طنازی در روایت تاریخی به سبک سریال «رحیل»

خبرگزاری برنا یکشنبه 05 شهریور 1402 - 14:22
نازنین پوراسماعیلی(فعال رسانه) در خصوص سریال «رحیل» که به کارگردانی مسعود آب پرور و رامین عباسی‌زاده است نوشت:

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ سریال تاریخی «رحیل» روایتی از پایان دوران قاجار و ابتدای پهلوی به مخاطب ارائه می‌کند، این مجموعه قصه‌ای زنانه دارد و روایتگر فردی به اسم «مها» و از دربار قاجار است که تلاش می‌کند دیگر زنان اندرونی را با خود متحد و یک تعزیه عاشورایی اجرا کند.

نازنین پوراسماعیلی(فعال رسانه) در یادداشتی در خصوص این سریال نوشت: طنز در نهاد انسان است و اکثر آدمیان با این مقوله ارتباط داشته و از آن لذت می‌برند. هرچند در زندگی عادی ابنای بشر ساری و جاری است، اما در ادبیات و هنر جلوه دیگری پیدا می کند. از قدیم الایام رسم بوده که مردم، ادبا، هنرمندان و سیاستمداران برای آن‌که به طور مستقیم مطلبی را نگویند، آن را در لفافه طنز پیچیده و ارائه می کردند؛ به قول ادیب و طناز بزرگ استاد «ابوالقاسم حالت»، طنز مانند یک کپسول است. تلخ‌ترین دواها را نیز می‌توان در قالب آن ریخت و به خورد مردم داد، بدون این‌که تلخی آن را متوجه بشوند.

در اشعار شعرا، از مولوی و سعدی گرفته تا عصر حاضر، طنز به وفور یافت می شوند زیرا بهترین روش برای خنداندن و متنبه کردن حاکمان و مردم است. در تئاتر، سینما و تلویزیون نیز برنامه‌های طنز و کمدی، همواره در اولویت قرار دارند زیرا هم سرگرم‌کننده هستند و هم آموزنده. طنز و کمدی تفاوت‌های آشکاری با یکدیگر دارند، اما تفاوت ساده آن، این است که طنز لبخند بر لب می‌نشاند، اما کمدی باعث قهقهه شده یا لااقل دهان را بیش از لبخند باز می کند. بیشتر آثار نمایشی دنیا برای اینکه از مردم لبخند گرفته یا آنان را به قهقهه بیندازند از کمدی استفاده می‌کنند. طنز بیشتر برای تلنگر زدن به جامعه یا مردم خاص و عام استفاده می شود. بسیاری از آثار سینمایی و تلویزیونی که ساخته شده‌اند مضمونی جدی داشته‌اند اما برای لطافت کار و آرامش مخاطب لحظه‌هایی کمیک نیز به کار اضافه می‌کنند، حتی اگر شده در قالب یک دیالوگ.

سریال «رحیل» که این روزها از شبکه سوم روی آنتن می‌رود، به اندازه‌ی وجوه آیینی و ضدخرافه برای وجه طنز از نوع طنز انتقادی نیز جای ویژه‌ای قائل است.

ورود شخصیت (شمامه) و ارتباطاتی که پیرامون آن شکل می‌گیرد، با طنز و کمدی بسیار مختصری که در آن دیده می‌شود، به بالا رفتن بار رئالیستی از نوع طنازانه در سریال کمک می‌کند. در ابتدای ورود (شمامه) چهره او در پشت روبند مخفی است. هرچند اکثر مخاطبان حدس زدند که این شخصیت، (محا) نیست اما شازده قجری که دل به (محا) بسته و در انتظار بازگشت او به کاخ است (شمامه) را با وی اشتباه گرفته و حرف‌های عاشقانه‌ای بر لب می‌آورد، بدون این‌که بداند پشت روبند چه چهره‌ای مخفی است!

بعد از آنکه (شمامه) روبند را باز می‌کند، کمدی شدت بیشتری می‌گیرد. هرچند شازده قجری از این اتفاق یکه خورده و عصبانی می‌شود اما مخاطب از این کمدی موقعیت به خنده می‌افتد.

بعد از شناسایی (شمامه) او طنازی خود را شروع می‌کند و در برابر عصبانیت شازده، عصبانی نمی‌شود اما سعی می‌کند با کمی لودگی خاطراتی را به یاد آورده و خودش را به او نزدیک‌تر کند اما شازده با توپ و تشر وی را از خود رانده و در برابر خواهش‌های تصنعی و غلوآمیز (شمامه) یک شب به او فرصت می‌دهد تا در مهمانخانه کاخ بماند و صبح زود این محل را ترک کرده و به خانه خویش برود. (شمامه) به حرف او گوش نداده و سعی می‌کند خود را یکی از بانوهای مهم کاخ قلمداد کرده و صبح روز بعد به خدمه دستور می‌دهد حرف او را اطاعت کنند اما چون آداب کاخ‌نشینی را نمی‌داند یکی از خدمه دستورش را انجام نمی دهد. شازده متوجه شده و (شمامه) را بازخواست می کند اما او سعی دارد با طنازی و لودگی دل شازده را به رحم آورده تا وی را از کاخ نراند. شازده نمی پذیرداما با التماس‌های تصنعی (شمامه) که از او می‌خواهد حتی اگر شده به عنوان یک خدمتکار بی‌جیره و مواجب در کاخ حضور داشته باشد، با این درخواست موافقت کرده و ظاهرا به لباس خدمه در می‌آید.

در قسمت‌های دیگر «رحیل» حضور او در کاخ لحظات کمدی دیگری را رقم خواهد زد، چون وی با این نیت وارد کاخ شده که به عنوان یکی از بانوان کاخ آنجا بماند، نه یک کلفت بی جیره و مواجب.

«رحیل» و هر سریال دیگری برای اینکه بتواند مخاطب را با خود همراه کرده و نگذارد ملالت بر او مستولی شود، باید لحظاتی را به کمدی اختصاص دهد تا ضمن اینکه به اصل داستان آسیب وارد نکند، به لطافت اثر بیفزاید. «رامین عباسی‌زاده» تهیه‌کننده سریال رحیل که در گونه‌های مختلف سریال‌سازی از کمدی موقعیت مثل «کت جادویی» گرفته تا ژانر دلهره مثل سریال «احضار» و گونه ماورایی «مثل او یک فرشته بود» تجربه طراحی و تولید دارد در سریال «رحیل» هم سعی کرده نوعی تاریخ‌نگاری از منظر ارتباط میان عوام و خواص را عین زندگی بیافریند.

در نتیجه همین نگاه است که سریال «رحیل» هم مایه‌های ملودرام دارد، هم مایه‌های جادوگری، هم مایه‌های آیینی و هم زمینه نوعی طنز موقعیت که در دل زندگی رخ می‌دهد و باعث می‌شود این سریال تاریخی شبکه سوم سیما قبل از هر چیز برای مخاطب عام جذاب باشد. مخاطبی که پیگیر «رحیل» هم نباشد حتی اگر اتفاقی یکی از اپیزودها را ببیند باز با یکی از زیرژانرهای کار ارتباط می‌گیرد و همین عامل پیگیری بعدی سریال خواهد شد.

انتهای پیام/

منبع خبر "خبرگزاری برنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.