ابراهیم گلستان بدرود حیات گفت / داستان زندگی نخستین فیلمساز ایرانی که جایزه بین المللی برد

تابناک چهارشنبه 01 شهریور 1402 - 13:50
گلستان در سال ۱۳۴۰ برای فیلم «یک آتش» درباره مهار یکی از بزرگ‌ترین آتش‌سوزی‌های چاه‌های نفت در اهواز، موفق به دریافت مدال برنز جشنوارهٔ فیلم کوتاه ونیز شد و با دریافت نخستین جایزهٔ بین‌المللی برای سینمای ایران، نخستین چهره بین المللی سینمای ایران لقب گرفت.

ابراهیم گلستان بدرود حیات گفت

ابراهیم گلستان، نویسنده، مترجم، عکاس و فیلم‌ساز ایرانی و از چهره‌های جریان ساز در ادبیات و سینمای ایران در ۱۰۱ سالگی بدرود حیات گفت.

به گزارش «تابناک»، ابراهیم تقوی شیرازی مشهور به ابراهیم گلستان نویسنده، مترجم، عکاس و فیلم‌ساز ایرانی پس از بیش از یک قرن زندگی درگذشت. گلستان متولد ۲۶ مهر سال ۱۳۰۱ در شیراز بود. او نوه آیت‌الله سید محمد شریف تقوی شیرازی و نخستین فرزند سید محمدتقی گلستان صاحب روزنامه گلستان بود که نمایندگی فارس را در مجلس مؤسسان ۱۳۰۴ که سلطنت را از قاجار به پهلوی منتقل کرد برعهده داشت. او در ۲۱ سالگی با دختر عمویش فخری گلستان (تقوی شیرازی) ازدواج کرد.

او در سال ۱۳۲۰ برای تحصیل حقوق به تهران رفت و وارد حقوق دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد اما در همان ابتدای راه رها کرد و عضو حزب توده شد اما پس از افزایش حواشی این جریان، در ۱۳۲۶ حزب توده جدا شد. جدایی او نه به‌خاطر اختلاف نظری و فکری بلکه به‌دلیل باور او به‌ روابط ناسالم و باندبازی‌ها و جاه‌طلبی‌های افراد حزب بود.  او در سال ۱۳۲۶، کتاب اول خود را که مجموعهٔ داستانی با نام به دزدی رفته‌ها بود، منتشر کرد. گلستان پس از جدایی از حزب توده برای کار در اداره انتشارات شرکت نفت ایران و انگلستان به آبادان نقل مکان کرد و در این اداره مدتی رمان‌های معروف جهان را برای نشریه روزانه اخبار هفته ترجمه می‌کرد. او مدتی نیز دبیر این نشریه با تیراژ ۲۵هزار نسخه بود. 

ابراهیم گلستان بدرود حیات گفت

صحنه‌ای از فیلم تپه‌های مارلیک

او پس از سال ۱۳۳۶، استودیوی سینمایی خود را با نام «استودیو گلستان» تأسیس کرد و تعدادی فیلم مستند برای یکی از سازمان‌های شرکت نفت ساخت که «تپه‌های مارلیک»، «گنجینه‌های گوهر»، «یک آتش» و «موج و مرجان و خارا» از این جمله‌اند. گلستان در سال ۱۳۴۰ برای فیلم «یک آتش» درباره مهار یکی از بزرگ‌ترین آتش‌سوزی‌های چاه‌های نفت در اهواز، موفق به دریافت مدال برنز جشنوارهٔ فیلم کوتاه ونیز شد و با دریافت نخستین جایزهٔ بین‌المللی برای سینمای ایران، نخستین چهره بین المللی سینمای ایران لقب گرفت. گلستان کارگردان دو فیلم داستانی با نام‌های «خشت و آینه» محصول ۱۳۴۴ و «اسرار گنج درهٔ جنی» محصول ۱۳۵۰ نیز هست. او همچنین تهیه‌کنندهٔ فیلم «خانه سیاه است» به کارگردانی فروغ فرخ‌زاد محصول 1341 بوده‌ است. ارتباط گلستان با فروغ فرخزاد همواره یکی از سوالاتی بود که از او پرسیده می‌شد.

ابراهیم گلستان بدرود حیات گفت
پشت صحنه فیلم مستند خانه سیاه است

با وجود روابط ویژه گلستان، او نیز در دوره پهلوی مشمول سانسور شد و فیلم «گنجینه‌های گوهر» زیر تیغ سانسور رفت و توقیف شد. این فیلم که به سفارش دولت برای نمایش گنجینه جواهرات سلطنتی بود، در صحنه‌هایی با مقایسه وضعیت مردم فقیر با وضعیت طبقه حاکم، این تضاد را به تصویر کشید. این نگرش باعث شد فیلم اساساً به آرشیو سپرده شود. فیلم «اسرار گنج دره جنی» نیز که در نقد عملکرد محمدرضا پهلوی بود، مورد توجه قرار گرفت اما مقامات وقت متوجه مضمون فیلم نشدند و سانسورش نکردند.  احمدرضا احمدی در نوشته «حقیقت تلخ است» برای ویژه نامه کتاب «نوشتن با دوربین»‌ درباره شب نمایش این فیلم می نویسد: «گلستان در فیلم اسرار گنج درّه جنّی انقلاب ۱۳۵۷ را پیش بینی کرد. ساختمان یادبود مرد دهاتیِ سرمست از ثروت بادآورده، بر اثر زمین لرزه کُن فیکون می شود. شخصیت گلستان در این فیلم همان نقاشی است که همه چیز را پیش بینی می کند.»

ابراهیم گلستان سه‌شنبه، ۳۱ مردادماه در خانه‌اش در ساسکس انگلستان و در کنار خانواده‌اش از دنیا رفت. لیلی گلستان، دختر این هنرمند که سال‌ها بود در انگلستان سکونت داشت در واکنش به این موضوع نوشته است: «رفتی. خداحافظ.» گفته شده که به خواست خود او مراسم خاکسپاری‌اش خصوصی برگزار خواهد شد.

تکمیل می شود

منبع خبر "تابناک" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.