تابستان امسال بود که حسن روحانی از طرح گشایش اقتصادی سخن گفت. این طرح پیش فروش ۲۰۰ میلیون بشکه نفت از سوی دولت با هدف تامین منابعی در حدود ۱۹۰ هزار میلیارد تومان بود، اما این طرح با مخالفت سران دو قوه دیگر به نتیجه رسید.

پس از این دولت در بودجه نیز این طرح را گنجاند، اما مجلس با حذف این پیشنهاد فروش اوراق مالی اسلامی را جایگزین آن کرد.

حال دولت در نظر دارد در اقدام سوم از مسیر بورس انرژی اقدام به فروش اوراق اوراق سلف موازی استاندارد نفت خام کند. حجم این اوراق ۱۰ هزار میلیارد تومان است و روز سه شنبه ۵ هزار میلیارد تومان آن در بورس انرژی عرضه شود.

این اوراق گرچه با طرح پیش فروش نفت تفاوت دارد، اما به جهت هدف هم سو است. در طرح پیش فروش هدف نهایی تامین منابع مالی دولت و جبران کسری بودجه بود. در فروش اوراق نیز چنین مقصودی دنبال می‌شود.

پیش از این قرار بود شرکت ملی نفت با اتکا به سهم ۱۴.۵ درصدی خود از فروش نفت از این روش استفاده کند، اما فردا دولت با هدف تامین کسری بودجه راسا دست به انتشار اوراق می‌زند. این اوراق در قالب سلف موازی که یکی از انواع عقود اسلامی است انجام می‌شود.
اوراق سلف موازی نفت چیست؟

سلف از اقسام عقود اسلامی و عکس نسیه است. در این نوع قرار دارد ابتدا وجه پرداخت می‌شود و در سررسید مشخصی کالا تحویل داده می‌شود. به نوعی می‌توان گفت استفاده از این عقد در پیش خرید کالا کاربرد دارد.

بر اساس احکام اسلامی در معاملات تا زمانی که شخصی مالک کالایی نباشد نمی‌تواند آن را به دیگری واگذار کند به همین دلیل در اوراق سلف، چون خریدار صاحب کالا نشده امکان معاملات ثانویه وجود ندارد. اما در سلف موازی این محدودیت برداشته شده است و امکان خرید و فروش اوراق بیش از سررسید وجود دارد. در این فرآیند، تفاوت قیمت نقد و سَلَف، در قالب سود به صاحب اوراق سلف پرداخت می‌شود.


۵ هزار میلیارد تومان اوراق نفتی

دولت برای تامین کسری بودجه از خرداد امسال اوراق آراد را در قالب عقد مرابحه منتشر می‌کرد. اوراق مرابحه اوراق بهاداری است که دارندگان آن‌ها به صورت مشاع، مالک دارایی مالی (دینی) هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل شده است و دارنده ورق مالک و طلبکار آن دین است. این اوراق بازدهی ثابت داشته و قابل فروش در بازار ثانوی است.

اما بانک مرکزی هفته گذشته اعلام کرد در کنار اوراق مرابحه، خزانه داری کل کشور در نظر دارد روز سه شنبه ۵ هزار میلیارد تومان اوراق سلف موازی استاندارد نفت خام در بورس انرژی عرضه می‌کند.

دو هزار میلیارد تومان از این نوع اوراق در سررسید دو ساله و با نرخ سود اسمی ۱۵ درصد است و سه هزار میلیارد تومان از اوراق در سررسید سه ساله و با نرخ سود اسمی ۱۶ درصد است. با توجه به این که اوراق عرضه شده دارای قیمت اسمی است و در زمان عرضه امکان تنزیل وجود دارد نرخ سود واقعی بالاتر از میزان اسمی می‌تواند باشد.

اوراق سلف بدون کوپن است و خریداران در طول دوره نرخ سود ثابتی دریافت نمی‌کنند، اما از محل نرخ سود اسمی و ما به التفاوت قیمت در سررسید بازدهی کسب می‌کنند.

 

منبع: اقتصاد نیوز