"عباس کمندی" محقق، نویسندە، نقاش و هنرمند نامور عرصه موسیقی و ادبیات کردی، متولد۱۳۳۱ خورشیدی در محلە قدیمی «جورآباد، کنج فاطمه خانم» شهر سنندج دیدە بر جهان هستی گشود.
کمندی، از خانوادە پدری از ایل قال قالی است، هنر و موسیقی دو عضو ثابت قدم و جدایی ناپذیر در خانواده کمندی ها بود، با وجود این که هرگز پدرش را به یاد ندارد، اما نوای حزین و روح بخش شمشال پدر و طنین دردمند صدای عمو کە قاتل پدر هم بود، تمام لحظه های کودکی و نوجوانیش را لبریز کرده بود.
حسینی، یکی از دوستان خانوادگی عباس کمندی می گوید: کمندی خالق ترانه های کردی، فارسی و موسیقی سنتی کردستان است که فعالیتهای هنری، شعری، ترجمه، دوبله، موسیقی و خوانندگی را از ۱۳۴۹ تا ۱۳۹۳ دلسوزانه و بی وقفه انجام داد و کلید آغاز فعالیت هنری وی از همان کودکی زده شده بود، اما به صورت رسمی و جدی در ۱۸ سالگی و با داستان «شب بو و محمد چوپان» که با ارائه آن در آزمون استخدام نویسندگی رادیو سنندج، مقام اول را کسب کرد، آغاز شد.
وی می گوید: کار در صدا و سیما و ذوق هنر پرور کمندی، باعث آشنای او با "حسن کامکار" موسیقیدان ماهر و فرهیخته کرد شد، این آشنایی سبب فتح قله های موفقیت در سرودن شعر و تبدیل آن به ترانه و آلبوم های ماندگار موسیقی کوردی شد.
به گزارش ایسنا، بیشتر ترانه هایی که با صدای عباس کمندی از رادیو و تلویزیون ایران پخش می شود، از نغمه های محلی کردی انتخاب شده و کمندی به جای اشعار عامیانه از سرودههای شاعران کرد استفاده کرده است.
تداوم همکاری استاد کمندی با حسن کامکار، سبب ایجاد گروه موسیقی «کامکارها» که پر آوازه ترین گروه موسیقی کردی در ایران است، شد.
حسینی می گوید: نخستین محصول این همکاری، آلبوم «اورامان» است که در سال ۱۳۶۰ شرکت سروش وابسته به صدا و سیما، انتشار آلبوم را به عهده گرفت.
او ادامه می دهد: از خود استاد شنیدە ام کە ترانه های آلبوم«اورامان»را به صورت فی لبداهه و با برادران کامکار اجرا و ضبط کرده است؛ همکاری با کامکارها دلیل به وجود آمدن آلبوم های«پرشنگ و گلاویژ» شد که از پرطرفدارترین ترانه های محلی کردی است.
وی می گوید: جدایی از کامکارها، سند جدایی استاد کمندی از موسیقی و بازگشت به حرفه اصلی خود، نویسندگی برای رادیو و تلویزیون شد، که تا بازنشستگی در سال ۱۳۸۴ تعداد چشمگیری سریال و نمایشنامه تلویزیونی به صحنه نمایش در آورد.
آلبوم پر آوازه «کیژی لادێ» را با آهنگسازی محمد جلیل عندلیبی و به روایتی از دختر خود استاد که پدر را انسانی کامل، مهربان و خوش خلق معرفی می کند می گوید: خلق این آلبوم، از دیدن صحنه ای دلتنگ در تهران که گویا پسر جوانی به هوای به دست آوردن کار در تهران، ترک دیار می کند و پی غربت و تنهای را بە تن مالیده بود، به وجود آمده است.
حسینی آثار چاپ شده از استاد را این گونه معرفی می کند: جدای از دوبله «لولر هاردی» به کردی که خود استاد به جای هر چهار کاراکتر صحبت می کرد.
دیوان شعر کردی و فارسی، جمع آوری اشعار دیوان میرزا شفیع، ورزش باستانی پهلوانان کرد- زندگینامه سید علی اصغر کردستانی، اورامان، رمزگشایی در مظاهر فرهنگی،گردآوری اشعار هجایی ایران قبل از اسلام، پس کوچه های سنندج، سارال، زهر افعی را می توان نام برد.
"عباس کمندی" هنرمند، نقاش، نویسنده، شاعر، نمایشنامه نویس، فیلمنامهنویس و کارگردان مشهور کردستانی هرگز خود را برتر از دیگران نمی دانست، روح هنر با همه مفهوم و تواضع در رگ و جانش ریشه دوانیده بود، همان طور که نارسایی کلیه در جان همه لحظه های استاد لانه کرده بود.
وی پس از سال ها دست و پنجە نرم کردن با درد کلیه در بیمارستان توحید سنندج به دلیل ناراحتی کلیوی متاسفانه در اول خرداد سال 1393 در سن ۶۲ سالگی بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفت و برای همیشه در قطعه هنرمندان کردستان در بهشت محمدی سنندج جاودانه گشت.
سبک اشعار و آهنگ های کمندی عاشقانه است و بیشتر آنها از حس و حال شاعران هورامان گرفته شده است.
کمندی انسانی صلح طلب بوده و تاکنون از وی آهنگی راجع به جنگ و کشتار و خونریزی ثبت نشده است.
برنامههای تلویزیونی که ایشان برگزار کرده اند، شامل فیلم داستانی منزل نو مبارک، کار عروسکی پهلوان پنبه، کار مستند داستان سرایان، مستند کهنه هواران (معرفی مشاهیر کرد) می باشد.
جدای از کاره ای که به صورت ثبت شده در دسترس قرار دارد، استاد کمندی فعالیت های هنری خود را در منزل و در انجمن جوان سنندج که در سال های 70 تا 80 اوج شکوفایی و رونق بود برگزار می کرد.