خبرگزاری برنا؛ بنیاد ملی علم ایران در راستای مأموریت‌گرا شدن پژوهش‌ها و حمایت از طرح‌های پژوهشی که به فناوری‌های روز دنیا می‌پردازد و می‌تواند باری از دوش صنعتگران کشور بردارد، فراخوان‌هایی را با عنوان برنامه حمایت از پژوهش عمیق شرکت‌های دانش‌بنیان منتشر می‌کند. در همین راستا «طراحی جزئیات پلتفرم پول دیجیتال چندگانه بانک مرکزی» به عنوان دومین فراخوان این برنامه، منتشر می‌شود و متقاضیان تا ۳۰ مهرماه برای ثبت پروپوزال فرصت دارند.
توضیحات فراخوان:
در حال حاضر، پرداخت‌های بین‌المللی یکی از مهمترین مسائل مورد بحث در جهان مالی است. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و رشد روزافزون تراکنش‌های بین‌المللی، نیاز به راهکارهایی برای افزایش سرعت و کاهش هزینه‌ها در تسویه حساب‌های مالی بین‌المللی احساس می‌شود. از این رو، ایجاد یک پلتفرم مشترک پول دیجیتال بانک مرکزی می‌تواند به‌عنوان یک راهکار مؤثر برای پرداخت بین‌المللی مطرح شود. این پلتفرم می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای کاهش ریسک‌های مربوط به سرعت و تقلب در تسویه حساب‌های بین‌المللی عمل کند. با توجه به اهمیت پرداخت بین‌المللی و روند رو به رشد آن، ایجاد چنین پلتفرمی می‌تواند به‌عنوان قدمی مؤثر در جهت بهبود سیستم پرداخت بین‌المللی باشد. هدف این پروژه طراحی جزئیات و ابعاد مختلف یک پلتفرم مشترک پول چندگانه بانک مرکزی در قالب یک دموی تأیید شده می‌باشد.
پیشینه مسئله تحقیقاتی:
راه‌های تبادلات بانکی بین‌المللی بسیار متعدد است. نظام پرداخت بین‌المللی در حال حاضر با چالش‌های متعددی مواجه است. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:
یکی از ترندهای فناوری برای بهبود چالش‌های حوزه پرداخت بین‌الملل استفاده از ظرفیت پول‌های دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) است. به طور کلی به پول‌های دیجیتالی اطلاق می‌شود که توسط بانک مرکزی صادر شده و به جای پول نقد مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از CBDC در تبادلات بین المللی می‌تواند امکان‌پذیری و سرعت تبادلات را بهبود بخشد و هزینه‌های پرداخت را کاهش دهد. همچنین، CBDC می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای کاهش ریسک‌های ارزی و افزایش امنیت تراکنش‌ها استفاده شود. با این حال، مسئله اصلی در اینجا این است که برای استفاده از CBDC بین‌المللی، نیاز به توافقات و هماهنگی‌های بین بانک‌های مرکزی و سایر نهادهای مالی دارایی است. همچنین، باید مشکلات قانونی و نظارتی مرتبط با CBDC را نیز حل کرد. بنابراین، در حال حاضر استفاده از CBDC به عنوان راهکار تبادلات بانکی بین المللی در مراحل اولیه خود است و نیاز به پژوهش‌ها و بررسی‌های بیشتری دارد.
مشروح مسئله تحقیقاتی:
فناوری جدید CBDC سوالات باز زیادی در حوزه‌های مختلف فنی، اقتصادی و حقوقی با خود به همراه داشته است. پیچیدگی این پژوهش، پاسخ به سوالات باز این حوزه است که در سطح جهانی در حال حاضر پژوهشگران محدودی سعی در حل آن دارند و اختراعات بسیار محدودی برای آن ثبت شده است. در واقع، طراحی یک پلتفرم پول دیجیتال چندگانه پاسخ است به سوالات باز ابعاد مختلف این موضوع که در هر یک از تلاش‌های جهانی سعی شده است به بخش از آن‌ها پاسخ داده شود. پروژه پژوهشی طراحی یک پلتفرم پول دیجیتال چندگانه بانک مرکزی، طراحی چگونگی پاسخ به نیازمندی‌های مختلف نظیر م عماری سیستم، طراحی نرم‌افزار، نیازمندی‌های امنیتی، نیازمندی‌های عملکردی و … را شامل می‌شود. این پاسخ‌ها شامل جزئیات فنی برای پیاده‌سازی پلتفرم پول دیجیتال چندگانه بانک مرکزی می‌باشد و برای تیم برنامه‌نویسی و سایر اعضای اجرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مستندات شامل نمودارها، نمونه کد، توضیحات مربوط به فرآیندهای پلتفرم و سایر جزئیات فنی مربوط به پلتفرم است.
در این مرحله، مشخصات خروجی نهایی به‌عنوان یک راهنمای جامع و کامل برای تیم پیاده‌سازی و سایرین برای پیاده‌سازی و توسعه پلتفرم پول دیجیتال چندگانه بانک مرکزی به کار می‌رود. با استفاده از این مستندات، تیم پیاده‌سازی می‌تواند به‌صورت دقیق و با درک کامل از نحوه عملکرد پلتفرم، به پیاده‌سازی آن بپردازد. همچنین دموی اولیه خروجی گرفته شده از مستندات مورد انتظار است.
استفاده از CBDC در پرداخت برون‌مرزی نیاز به ملاحظاتی در زمینه‌های مختلف دارد. این ملاحظات در زیر تشریح شده و در بخش‌های بعدی با جزئیات بیشتر پوشش داده شده است:
چالش نیاز پژوهشی و فناورانه:
طراحی پلتفرمی که سابق بر این هیچگونه مدل کاملی از آن منتشر نشده است چالش‌های فناورانه بسیاری دارد اما به نظر می‌رسد که مهمترین چالش فناورانه در طراحی پلتفرم پول دیجیتال بانک مرکزی، حل مسئله سازوکارهای حقوقی و حاکمیتی در تصمیمات است. با توجه به اهمیت موضوع پول در هر کشور و ارتباط آن با سیاست‌های پولی و ثبات اقتصادی کشورها، فرایند تصمیم‌گیری در این زمینه از چه ساختار حقوقی برخوردار است؟ بانک‌های مرکزی تا چه میزان از استقلال نظر در تبعیت از نظر سایر اعضا برخوردار هستند و حق رأی هریک از اعضا بر چه اساس خواهد بود؟ به علاوه این سؤال مطرح است که اگر به هر دلیل و در هر زمان میان اعضای مختلف اختلافاتی در زمینه نقل و انتقالات، ارقام، رعایت مقررات از جمله فرایندهای مبارزه با پول‌شویی و… پیش آید، رفع این اختلاف بر چه مبنا و در چه فرایندی رخ خواهد داد؟ چالش مهم دیگری که بایستی در طراحی CBDC به آن توجه شود سطح دسترسی اعضای مختلف در سیستم است. طبیعتاَ سطح دسترسی و دخالت یک بانک تجاری در فرایند مقررات‌گذاری بسیار محدودتر از اعضای اصلی (بانک‌های مرکزی) خواهد بود. این پروژه تحقیقاتی در نهایت در حوزه‌های مختلفی نظیر بانک‌داری و اقتصاد بین‌الملل، بلاکچین و رمزنگاری کاربرد خواهد داشت. با توجه به چالش‌های بسیار زیادی که در ابعاد مختلف فنی و زیرساختی، اقتصادی و کسب و کاری و همچنین ابعاد حقوقی و حاکمیتی وجود دارد، نیاز است که در قالب یک فاز صفر تمامی چالش‌ها و گلوگاه‌های پیش رو شفاف‌سازی شده و نقشه راه ادامه طرح و همچنین خروجی فازهای بعدی طرح به عنوان خروجی‌های قابل ارزیابی فاز صفر ارائه گردد.
گام‌های تحقیقاتی و الزامات طرح:
پس از تأیید خروجی‌های فاز صفر، برای اجرای موفق پژوهش طراحی جزئیات پلتفرم پول دیجیتال چندگانه بانک مرکزی، به صورت کلی گام‌های زیر باید دنبال شود:
البته موارد بالا عمومی و کلی می‌باشد و گام‌های دقیق طرح پس از اجرای فاز صفر مشخص و گانت چارت و برآورد فازهای بعدی تدقیق خواهد شد.
خروجی نهایی تحقیق:
دمو پلتفرم پول دیجیتال چندگانه بانک مرکزی که از ابعاد مختلف بررسی و تأییدشده و به موارد و ملاحظات مختلف پاسخ داده باشد. استفاده از CBDC در پرداخت‌های برون‌مرزی نیاز به پاسخ به ملاحظاتی در زمینه‌های مختلف دارد. در این پژوهش، طراحی یک پلتفرم با توجه به ابعاد و ملاحظات اقتصادی، حقوقی و فنی مدنظر می‌باشد (جزئیات فنی پیوست در انتهای فاز صفر پس از تأیید ناظر بنیاد به این بخش اضافه خواهد شد).
راهکارهای غیرجذاب:
تسهیم مالکیت فکری:
مالکیت معنوی: مجری در مالکیت معنوی ناشی از اجرای تحقیق سهیم خواهد بود و انتشار مقاله مشترک توسط مجری و متقاضی در ژورنال‌های داخلی و خارجی، ارائه مقاله در کنفرانس‌ها و سمینارها با هماهنگی و اخذ نظر کارفرما بلامانع می‌باشد.
مالکیت منافع مادی: با توجه به مدل کسب وکار شرکت متقاضی، منافع مالی ناشی از توسعه این فناوری، قابلیت اشتراک بین متقاضی و مجری را با هماهنگی و اخذ نظر موافق کارفرما دارا می‌باشد. لازم است مدل پیشنهادی در پروپوزال ارسالی ارائه گردد.
نحوه پذیرش:
رقابتی: از بین پروپوزال‌های دریافتی، موردی که شرایط زیر را داشته باشند در اولویت خواهد بود.
هزینه‌های قابل قبول:
حوزه‌های اولویت
این پروژه تحقیقاتی در نهایت در حوزه‌های مختلفی نظیر بانک‌داری و اقتصاد بین‌الملل، بلاکچین و رمزنگاری کاربرد خواهد داشت.
واجدین شرایط
تاریخ فراخوان
کلیه افراد واجد شرایط به مدت یک ماه از تاریخ شروع فراخوان یعنی تا ۳۰ مهر فرصت دارند که پروپوزال خود را از طریق سامانه کایپر برای بنیاد ملی علم ایران ارسال نمایند.
مبلغ حمایت
پژوهش پیشنهاد شده تا سقف ۸۰ درصد (تا ۲۰ میلیارد ریال) توسط بنیاد ملی علم ایران حمایت خواهد شد. بدیهی است که ۲۰ درصد مابقی باید توسط شرکت متقاضی پژوهش تأمین شود.
گام تکمیلی:
پس از دریافت پروپوزال از طریق سامانه، ارزیابی انجام گرفته و در صورت کسب امتیاز بالا، تیم برگزیده جهت مذاکره با بنیاد و شرکت متقاضی دعوت خواهد شد.
کارگروه مسئول
در صورت هرگونه سؤال می‌توانید با آقای مصطفی امینی، مسئول طرح حمایت از پژوهش عمیق شرکت‌های دانش‌بنیان با شماره همراه ۰۹۱۴۸۷۴۶۵۲۱ تماس بگیرید.
انتهای پیام/
