به گزارش خبرنگار مهر، «شهریار زرشناس» متفکر و اندیشهورز در مراسم گرامیداشت مقام علامه مصباح یزدی که امروز به همت شبکه راهبردی یاران انقلاب اسلامی (شریان) در مجموعه سرچشمه تهران برگزار شد، اظهار کرد: اندیشه آقای مصباح از نظر فلسفی وجود و جنبههای مختلف دارد که به تلقی ایشان از مفهوم حق و نسبت آن با دموکراسی مدرن اشاره میکنیم.
وی افزود: دموکراسی اندیشهای است که سابقه بسیار طولانی دارد و از یونان مطرح شده است. ما با نوعی دموکراسی در یونان روبرو هستیم که مبنا را به کمیت میدهد. چون در اندیشه یونانی اساساً درک روشنی از مفهوم حق وجود نداشت. بنابراین مبنای تشخیص خیر را بر روی رای مردم میگذاشتند.
وی افزود: افلاطون به این مساله نقد داشت و یکی از معروفترین نقدها را به دموکراسی، افلاطون میکند؛ بر اساس اینکه کمیت، معیار تشخیص حقیقت نیست. این سخن، سخن درستی است اما نکته مهم این است ما در دوره جدید با صورت جدیدی از دموکراسی روبرو هستیم که به دموکراسی یونانی فرق دارد.
زرشناس گفت: در دموکراسی یونانی حق را بر اساس خواست و اراده و تمایل بشر تعریف میکند و هر چیزی که بشر اراده کرد و خواستارش شد میتواند تبدیل به حق شود در قالب نظامهای حقوقی بیان شود و اعمال شود.
وی افزود: البته این بشری که اینها میگویند در مصداق عینی آن، همه مردم نیستند؛ فرودستان، کارگران، دهقانان و بخشهای زیادی از زنها کنار گذاشته میشوند و حق و حاکمیت فقط سرمایه داران سفید پوست اروپایی در طبقه سرمایهداری است.
این پژوهشگر تصریح کرد: یکی از نقاط قوت در اندیشه آیتالله مصباح این است که ایشان در واقع نوعی امتداد سیاسی برای فلسفه اسلامی ایجاد کرد چیزی که ما در این جریان اندیشه و فلسفه اسلامی کمتر شاهد آن بودیم.
وی افزود: آیت الله مصباح در زمره برجستگان فلسفه اسلامی هستند که از نظر تئوریک با دموکراسی اومانیستی جدل میکند این نقطه قوت بحث ایشان است که من در میان متفکران به این نحو ندیدم.
زرشناس گفت: در دورهای که آیت الله مصباح زیست داشتند به خصوص در دوره متاخر لیبرالیسم به عنوان یک خطر جدی مطرح شده بود و یک جدال تئوریک و یک مقابله تئوریک ضرورت پیدا کرده بود و نقش آفرینی تاثیرگذاری آیت الله مصباح در اینجا است که فلسفه اسلامی را امتداد میدهد و دموکراسی اومانیستی را مورد حمله تئوریک میدهد و یکی از قویترین نقدها را مطرح میکند.