به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، آقای دکتر جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه در برنامه صبح و گفتگو رادیو گفتگو درباره مصوبه مالیات بر عایدی سرمایه صحبت کرد.
سوال: حضرتعالی هم در کمیسیون حضور دارید و هم صاحب نظر اقتصادی هستید، درباره رفت و برگشتهایی که در مصوبه مالیات بر عایدی سرمایه که بعداً مالیات با سوداگری هم نام گرفت میخواهم با شما صحبت کنم که باعث یک سری نگرانیها در حوزههای مختلف شد پیامکهای زیادی به دست ما رسید وقتی که اصل خبر، اصل مصوبه را خواندیم و دغدغههای زیادی در حوزه شهروندی نه در حوزه تجارت و معدن داری و کارخانه داری، شهروندان میگفتند بنا به دلایل مختلف مجبور هستند پولی به حسابشان بیاید و برود، فرزندی در خارج از کشور دارند، ارزی میخرند و یا مشکل مالی پیدا میکنند مجبور میشوند طلا و سکه شان را بفروشند. نظر شما را در این خصوص بشنویم.
قادری: معمولا مالیاتهایی که در ابتدا میخواهد در کشور مصوب شود، چون ابعاد و زوایای آن برای مردم روشن نیست و همین طور از نظر قانونگذاران هم ممکن است کار پختهای روی آن انجام نشده باشد در عین حال که در محافل و مجامع علمی ممکن است زیاد روی آن کار شده باشد و تجربه در کشورهای مختلف وجود داشته باشد، ولی اینها ایجاد دغدغه و نگرانی میکند و نمایندگان هم که جزو گروههای هستند که بیشترین تماس و ارتباط با مردم دارند و مردم هم مخصوصا موضوعات مجلس را به صورت زنده دنبال میکنند یعنی هر بحثی که در مجلس مطرح میشود بلافاصله به حوزه انتخابیه که میرویم و یا در تماسها و ارتباطات بازخوردهایش را در پیامکها و ارتباطاتی که با مردم داریم میبینیم. طبیعی است که این دغدغهها منتقل میشود و نمایندگان باید به آنها توجه کنند که یک اگر قانونی بخواهد مصوب شود طوری نباشد که امروز مصوب شود و فردا اشکالات و ایرادات آن مطرح شود و دوباره نیاز به اصلاح داشته باشد.
همان طور که اشاره فرمودید در بحث سکه و ارز و خودرو، زمین و مسکن مواردی است که عموم مردم با آن سر و کار دارند مخصوصا در شرایط تورمی که الان افراد سعی میکنند به شکلی قدرت خرید خودشان را حفظ کنند شاید در بحث بازار بورس همه خیلی سررشتهای نداشته باشند و انگیزهای نداشته باشند و نتوانند نقدینگی هایشان را به سهام تبدیل کنند. در بحث مالیات بر عایدی سرمایه، نگرانیهایی ایجاد کرده که به نظر میرسد در ابتدای کار شاید نیاز باشد ما خیلی سخت گیری نکنیم از آن طرف هم بعضی از دوستان ما در کمیسیون اقتصادی و دوستانی که در این حوزه کار کردند میگویند اگر میخواهد این نوع مالیات موثر باشد باید تمام روزنههایی که میتواند منجر به افزایش انگیزههای سفتهبازی شود این روزنهها بسته شود که این نقدینگی را برود به سمت بخشهای تولیدی، مجموعه این عوامل باعث میشود که رفت و برگشتهایی را ما در صحن در مورد مصوبات کمیسیون اقتصادی داشته باشیم و به نظر میرسد دیگر ما انشاالله بتوانیم امروز یا نهایتاً تا یکشنبه آینده این طرح را جمع بندی کنیم و به شورای نگهبان ارسال کنیم که انشالله زمینه برای اجرایش فراهم شود.
سوال: تصور میکنید اگر این رفت و برگشت صورت بگیرد در سال ۱۴۰۲ اجرایی خواهد شد یا خیر، میرود برای ۱۴۰۳؟
قادری: من فکر میکنم بلافاصله بعد از تصویب، اجرا شود و این چیزی نیست که بگوییم تابعی از عملکرد امسال باشد که ما صبر کنیم در سال آینده اجرا کنیم. خیلی از موارد آن بلافاصله زمینه اجرایی شدن دارد و این خودش رفتارها و عملاً اعمال مردم را یک مقدار تنظیم میکند یعنی اگر من احساس میکنم اگر خودروی اضافه داشته باشم یا مسکن اضافه داشته باشم یا بخشی از نقدینگی هایم در سکه و ارز و مسائل این چنینی بیاورم ممکن است مشمول مالیات شوم، بلافاصله رفتارم را تنظیم میکنم، بنابراین خودش میتواند تاثیر خودش را داشته باشد.
سوال: این در سطح جامعه چطور میتواند با جزئیات در اختیار مردم قرار بگیرد که مردم مطلع شود نکتهای که شما فرمودید نکته مهمی است که مردم خودشان مدیریت کنند و رفتارشان را با این موضوع تنظیم کنند و وفق بدهند، بفرمایید چطور من شهروند عادی که دغدغه داشتم و الان هم نگران شدم بخواهم راجع به موضوع تصمیمگیری کنم و از جزئیات مصوبه باخبر شوم؟
قادری: بعد از اینکه مصوبات قانونی شود و ابلاغ شود حتماً صدا و سیما، رسانهها و مطبوعات روی موضوع کار میکنند، در نشستهای تخصصی خود نمایندگان توضیح میدهند و تشریح میکنند و به شکلهای مختلف اطلاعرسانی میشود از این بابت جای نگرانی وجود ندارد و من فکر میکنم مردم اطلاع پیدا میکنند و طبیعی است وظیفه دستگاههایی مثل سازمان مالیاتی هم این است که این اطلاعرسانی را انجام دهد و بارها اعلام شده که هدف از وضع این مالیات، کسب درآمد نیست، هدف تنظیم رفتار مردم است؛ بنابراین اطلاع رسانی و مباحث تخصصی که بعد از تصویب باید گذاشته شود خیلی میتواند کمک کند مثلاً اینجا دولت یا مجلس که تصویب کرده کیسهای را برای دولت ندوخته که از این محل بتواند کسب درآمد داشته باشد هدف این است که نقدینگیها را به سمت بخشهایی که در راستای منافع جامعه باشد هدایت کند. یعنی من فردی که میخواهم قدرت خرید خودم را حفظ کنم و مدیریت کنم به گونهای مدیریت کنم که منافعم در راستای منافع جامعه باشد این طوری نشود که به قیمت تضییع منافع مردم، منافع خودم را مدیریت کنم.
سوال: بحث دغدغهها را که شما پاسخ دادید، دو نکته را میتوانم بپرسم یکی موضوع کاملا اقتصادی است، موضوع دوم حقوقی است موضوع اقتصادی این است که شما فرمودید قرار نیست اینجا دولت دنبال منفعتی باشد و بخواهد درآمد کسب کند و بحث هدایت است، آیا بهتر نبود به جای یک ساز و کاری که منجر به یک دیوانسالاریای بسا بزرگ و عظیمی خواهد شد مدیریت اقتصادی را به نحوی میکردیم که این هدایت به نفع غیرملموس انجام شود، ما این هدایت را در جای دیگر انجام دهیم شما فرمودید مردم ما خیلی هایشان به خاطر حفظ ارزش پولشان دست به یک سری اقدامات میزنند، آن مسئله ذهنی را کمک کنیم و هدایت کنیم که اقتصاد در بستر مناسب قرار بگیرد و دوم بحث حقوقی است و اینکه آیا ممکن است این خودش باب این شود که ما تفسیرهای متفاوت، سلیقههای متفاوت داشته باشیم از این به بعد دوباره حجم عظیمی از دادخواستهای ما به دیوان مراجعه کند برای اینکه دیوان لغو کند، دیوان از بین ببرد، دیوان آن حکم را بشکند، دیوان آن تصمیم را برطرف کند، فکر نمیکنید که به قوه قضاییه ما و جای دیگر باری را اضافه میکنید؟
قادری: وقتی شما میخواهید اقتصاد را مدیریت کنید هم باید از رفتارها و قوانین تشویقی و هم از قوانین تنبیهی استفاده کنید یعنی طبیعی است ما در شرایط فعلی راه را برای ورود نقدینگی و سرمایه به بخشهای مولد باید فراهم کنیم و از آن طرف هم در بخشهای غیر مولد راه را برای ورود سرمایهها ببندیم و وقتی شما مالیاتی را در برخی از بخشهای غیر مولد وضع میکنید هدف شما این است که به این شکل جلوی کسب سود و انتفاعی که میتواند در بخشهای غیر مولد ایجاد کند ببندید و از آن طرف هم باید قوانین تسهیل گری که میتواند کمک کند، اما الان کاری که در مجلس انجام دادیم قانون تسهیل مجوزهای کسب و کار که راه را برای فعالیتهای مولد باز میکند یعنی آن بخشهای تشویقی را داشتیم و در بخشهای تنبیهی هم بخشهای غیرمولد باید حتما این مطلب را داشته باشیم یعنی شما نمیتوانید صرفاً بگویید، چون در بخشهای تولیدی راه را باز نکردیم برویم فقط آنجا راه را باز کنیم بله آن جا باید راه را باز کنیم سرمایهها هدایت شود، ولی از آن طرف هم در بخشهای غیر مولد راه را باید ببندیم که ایجاد انگیزه نکند.