به گزارش خبرگزاری صداوسیما رادیو گفتگو در برنامه رویداد به گفتگو با آقای سعید نیرومند - معاون مدیر کل دفتر امور مقابله و رصد جریان مالی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز پرداخته، جزئیات این گفتگو به شرح ذیل است:
سوال: چطور کالا‌هایی بدون شناسه در بازار عرضه می‌شوند؟
نیرومند: نکته بسیار مهم و درستی است که به آن اشاره کردید، ما هم مردم و هم حاکمیت با این شیوه رفتاری دچار چالش می‌شوند، مردم قاعدتا از این موضع که امکان صحت سنجی اصالت کالا را ندارند، وقتی با کالایی که فاقد شناسه رهگیری هست مواجه می‌شوند. البته من، چون از ستاد مبارزه با قاچاق تماس گرفتم خدمت شما باید در حوزه قاچاق صحبت می‌کنم حاکمیت در حوزه قاچاق از این جهت که امکان تمیز دادن کالای قانونی و غیر قانونی برایش سخت می‌شود و ممکن است خدایی نکرده منجر به کشف بلاوجه بشود، یعنی ما با کالای قانونی مواجه بشویم و آن را کشف کنیم در فرآیند رسیدگی مشخص شود که این کالا قانونی بوده است.
از این پس یعنی فلسفه وضع آن ماده قانونی که شناسه کالا و کد رهگیری را الزامی کرده بر روی کالا‌های وارداتی و بعد هم در آیین نامه‌های اجرایی اش کالا‌های داخلی تولیدداخل هم قرار شده که این‌ها الصاق بشود، از این جهت یعنی برای هم مردم و هم حاکمیت ضرورت را احساس کرده و ماده قانون تصویب شده است، منتها کالا‌هایی که در بازار هستند تمام شان شناسه کالا و کد رهگیری ندارند، علیرغم این که قانون سال هاست که این موضوع را در نظر گرفته و واردات کالا بدون اخذ شناسه کالا و اخذ کد رهگیری در واقع مصداق قاچاق هست.
یعنی ما یک تفاوتی بین این کالا‌هایی که ندارند قائل می‌شویم آن‌هایی که دارند تکلیف شان روشن است، ولی آن‌هایی که ندارند برخی شان از مبادی غیر رسمی وارد کشور شدند یا از مبادی رسمی به صورت قاچاق وارد کشور شدند، چون ما قاچاق از طریق گمرک هم داریم یک بخشی از آن توسط همان گمرک کشف می‌شود و یک بخشی از آن هم ممکن است کشف نشود که بیشتر با سوءاستفاده از رویه‌های قانونی این قاچاق شکل می‌گیرد، ولی برخی از کالا‌هایی که از مبادی رسمی وارد کشور شدند نسبت به اخذ شناسه کالا اقدام کردند و از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت آن شناسه کالا را برای کالای خودشان گرفتند یا حتی نسبت به اخذ کد رهگیری هم اقدام کردند، ولی نسبت به الصاقش اقدام نکردند.
من نمی‌گویم هر آن چیزی که در بازار هست شناسه دارد را نصب نکردند، ولی ما بعضا مواجه شدیم با این که کوتاهی در بخش الصاق بوده، در بخش نصب بوده است.
هر چند که قانون این را نمی‌پذیرد یعنی به لحاظ قانونی حتما آن چیزی که تعریف شده مثل شناسه و کد رهگیری بایدروی کالا نصب شده باشد.
ولی من اگر بخواهم خدمت شما و شنوندگان عزیز دلیل اصلی را برای این موضوع و عدم اهتمام فروشندگان نسبت به نصب و الصاق شناسه و این‌ها را ذکر کنم عدم برخورد خیلی جدی حاکمیت با این موضوع است البته که عدم برخورد تعمدی بوده است، ما با یک رفتاری که سال‌ها در سطح عرضه و واردات کشور ساری و جاری بوده مواجهیم، الان می‌خواهیم با این قانون تغییر بدهیم ناچاریم به این که گام به گام این کار را انجام بدهیم، اولا گروه کالایی به گروه کالایی سختگیری را اعمال بکنیم، چون علی القاعده ما باید با این کالا‌ها به مصداق کالای قاچاق برخورد کنیم، ضبط کالا، جزای نقدی، تشکیل پرونده برای صاحب کالا، وقتی می‌خواهیم چنین فضایی را پیاده کنیم، به لحاظ منطقی باید گام به گام این را جلو ببریم، چون یک دفعه نمی‌شود ساختار گردش کالا در کشور را کن فیکون کرد به تعبیری. از آن طرف هم امروز که من با شما صحبت می‌کنم آخرین آماری که چند دقیقه پیش از وزارت صنعت، معدن و تجارت گرفتم، چون متولی تخصیص شناسه کالا و کد رهگیری وزارت صمت است، آخرین آماری که گرفتم که تا تاریخ ۷ اردیبهشت را به من گزارش دادند بیش از ۸۲۹ میلیون شناسه رهگیری صادر شده، ممکن است یک بخشی از این‌ها اصلا فروخته شده باشد، درسطح عرضه نباشد یک بخشی هم هنوز باشد و یک بخشی از آن هم هنوز نصب نکرده باشند روی کالاهایشان، ولی ستاد مبارزه با قاچاق برای این که آن دو تا هدف اصلی که ابتدای عرایضم گفتم خدمت شما یعنی هم نفع برای مردم که اطمینان از اصالت کالا باشد و بهره گیری از خدمات گارانتی که خیلی موضوع مهمی است، وقتی یک کالایی کد رهگیری دارد من در مقام مصرف کننده، اول اطمینان پیدا می‌کنم از اصالت کالا که این کالا اصل است به این معنی که قانون وارد کشور شده و تقلبی نیست، غیراستاندارد نیست و در گام دوم می‌توانم کد رهگیری را در سامانه جامع گارانتی نصب بکنم و از خدمات قانونی گارانتی هم بهره ببرم و اگر خدایی نکرده مشکلی داشتم و شرکت گارانتی کننده به من خدمات نداد، من بر اساس همان ثبتی که در سامانه جامع گارانتی کردم می‌توانم شکایت کنم از ایشان، این می‌شود برای مصرف کننده.
برای حاکمیت هم که در واقع جزو منشور اخلاقی مبارزه با قاچاق این است که ما کشف بلاوجه نداشته باشیم، یعنی در واقع پرونده برائت برای کاشفین موضوع ماده ۳۶ قانون مبارزه با قاچاق به خودی خود یک جنبه منفی دارد یعنی ما کالایی را گرفتیم که قانونی بوده بالاخره یک مزاحمتی برای صاحبش ایجاد شده در فرآیند رسیدگی. برای این امکان تمیز دادن و تشخیص دادن و متمایز کردن کالای قاچاق از غیر قاچاق و به تعبیری قانونی است یا غیر قانونی، این در دستور کار ستاد هست. یکسری گروه‌های کالایی را بعنوان گروه کالا‌های منتخب هستند را مشخص کردیم آن‌هایی که بیشتر با سلامتی مردم سر و کار دارند، مثل قطعات یدکی خودرو که بسیار مهم است، این‌ها خدا را شکر شاهد توفیقات خوبی در دریافت شناسه و کد رهگیری است، ولی گام به گام مراحل بعدی را هم انجام می‌دهیم.