود که بتوانند جامعه را هدایت و مدیریت کنند و از بقیه کار بخواهند. اگر بخواهیم استارتاپ خوبی در کشور شکل بگیرد احتمال باید به سراغ دانشگاههای معتبر کشور برویم؛ ولی واقعا دلیل اصلی ارائه آموزشها در این دانشگاهها نیست بلکه دلیل اصلی جمع کردن تمام نخبهها در چند دانشگاه است به نظرم خیلی از این نخبهها عمرشان را در این دانشگاهها تلف میکنند.
صداقت گفت: در بحث کارآفرینی موضوعی که مطرح میشود این است که ایده و خلاقیت از افرادی که رشته مهندسی تحصیل کردند، ایجاد میشود حرف درستی است. در بستر بلاکچین، بایو و هوش مصنوعی از دل رشته مهندسی ایده خلق میشود؛ ولی پرورش ایدهها باید دانش مدیریتی و دانش بازاریابی و دانش اجتماعی حاصل میشود. آدرس غلط دادن به تمام بخشها ضربه وارد کرده است ما در بخش اکوسیسم با این معضل مواجه هستیم.
مدیر خانه نوآوری گفت: در مطالعاتی که ما در رابطه با روندهای تکنولوژی و استارتاپی داشتیم، احساس کردیم که نسل بعدی استارتاپهای موفق، استارتاپهای تولید محتوا هستند. به همین دلیل اقدام به سرمایهگذاری جدی در حوزه تولید محتوا کردیم. این سرمایهگذاری به این صورت بود که تعداد زیادی از کارآموزانی که به خانه نوآوری آمدند، افرادی بودند که مایل به کار در این حوزه بودهاند. با فاصله نسبت به این گزینه و به واسطه منتورهایی که در حوزه بلاکچین در مرکز داریم، علاقمندی دوم ما هم، بلکچین است.
وی ادامه داد: از آدرس غلط دادن به جوانان در حوزه کارآفرینی خوشحال نیستم این باعث میشود که آدمهای فیک زیاد به سراغ ما بیایند اگر عرصه کارآفرینی به خوبی تعریف شده باشد که کارآفرینی کار سختی است و قرار است تلاش کنید احتمال ورود کمتری خواهیم داشت و به آنها کمک خواهد شد تا به خلق ارزش برسند الان حجم زیادی به این سمت و سو آمدند و دچار چالش شدند.
مدیر خانه نوآوری اظهار کرد: از این ۶۰ استارتاپ خانه نوآوری حدود ۱۷ استارتاپ زنده هستند و کسب وکاری راهاندازی کردند که منجر به شکست نمیشوند. یکی از هدفهای تعالی در استارتاپها این است که بتوانند وارد بورس شده و تبدیل به یک کمپانی بزرگ شوند. خانه نواوری حدود ۳ سال است که راهاندازی شده است حداقل ۷ سال زمان میبرد که تا به این نتیجه برسیم. از هر ۳۰۰ استارتاپ معمولا یکی از استارتاپها به بورس وارد میشود. ۷۰ درصد استارتاپها در شتابدهندهها فیلد میشود و ۳۰ درصد آنها موفق میشود؛ بنابراین از این ۶۰ استارتاپ خانه نوآوری حدود ۱۷ استارتاپ توانستند که سرمایه کسب کنند و موفق شوند.
مدیر خانه نوآوری تصریح کرد: واقعا آینده اقتصاد کشور برای رسیدن به توسعه گریزی ندارد مگر اینکه به سمت کارآفرینی حرکت کند. الان حجم اقتصاد استارتاپی در کشور چقدر است؟ اکوسیستم نوآوری را با هم جمع کنیم در مجموع دو تا برج در بالاشهر نمیشود، بنابراین حجم جدی اقتصادی در این موضوع نداریم به نظرم در جاهایی در اشتباه هستیم. سهم استارتاپ از رسانه خیلی زیادی است. اقتصاد آینده کشور در دست استارتاپها است چرا که این استارتاپ مثل تپ سی، دیجی کالا و اسنپ و ... بزرگ میشوند حجم زیادی از اقتصاد را در برمیگیرند، ولی در طول ۴ ساله نمیتوان تحول اقتصادی ایجاد کرد، شاید در زندگی مرم تحولاتی ایجاد شده باشد، اما تحول اقتصادی در این عرصه زمانبر است و امید زیاد ایجاد کردن از طرف دیگر سرخوردگی دارد یعنی به ضدش تبدیل میشود.
وی ادامه داد: بودجه ایران در مجموع ۴۰۷ هزار میلیارد تومان است اگر ۱۰ هزار میلیارد در نظر بگیریم حدود یک به ۴۰۰ است که اصلا عدد قابل توجهی نیست؛ بنابراین بودجه معاونت علمی و صندوق نوآوری و فابا و ... عدد ناچیز است.
وی گفت: متاسفانه امروزه اکثر مسئولان به جای پرداختن به مباحث کلیدی کشور بیشتر به موضوع بیت کوین و بلاکچینها میپردازند اگر به صورت تخمینی همه ماینرهای کل دنیا را جمع کنیم کل حجم برق مصرفی حدود ۱۰ درصد است. الان کل بیت کوین دنیا حدود ۶۰۰ میلیارد دلار است و حجم اقتصاد جهانی تولید ناخالص کشورهای جهان بالغ بر ۷۷ هزار تریلیون دلار است. این درحالیست که سهم ایران ناچیز است چه دلیلی دارد که نهاد دولتی در این زمینه مانور میدهند.
مدیر خانه نوآوری تأکید کرد: آدرس غلط دادن و پرداختن بیخود به یک مسئله در کشور یکی از معضلات جدی در مسیر پیشرفت کشور است. متاسفانه در حوزه نوآوری دچار کج فهمی و عدم درک درست موضوع هستیم؛ اگر قرار است در اقتصاد موثر باشیم باید از ما محافظت کنیدو ما مطالبه محافظت از دولت داریم.