به گزارش خبرگزاری برنا، لیلا اسدی وکیل پایه یک دادگستری در یادداشتی نوشت: فردی به نام ابن سکیت از امام علی بن موسی الرضاء سلام الله علیه می پرسد: امروز حجت بر مردم کدام است؟ امام می فرماید: عقل، با عقل است که سخنی را که واقعا از خداست و صادقانه به او نسبت داده شده است، شناخته و تایید می شود و سخنی که از خدا نیست و به دروغ به خدا نسبت داده شده، شناخته و تکذیب می شود.

همچنین در تاریخ یک دین و به مرور زمان قرائت ها و روایت های بسیار پرشماری از دین پیدا می شود و هر یک مدعی اند که دیانت راستین را او و تنها او ارائه می کند به هر حال بازار دین بسیار شلوغ و پر سر و صدا بوده و هست. از سوی دیگر همه این مدعیان از آنجا که مدعی این بوده اند که از طرف خدا سخن می گویند مدعی حجیت نیز بوده اند و از مردم تبعیت را طلب می کرده اند. 

سخن امام رضا علیه السلام در این رابطه این است که انسان یک ابزار سنجش و میزان دارد و او داور است که چه سخنی حق است و چه سخنی باطل و او تعیین می کند که چه سخنی را باید گردن نهاد و پذیرفت و چه سخنی را نباید پذیرفت و بلکه باید رد کرد. این ابزار سنجش و این داور، عقل است. این عقل است که باید داوری کند که چه کتابی حق است و از جانب خداست و چه دینی حق است و چه شخصی حق است و درست می گوید و اگر در ادیان مختلف ادعای اعجاز برای اثبات حقانیت شده، کدام درست است و اگر برای هر اندیشه ای استدلال می شود کدام استدلال درست و صحیح است‌.

حضرت امام ثامن علیه السلام در سخنی دیگر ارزش تعقل و خرد ورزی را به گونه ای دیگر بیان می فرماید: عبادت به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه عبادت به زیادی اندیشه ورزی در امر خداست. 

اگر در روایت قبلی سخن از حجیت عقل بود در این روایت سخن از ارزش تعقل و تفکر در امر دین است. 

از این حدیث بر می آید که در امر دینداری خردورزی بیش از هر عمل دیگری ارزشمند است و هیچ عملی را نمی توان با آن قیاس کرد. علت این امر آشکار است زیرا دینداری که همراه با اندیشه و خردورزی نباشد به معنای بردگی و تبعیت از این و آن است و این دینداری سفیهانه است یک چنین دینداری نه تنها جامعه را اصلاح نمی کند بلکه به تباهی می کشاند. 

دینی که همراه خرد ورزی نباشد دین نیست، چرا که به فرموده رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم ، جانمایه آدمی خرد اوست و کسی که خرد ندارد دین ندارد.

امام رضا علیه السلام در فرازی دیگر مجدداً به گونه ای دیگر بر جایگاه عقل و خرد در حیات معنوی انسان تاکید می فرمایند: دوست هر آدمی خرد اوست و دشمن او جهل اوست این خرد آدمی است که در همه حال یار و یاور اوست و چراغی است که راه را روشن می کند و حق را از باطل متمایز می سازد و راه سعادت و کمال را به او نشان می دهد. در مقابل عقل، سفاهت قرار دارد که دشمن انسان است چرا که انسان را به بیراهه می برد و او را به باطل پرستی و سقوط می کشاند.

و باز درحالی که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم دوست داشتن مردم را پس از ایمان بالاترین عمل به حساب می آورد ، حضرت امام هشتم علیه السلام این امر را نصف عقل می شمارد و بیان می‌فرماید: دوست داشتن مردم نصف عقل است.

آری! این جایگاه عقل و خردورزی در دینداری در مکتب رضوی است. در این مکتب دینداری بدون خردورزی و تعقل بی معنا و بیراهه است. 

آن حضرت در سخنی ویژگی یک مسلمان را در خردمندی  بیان می فرماید در واقع حضرت انسان مسلمان کامل نمی داند مگر اینکه این  ویژگی را داشته باشد.

انتهای پیام/