مدیرعامل تپسی معتقد است، اگر تاکسیهای اینترنتی زیر بار این مسئله که شهرداری قانونگذار این صنف شود میرفتند، سرنوشتشان مانند چالشهای VODها با صدا و سیما میشد. او باور دارد رقیب هیچگاه نباید نقش رگولاتور را برعهده بگیرد.
نشست «تنظیمگری تاکسیهای اینترنتی» توسط انجمن علمی حکمرانی و سیاستگذاری دانشکده مدیریت و اقتصاد شریف برگزار شد. «میلاد منشیپور»، مدیرعامل تپسی، «محسن پورسید آقایی»، معاون اسبق سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و «علی نیازی» دبیر نشست، با یکدیگر گفتوگو کردند.
نیازی در ابتدای نشست با طرح این پرسش که تنظیمگری برای تاکسیهای اینترنتی چه ضرورتی دارد، گفت: «معمولا قوانین از پلفترمهای فناورمحور عقب ماندهاند.» به گفته او باید ظرفیتهایی در پلتفرمها برای لابیگری وجود داشته باشد. او همچنین عمق نظارت و دخالت دولت بر پلتفرمها را از مهمترین مسائل موجود در بحث تنظیمگری تاکسیهای اینترنتی دانست.
پورسید نیز در ادامه با اشاره به اینکه بدون تنظیمگری نمیشود هیچ موضوعی را اداره کرد، گفت: «رگولاتوری نیاز امنیت و سیاستگذاری در جامعه است و هر سیاستی در جامعه به وسیله آن اجرا میشود. برای مثال سیاست طرح ترافیک در واقع قانونگذاری برای کاهش ترافیک و مدیریت آن به شمار میرود. اما اینکه این قانونگذاری چقدر باشد جای بحث و گفتوگو دارد. »
به گفته او بهترین رگولاتور میتواند خود جامعه و مکانیسمهای طبیعی بازار باشد. اما این نوع تنظیمگری در برخی موارد کارایی نداشته و نمیتوان از آن استفاده کرد. پورسید درباره این کارایی توضیح داد: «برای مثال اگر تاکسیهای اینترنتی نظم جامعه را برهم بزننذ نمیتوان صبر کرد تا مردم شکایت کنند و بعد خود به خود تنظیمگری کنند. شاید این روش بهترین روش باشد اما در جامعه ما کاربرد ندارد.»
به باور پورسید اینکه حاکمیت و دولت کجا و به چه مسائلی ورود کند بستگی به این دارد که از سمت جامعه و خود به تنظیمگری صورت میگیرد یا نه. پورسید در این باره گفت: «برای مثال اینکه تپسی تمام اطلاعات راننده را برای مسافر میفرستند چیزی نبوده که از سمت دولت قانونگذاری شود اما از سمت جامعه پذیرفته شده است. اگر نمیشد، دولت باید وارد میشد.»
او ادامه داد: «اما در مسائلی که خیلی برای مردم تفاوتی ندارد (مثل اینکه رانندگان از مهاجران نباشند) تنظیمگری با حاکمیت است. پس تنظیمگری گاهی توسط جامعه و گاهی توسط حاکمیت انجام میشود.» پورسید اشاره کرد که بالاخره باید مجوزی وجود داشته باشد تا کسبوکار زیر بار تنظیمگری برود.
مدیرعامل تپسی به عنوان نماینده بخش خصوصی و تاکسیهای اینترنتی با بیان اینکه ما در کشورمان برای هر حوزهای یک رگولاتور مشخص و واحد نداریم، توضیح داد: «در اینکه تنظیمگری ضروری است شکی نیست اما باید مشخص شود این تنظیمگری تا کجا باید ادامه یابد. متاسفانه ما در کشور ما برای هر موضوعی تصمیمگیران متعددی وجود دارد.»
او ایرادات تنظیمگری تاکسیهای اینترنتی را در چند مورد لیست کرد و گفت: «یکی از مشکلات تنظیمگری انباشت قوانین است. در کشور ما قوانین به قدری زیاد است که گاهی باهم تعارض دارند و حتی خود قانونگذار هم یادش نمیآید چه قوانینی قبلا تصویب شده است. مورد بعدی مربوط به وضعیت قبلی این حوزه است. ما زمانی میتوانیم از تنظیمگری صحبت کنیم که وضعیت قبلی این حوزه وضعیت ثابتی بوده باشد. اما حتی وضعیت قیمتگذاری تاکسیهای سنتی هم در گذشته وضعیت ثابت و مناسبی نبود. مسئله دیگر مربوط به خود قانونگذار است. اینکه چه کسی با چه میزان دانش و اطلاعات قانونگذاری میکند.»
به گفته مدیرعامل تپسی رقیب هیچگاه نباید نقش رگولاتور داشته باشد. او در این باره گفت: «تاکسیرانی بزرگترین رقیب تاکسیهای اینترنتی است. وقتی شهرداری رگولاتوری ما را به عهده بگیرد سرنوشت ما مثل سرنوشت پلتفرمهای ویدیویی با صداوسیما میشود. برای همین ما درباره این مسئله ایستادگی کردیم.»
مدیرعامل تپسی باور دارد بهطور کلی بهتر است دولت هیچ تنظیمگری نکند و این کار را به مردم بسپارد. او با اشاره به اینکه اتفاق مثبتی که در زمینه تنظیمگری تاکسیهای اینترنتی رخ داد این بود که دولت در مسئله قیمتگذاری وارد نشد، گفت: «خوشبختانه تاکسیهای آنلاین نمونه موفقی در زمینه قانونگذاری بودند. این تنظیمگری به اندازهای نبود که بخواهد مدل کسبوکار را تغییر دهد. مثلا اگر شهرداری وارد مسئله قیمتگذاری میشد، دیگر تاکسی اینترنتی معنایی نداشت و پیشرفت هم نمیکرد.»
از آنسو معاون اسبق سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران باور دارد شاید حکومت نتواند مسائل را به درستی تنظیمگری کند اما باید پذیرفت که بخش خصوصی هم میتواند گاهی نابالغانه رفتار کرده و زیادهخواه باشد.
او پیرامون مسائل مختلفی که در باره تنظیمگری تاکسیهای اینترنتی وجود دارد توضیح داد: «یکی از این مسائل، آلودگی هوا است که نباید اجازه دهیم هر ماشینی در سطح شهر تردد کند. چرا که حجم تردد تاکسیهای اینترنتی زیاد است و نمیشود بدون خواستن معاینه فنی اجازه تردد به آنها را داد. همچنین بحث تایید صلاحیت رانندهها از اهمیت بالایی برخوردار است. نمیشود هر کس دلش خواست بدون هیچ مقرراتی راننده تاکسیهای اینترنتی شود. هر راننده باید یک آدرس مشخص ثبت شده در تهران داشته باشد. اگر چنین قواعدی وجود نداشته باشد افراد از استانهای دیگر به تهران میایند و مشکل جای خواب و سایر مسایل نظم شهر را برهم میزند.»
او درباره سهم شهرداری از دراختیار قراردادن شهر به این کسبوکارها نیز گفت: «ناوگان تاکسیهای اینترنتی آسفالت خیابانها را مصرف و ترافیک ایجاد میکنند. بنابراین باید ۲ درصد درامدشان را به شهرداری بدهند و از این سازمان مجوز نیز بگیرند. مجوزی که تعیین کند این تاکسیها به چه مسائلی باید پایبند باشند.» صحبت و تعامل بخش خصوصی با رگولاتور مسئلهای است که مدیرعامل تپسی نیز آن را باور دارد. منشیپور همچنین اشاره کرد که منفعتطلبی و زیادهخواهی آفت بخش خصوصی است.
مدیرعامل تپسی نسبت به مواردی که پورسید به عنوان چالش مطرح کرده بود واکنش نشان داد و گفت: «در مورد معاینه فنی، صحبتهای رگولاتور درست است و نیاز به رگولاتوری دارد. اما درباره مباحث تخلفات ترافیکی بخش خصوصی میتواند چنین موردی را گردن نگیرد.»
به باور منشیپور، درباره مباحثی مثل ثبت آدرس مشخص از رانندگان زیرساختهای داخلی کشور چنین اجازهای را نمیدهند.