خبرگزاری برنا لرستان - گروه فرهنگی : پوشاک ولباس لری به عنوان بخشی لاینفک از فرهنگ قوم لرمحسوب می شود که برگرفته ازجغرافیا ، باورهای دینی واسطوره ای وهزاران سال همزیستی وهماهنگی با طبیعت توسط مردم لرتبار است؛ از طرفی دیگر تنوع و تکثر از مهمترین ویژگی های فرهنگ لرها به عنوان یکی از اصیلترین اقوام ایرانی است که به بهترین وجه خود را در لباس و پوشاک زنان ومردان لر نشان می دهد.
لرها به عنوان یک قوم بسیار وسیع در مناطق زاگرس نشین و جنوب غربی کشور در یک جغرافیای باستانی ودر چندین استان از استان های همدان ، کرمانشاه ، ایلام ، لرستان، خوزستان ، چهارمهال بختیاری ، کوه گیلیویه وبویر احمد و فارس گرفته تا خلیج فارس واستان های ساحل نشین به صورت بومی به سر می برند؛ علاوه بر این لرها دربغداد و کشور عراق به عنوان لرهای فیلی سکونت داشته و همچنین در استان های فلات مرکزی ایران نیز نفوذ جمعیتی قابل توجهی دارند.
همین موضوع گستردگی وتنوع شاخه ها وایلات وعشایر قوم لرباعث شده است تا ما شاهد یک تنوع و رنگارنگی در لباس لری باشیم ؛ به طوریکه هر کدام از این شاخه ها و مناطق لرنشین مانند لرهای فیلی ( لرستانی )، لرهای بختیاری ، لرهای بویر احمدی و ممسنی، لرهای لیراوی ( جنوبی ) و...لباس وپوشاک خاص خود را داشته باشند.
جایگاه لباس بومی ومحلی لری نزد این مردم آنچنان است که اگرچه سالهاست به خاطر تغییر سبک زندگی این فرهنگ پوششی در مناطق شهری بسیار کم رنگ جلوه می کند ولی هنوز وجود داشته و بسیاری از کسانی که در پی احیای آن در زیست شهرنشینان هستند حتی برای آن احترام وحتی اصالتی باستانی قائلند.
لباس لری یکی از اصیلترین لباسهای ایرانی است که نقش و رنگ را در لباس زنان و سادگی را در لباس مردان به خوبی میتوان ببینید. هر کدام از بخشهای آن تعریف و جایگاه خاص خود را دارد و گاه پوششی مانند گلونی آنقدر در فرهنگ لر پر رنگ میشود که روزی را به آن اختصاص میدهند و در واقع نمادی از لرها میگردد.
در برخی از استان های لرنشین مانند استان لرستان وخوزستان به خاطرسکونت متنوع ایلات وطوایف لر شاهد دونوع لباس لرهای بختیاری و لرهای فیلی هستیم.
در شرق لرستان به خاطر سکونت ایلات وطوایف متعلق به لرهای بختیاری در شهرستانی مانند الیگودرز مردم لباس بختیاری می پوشند وپوشاک مرسوم در میان لرهای فیلی نیز در دیگر مناطق این استان فرهنگ پوششی وبومی طوایف و خانوار های لر را در بر می گیرد .
_ لباس لرهای فیلی
در منابع تاریخی ومطالعات مردمشناسی لرهای ساکن در استان های لرستان امروزی ، ایلام، همدان ، شمال خوزستان ومناطقی از کرمانشاه و حتی لرهای ساکن در بغداد وشرق کشور عراق به لرهای فیلی مشهورند و پوشش خاص خود را دارندکه با لباس لرهای بختیاری و لرهای کوه کیلویه وممستی و لیراوی در جنوب کشور متفاوت است.
_ لباس مردانه لر فیلی
لباس لری مردانه در میان لرهای فیلی با توجه به شیوه زیست مردان لر در قلب دشت ها و کوها و روحیات حماسی و جنگی هیبت و شکوه قوم لر را به خوبی نشان میدهد.
لباس لرهای فیلی به "شال و ستره" مشهور است وکلاه نمدی لری و سربندها به زیبایی آن می افزاید.
کلاه با سربند: مردان لر معمولا از کلاه نمدی سادهای استفاده میکنند که به رنگ مشکی است. بلندای این کلاه حدود ۳۰ سانتی متر است و همخوانی زیبایی با دیگر بخشهای پوشش آنها دارد.
در دوخت پیراهن مردان نیز به سادگی آن توجه میشود واز برشهای معمول استفاده میکنند. آستینها راسته یا با سردست دوخته میشود و در انتخاب نوع رنگ حساسیت زیادی ندارند.
شلوار: یا همان شاوال مردهای لر گشاد و از همان قسمت ران کاملا آزاد است و کمرش را با لیفه چین میدهند.
ستره: یکی از زیباترین لباسهای محلی لری است که اغلب در مراسمها میپوشند. قبایی تا زانو که جلوی آن باز است و با پیچیدن شال بسته میشود. پارچه ستره میتواند ساده یا طرحدار باشد.
شال: پارچهای سفید به طول ۶ تا ۹ متر و عرض ۶۰ تا ۹۰ سانتی متر است که به دور کمر و بر روی پیراهن یا ستره بسته میشود تا شکل بهتری به خود بگیرد. در مواقع اضطراری اگر جایی از بدن زخم شود از شال برای بستن آن عضو نیز میتوان استفاده کرد.
کپنک یا فرجی: نوعی قبای بافته شده از نمد است که کاملا ضخیم و محکم است و در برابر سرما مقاومت زیادی دارد. معمولا چوپانها در دشت و مراتع آنها را میپوشند. جالب است که بدانید مردان در گذشته به عنوان لباسی برای نبرد نیز از کپنگ یا فرجی استفاده میکردند.
چوقا از معروفترین بالاپوشهای مردان لر است که به صورت ترکیبی؛ دو رنگ سیاه و سفید و از جنس پشم گوسفند توسط زنان هنرمند لر بافته میشود.
_ لباس زنانه لرهای فیلی
در خیلی از جاهای دنیا لباس افراد جوان و مسن کمی با هم فرق دارد و لباس محلی زنان لر نیز از این قاعده مستثنی نیست. لباس زنان جوان پر نقش و نگارتر، رنگارنگتر و لباس افراد مسن سادهتر دیده میشود و این در انتخاب سربند کاملا مشهود است. لباس زنان از تکههای مختلفی تشکیل شده که به آن میپردازیم: