میرقاسم مومنی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، باتوجه به تحولات منطقه آسیای میانه، قفقاز و تداوم تنش‌ها میان ارمنستان و آذربایجان گفت: نکته اول در مورد بحث تحولات قفقاز این است که ما شاهد ورود موضوعات جدی به مسائل قفقاز هستیم که مهم‌ترین آن، مانور نظامی ارمنستان با آمریکا است و نکته دوم این است که آقای پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان اعلام کردند طیف وابستگی و امید به روسیه موجب شد، ارمنستان بسیاری از فرصت‌های طلایی خود را در مناقشات قفقاز از دست دهد؛ به نظر من این دو موضوع مکمل یکدیگر هستند.
وی در این زمینه تصریح کرد: با توجه به شکست سنگین ارمنستان در جنگ با آذربایجان در سال 2020، مردم ارمنستان یک ضربه ملی خوردند و این موضوع را به عنوان خیانت روس‌ها می‌دانند؛ چرا که روس‌ها همیشه در جنگ قره‌باغ از ارمنستان حمایت می‌کردند اما در جنگ 2020 روس‌ها هیچ حمایتی نکردند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل مطرح کرد: در حال حاضر بحث بسیار مهم، بحث انرژی است؛ افتتاح و انتقال نفت و گاز دریای خزر، حوزه آسیای میانه و قفقاز به ترکیه و از ترکیه به اروپا و مصرف کنندگان جهانی مسئله‌ای حائز اهمیت است؛ طبق صحبت‌ها و برنامه ریزی‌هایی که آذربایجان و ترکیه داشتند، قرار بود انتقال خط لوله نفت و گاز در سال 2022 افتتاح شود که الان سال 2023 درحال تمام شدن است و این امر عملی نشد و موجب فشار مضاعف به سیاست‌ها و پلان‌های اقتصادی ترکیه در منطقه شده است.
مومنی همچنین ادامه داد: در این میان، آمریکایی‌هایی با توجه به جنگی که در اوکراین رخ داده است و از طرفی روس‌ها تمام توان خود را برای مدیریت این جنگ گذاشته‌اند، از این فرصت استفاده می‌کنند تا قفقاز را مدیریت کنند.
وی افزود: به نظر من در شرایط فعلی، مسئله آذربایجان، ترکیه و ارمنستان، علی‌رغم مذاکراتی که طرف‌های ارمنی، آذری، ترک و روس داشتند، بحث اصلی موضوع یعنی بازگشایی کانال زنگه زور است که ارمنی‌ها با این موضوع موافقت دارند این دالان باز شود اما در اینجا مالکیت و محافظت از این دالان به دست چه کشوری است، اختلاف نظر وجود دارد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل بیان کرد: ارمنستان کانال زنگه زور را بخشی از خاک خود می‌داند و نمی‌خواهد اجازه دهد کشورهای دیگر نقش داشته باشند، از طرف دیگر، ترکیه و آذربایجان این دالان را یک دالان بین‌المللی می‌دانند که تحت حاکمیت و حفاظت بین‌المللی قرار می‌گیرد و این موضوع به نوعی حاکمیت ارمنستان را زیر سوال می‌برد.
مومنی با تاکید بر اینکه از سوی دیگر ایران به عنوان کشور مهم منطقه که با ارمنستان هم‌مرز است و مسیر ترانزیت شمال جنوب از همین مسیر عبور می‌کند و هرگونه تغییر مرزی، ژئوپولوتیک یا امنیتی منطقه می‌تواند منافع ایران را به خطر اندازد، تصریح کرد: به همین دلیل ایران راضی به این وضعیت نیست و بدون مشارکت ایران هرگونه توافقات را قبول ندارد؛ از سوی دیگر، آذری‌ها و ترک‌ها تمایل ندارند ایران در مناقشات حضور داشته باشد یا راهکار ارائه دهد و می‌خواهند همه تاثیرات و توافقات امنیتی بدون ایران صورت گیرد.
وی گفت: به نظر من اگر آذربایجان از طریق نیروی نظامی حمله کند، این موضوع به نفع آذربایجان نیست؛ زیرا آذربایجان امکانات و توان جنگ را ندارد و از طرف دیگر از نظر سیاسی به نفع این کشور نیست.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در این زمینه ادامه داد: به نظر من در این وضعیت مذاکرات تنها راه حل مسائل است و حضور ملموس جمهوری اسلامی ایران می‌تواند مشکل‌گشا باشد اما چون اسرائیلی‌ها در این پروژه حضور دارند ، حضور ایران در این پروژه مناقشه‌انگیز خواهد بود.
مومنی تصریح کرد: باید برای این مسئله راهکار سیاسی پیدا کرد و این یک موضوع سختی است؛ زیرا مسائل جمهوری اسلامی ایران با رژیم صهیونیستی یک موضوع ملی و امنیتی است؛ به همین دلیل این موضوع در این حوزه به بن‌بست خوره است.
وی در پایان تاکد کرد: آذری‌ها تانک‌ها و نیروهای نظامی خود را به مرزها فرستادند تا برای ارمنستان قدرتنمایی کنند اما فکر نکنم آذری‌ها عملیات گسترده نظامی انجام دهند، زیرا این جنگ می‌تواند به آذربایجان خسارت‌های زیادی وارد کند.
انتهای پیام/
