به گزارش اقتصاد آنلاین، در زمان فروش خودرو یا موتور و یا انتقال مالکیت آن ها، به هرشیوه قانونی دیگر مانند صلح و هبه، یکی از تشریفات قانونی که باید انجام گیرد، مساله تعویض پلاک بوده که با اخذ نوبت از سامانه مربوطه و سپس، مراجعه حضوری فروشنده و خریدار، به مرکز تعیین شده، صورت می گیرد.
فروشنده و خریدار در پروسه تعویض پلاک در سال جدید به مدارک متعددی احتیاج دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. به خاطر داشته باشید که علاوه بر حضور فیزیکی خریدار و فروشنده، به حضور فیزیکی خودرو نیز احتیاج است.
برای تعویض پلاک خودرو در سال جدید به مدارکی نیاز است که برای خریدا و فروشنده تفاوت دارد.
هنگامی که مالک یک خودرو یا موتور سیکلت، برای انتقال آن به شخص دیگری، با قرارداد بیع، صلح یا یکی دیگر ازقراردادهای انتقال دهنده مالکیت اقدام می کند، لازم است تا مراحلی طی شده و پس از پرداخت هزینه های لازم، انتقال مالکیت انجام گیرد.
اهمیت ارائه این مدارک، به اندازه ای بوده که بدون ارائه حتی یکی از آن ها، مراکز تعویض پلاک از پذیرش خواسته فروشنده و خریدار، مبنی بر تعویض پلاک، خودداری کرده تا زمانی که مدارک لازم و قانونی، تکمیل شده و توسط طرفین، ارائه گردد.
مدارک لازم جهت تعویض پلاک در سال ۱۴۰۲ برای خریدار شامل موارد زیر می‌شود:
در سال جدید، فروشنده در هنگام مراجعه به مراکز تعویض پلاک مستلزم ارائه مدارک زیر است:
در زمان تعویض پلاک خودرو، پلیس راهور باید مطمئن شود که محل سکونت مالک خودرو با شماره دو رقمی پلاک خودرو، مطابقت دارد. این اطمینان توسط سندی با نام احراز محل سکونت، قابل اعلام است. در واقع داشتن مدارک احراز محل سکونت، به پلیس راهور ثابت می‌کند که اطلاعات شما در سامانه شماره‌گذاری پلیس، به‌روز رسانی شده است.
برای خودروی صفر قضیه شماره‌گذاری کمی متفاوت است. در گذشته پلاک کردن خودرو صفر کیلومتر هم در مراکز تعویض پلاک انجام می‌شد؛ اما از سال ۹۷ اعلام شد که شرکت‌های سایپا و ایران خودرو پلاک‌گذاری خودروهای تولیدی خود را انجام می‌دهند تا دیگر شائبه‌ای در مورد خروج خودروهای بدون پلاک از کارخانه صورت نگیرد.
اما در مورد مدارک احراز محل سکونت؛ شرایط برای احراز محل سکونت طوری است که ساکنان هر شهر فقط بتوانند پلاک آن شهر را دریافت کنند. چون بسیاری از افراد هستند که مثلاً در شهرستان زندگی می‌کنند و بنا به دلایل مختلف خواهان دریافت پلاک تهران یا شهرهای دیگر هستند. به همین دلیل شما باید مدارکی را ارائه کنید که محرز شود، شما ساکن آن شهر هستید و پلاک شما برای آن شهر صادر شود.
برای اکثر خدماتی که در مراکز شماره گذاری خودرو و موتورسیکلت، دریافت می‌کنید، باید مدارک احراز محل سکونت نیز داشته باشید. به همین دلیل قبل از مراجعه به مراکز موردنظر، بهتر است موارد زیر را آماده کرده و همراهتان داشته باشید:
ارائه سند مالکیت خانه به نام مالک خودرو به همراه یک قبض خدماتی (برق یا گاز یا آب) که تاییدکننده آدرس مالک خودرو باشد.
ارائه سند اجاره منزل به نام مالک خودرو که کد رهگیری و تاییدیه سازمان املاک داشته باشد.
ارائه جواز کسب به نام مالک خودرو، به همراه یک قبض خدماتی که تاییدکننده آدرس مالک خودرو باشد.
ارائه معرفی‌نامه از محل خدمت (سازمان‌های دولتی یا نیروهای مسلح) با قید آدرس سکونت که توسط سازمان مربوطه، تایید شده باشد.
ارائه گواهی اشتغال به تحصیل فرزندان با قید آدرس محل سکونت والدین که توسط آموزش و پرورش، تایید شده باشد.
اگر هیچکدام از شرایط فوق را ندارید، می‌توانید از این دو روش برای تایید محل سکونت‌تان استفاده کنید:
الف) ارائه سند مالکیت خانه به نام همسرتان به همراه یک قبض خدماتی که تاییدکننده آدرس مالک خودرو باشد.
ب) ادعای سکونت در منزل والدین را داشته باشید و سپس سند (مالکیت یا اجاره) خانه به نام والدین‌تان را ارائه کنید.
برگه احراز محل سکونت فقط در مراکز تعویض پلاک خودرو صادر می‌شود. بنابراین برای گرفتن این برگه، باید به این مراکز مراجعه کنید.
مدارکی که برای دادن وکالت و همچنین تنظیم سند آن برای تعویض پلاک موردنیاز است، شامل فاکتور کارخانه/برگه گمرکی، شناسنامه و کارت ملی، بنچاق‌های ابتیاعی، شناسنامه مالکیت (برگه سبز)، تعیین مدت اعتبار وکالت‌نامه، نشانی، کدپستی و شماره تلفن وکیل یعنی خریدار می‌شود.
وکالت تعویض پلاک در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۵۰ هزار تومان است. این هزینه هر سال تغییر نمی‌کند و تقریبا سه چهار سال یک بار افزایش می‌یابد.
مراحل تعویض پلاک عبارتند از:
سامانه دریافت مالیات نقل و انتقال خودرو، سامانه ای است که از طریق آن، متقاضیان می توانند برای پرداخت مالیات انتقال خودرو، پیش از مراجعه به مراکز تعویض پلاک، اقدام نمایند.
در حال حاضر، چنانچه، فردی قصد داشته باشد تا برای فروش ماشین و انتقال مالکیت آن، به دیگری اقدام کرده، طبق قانون جدید انتقال سند خودرو، ابتدا، باید با مراجعه به سامانه نوبت دهی تعویض پلاک، به آدرس nobatdehi.epolice.ir نوبت مراجعه به یکی از مراکز تعویض پلاک خودرو را دریافت کند.
در این مرحله، خریدار و فروشنده هر دو با هم باید همراه با خودرو وارد مرکز تعویض پلاک شوید. در بدو ورود، به شما برگه‌ای می‌دهند که در آن شماره نوبت و باجه‌ای که باید به آن مراجعه کنید مشخص شده است. خودرو را پارک کنید، به باجه موردنظر مراجعه کرده و مدارک مورد نیاز برای تعویض پلاک را تحویل دهید. در باجه مربوطه، فرم‌های مربوطه را پر کنید و هزینه تعویض پلاک و نیز هزینه پست سند و کارت خودرو را بپردازید. همه این هزینه‌ها به‌جز هزینه خلافی، به‌عهده خریدار خواهد بود. یادتان باشد از شما پول نقد دریافت نمی‌کنند، بنابراین حتما کارت بانکی با خودتان ببرید. به‌طورکلی دریافت هرگونه وجه نقد در این مراکز غیرقانونی است.
پس از پرکردن فرم‌های مربوطه، باجه به شما برگه‌ای را ارائه می‌دهد که باید به کارشناسان و بازرسان مرکز بدهید تا خودروی شما را بازدید کرده و اصالت آن را بررسی کنند. کارشناس برای این کار، تمام مشخصات خودرو را با مشخصات درج‌شده در برگه از جمله شماره شاسی، شماره موتور و سایر موارد تطبیق می‌دهد. بعد از تأیید اصالت خودرو، مجوز فک پلاک قبلی، صدور و نصب پلاک جدید را به شما ارائه می‌دهند. حالا خریدار باید به انبار پلاک برود و پلاک خود را تحویل بگیرد.
حالا شما که خریدار هستید باید به انبار مراجعه کنید و پلاک را تحویل بگیرید. در اینجا دو حالت وجود دارد:
حالت اول: اگر قبلا خودرویی داشته‌اید که پلاک آن آزاد است، می‌توانید دوباره همان پلاک را تحویل بگیرید و روی خودروی جدیدتان نصب کنید. اگر از زمان فک پلاک قبلی شما کمتر از سه سال گذشته است، دیگر هزینه ساخت پلاک ندارید؛ زیرا پلیس تا سه سال پلاک‌های فک‌شده را نگه می‌دارد. اگر چند پلاک آزاد داشته‌اید، از شما خواهند پرسید که کدام‌یک را می‌خواهید روی این خودروی جدید نصب کنید. بعد از انتخاب، اگر پلاک موجود باشد، آن را برایتان نصب می‌کنند و اگر نه، دوباره آن را می‌سازند.
برای افرادی که ساکن تهران هستند، تحویل پلاک قدیمی در همان مراکز تعویض پلاک و بلافاصله انجام می‌شود. اما برای ساکنان شهرستان یا سایر استانها ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان لازم است تا پلاک برایشان پست شود.
اگر از آخرین فک پلاک خودرو شما بیشتر از سه سال گذشته است، باید هزینه ساخت پلاک را پرداخت کنید، چون مجددا آن را برایتان می‌سازند.
حالت دوم: از قبل هیچ پلاکی ندارید، بنابراین یک پلاک جدید با شماره جدید برایتان نصب می‌کنند.
هزینه تعویض پلاک خودرو در سال ۱۴۰۲ نیز نسبت به سال ۱۴۰۱ که ۳۷۳ هزار تومان بود، تغییر کرده است. این هزینه را خریدار خودرو پرداخت می‌کند تا مالکیت خودرو و پلاک منتقل شود.
به‌طور کلی ۳ تا ۶ ساعت زمان برای تعویض پلاک نیاز دارید. اگر قصد دارید برای انجام این کار مرخصی بگیرید یا جلسات مهمی را لغو کنید، بهتر است بدانید که نصف روز شما کاملا در مراکز تعویض پلاک صرف خواهد شد.
براساس قانون تعویض پلاک، امکان انتقال و تغییر نام مالک پلاک به دیگر اعضای خانواده وجود ندارد. یعنی بدون انتقال سند خودرو نمی‌توانید مالکیت پلاک ماشین را تغییر بدهید. پس حتما باید اول ماشین را به نام فرزند خود بزنید و بعد با فک پلاک قبلی پلاک جدید به نام او برایش صادر می‌شود.
یعنی برای انتقال پلاک ماشین به همسر یا فرزند باید حتما اول سند ماشین به‌نام او ثبت شود. در غیر این صورن امکان انتقال پلاک وجود ندارد.
فرایند انتخاب شماره پلاک به صورت رندم رخ‌داده و بنابراین متقاضی هیچ دخالتی در انتخاب آن ندارد. به همین دلیل فرد متقاضی نمی‌تواند درخواست‌دهد که پلاک وی به صورت زوج یا فرد صادرشود. این درخواست‌ها نیز مخصوصا به دلیل اجرای طرح ترافیکی زوج‌وفرد انجام می‌شود. بنابراین نباید به وعده‌های دریافت شماره پلاک مطابق با نظر فرد متقاضی توجه‌کرد. در این موقعیت‌ها تنها می‌توان میان پلاک‌های جدید و قدیم یکی را انتخاب کرد یا درخواست پلاک رند داد.
گواهینامه جزو مدارک لازم جهت تعویض پلاک نیست. یعنی بدون داشتن گواهینامه یا درصورت پایان اعتبار گواهینامه هم می‌توان برای انجام کارهای تعویض پلاک اقدام کرد.
معاینه فنی به‌نام خودرو ثبت می‌شود و نه پلاک، اما برای شماره‌گذاری، فروشنده ماشین باید برگه معاینه فنی را به کارشناسان، تحویل بدهد. برگه معاینه فنی باید حتما از مراکز مجاز صادر شده باشد.
