به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ وقتی کاری را نمی‌توانید انجام دهید، در حالی که توانایی انجام آن را دارید یا هنگامی که کاری را انجام نمی‌دهید در حالی که در اعماق وجودتان می‌دانید که باید آن را انجام داد، خود ویرانگری در شما سربرآورده و فعال شده است. در این درس هفت ویژگی برجسته یک فرد خود ویرانگر را مرور می‌کنیم. اگر برخی از این ویژگی‌ها را در خود سراغ دارید دست به کار شوید و با آن مبارزه کنید.

از لحاظ تئوری، همه ما به دنبال خوشبختی هستیم و برای خوشبختی تلاش می‌کنیم. در عمل اما، بسیاری از انسان‌ها از این الگوی کلی پیروی نمی‌کنند. کاملا برعکس، آن‌ها بدون اینکه بدانند چرا، کار‌هایی می‌کنند که به خود آسیب می‌رسانند.

شما هم لابد کسانی را می‌شناسید که به خودشان باور ندارند، خود را بی کفایت می‌دانند و در همان آغاز کار شکست خود را متصور می‌شوند و حتی اگر به هدف برسند از پیروزی خود ناراحت و اندوهناک‌اند.

 آن‌ها که کارتون گالیور را دیده اند با شخصیت "گِلام" آشنا هستند که تکیه کلامش این بود: "من می‌دونم نمیشه".

باراتی مانند «تو نمی‌توانی این کار را انجام بدهی»، «این کار بیش از حد دشوار است» و «اگر شروع کنی احتمالا در نهایت شکست خواهی خورد» انگار از دهان فردی ظالم و خشن بیرون می‌آیند که تصمیم گرفته است اعتماد به نفس شما را نابود کند. متأسفانه در بیشتر مواقع، آن فرد ظالم خود شما هستید و هدفی که می‌خواهید نابودش کنید نیز خود شماست.

همه ما گه‌گاه با خودمان صحبت می‌کنیم و مکالمات درونی منفی نیز در همه ما وجود دارند. وقتی این منفی‌بافی‌ها به کرات تکرار شوند می‌توانند به خودویرانگری منجر شده و ما را از رسیدن به اهداف و زندگی‌مان باز دارند.

آنچه وضع را بدتر می‌کند این است که ما در بیشتر موارد تشخیص نمی‌دهیم دچار این رفتار غلط هستیم. در عوض، عدم موفقیت خود را ناشی از بی‌کفایتی می‌دانیم. احساس بی کفایتی نیز به نوبه خود افکار منفی دیگری را تقویت می‌کند و ما در دام خودویرانگری گرفتار می‌شویم که رهایی از آن بسیار دشوار است.

 

یکی از نشانه‌های اینکه شما خودویرانگر هستید این است که وقتی تلاش می‌کنید به اهداف خود برسید، بدون اینکه دلیلی منطقی وجود داشته باشد در میانه راه متوقف می‌شوید. شما مهارت، توانایی و انگیزه و شوق کافی برای ادامه دارید، اما چیز دیگری هست که شما را از پیشروی باز می‌دارد.

وقتی کاری را نمی‌توانید انجام دهید در حالی که توانایی انجام آن را دارید یا هنگامی که کاری را انجام نمی‌دهید در حالی که در اعماق وجودتان می‌دانید که باید آن را انجام داد، خود ویرانگری در شما سربرآورده و فعال شده است.

 

یک شخص خود ویرانگر در واقع نمی‌خواهد به خودش صدمه بزند. آنچه که معمولاً اتفاق می‌افتد این است که آن‌ها احساس بدی دارند، اما دقیقا دلیل آن را نمی‌دانند، بنابراین تحت آن احساسات رفتار‌هایی انجام می‌دهند که به خودشان آسیب می‌رساند.

همه ما این وجه را در درون خود داریم با این حال، برخی آن را به شخصیت اصلی خود تبدیل می‌کنند. اتفاقی که برای یک فرد خود ویرانگر می‌افتد این است که آن‌ها اغلب به دلیل احساس گناه در ارتباط با چیز‌های واقعی یا خیالی خود را مواخذه و توبیخ می‌کنند. 

در این درس هفت ویژگی برجسته یک فرد خود ویرانگر را مرور می‌کنیم. اگر برخی از این ویژگی‌ها را در خود سراغ دارید دست به کار شوید و با آن مبارزه کنید. به یاد داشته باشید که شناخت و آگاهی از خود اولین گام برای اصلاح رفتار و امور است.

 

اگر چه عجیب به نظر می‌رسد، اما یک فرد خود مخرب وقتی که به هدف مهمی دست می‌یابد احساس ژرف پوچی را تجربه می‌کند. او هر چند برای رسیدن به هدف جنگیده است، اما وقتی به هدف خود دست می‌یابد احساس رضایت نمی‌کند. 

آنچه آن‌ها هنگام مواجهه با این پیروزی‌ها احساس می‌کنند، غم و اندوه و گاهی خشمی خاص است. آن‌ها تقریباً همیشه سعی می‌کنند دستاورد‌های خود را کوچک جلوه دهند. آن‌ها اعلام می‌کنند که احساس خوشبختی برای چنین چیز احمقانه‌ای پوچ است. این نشانه روشنی از خود تخریبی شخص است.

 

فرد خودویرانگر معمولاً اهل مجادله و دعواست. آن‌ها بی دلیل تمایل زیادی به مشاجره دارند. در حالت مفرط، اگر دیگران بگویند "بله" آن‌ها می‌گویند "نه". اگر دیگران بگویند "سفید"، آن‌ها می‌گویند "سیاه".

در مشاجره با دیگران، عجیب نیست که آن‌ها زبانی پرخاشجو به کار بگیرند یا بی پروا سخن بگویند. به محض عبور طوفان، آن‌ها به شدت احساس گناه می‌کنند که چرا مشکل درست کرده اند. آن‌ها همچنین نسبت به سخنان و نحوه بیان خود احساس گناه می‌کنند.

 

برای آدم خودتخریب، همیشه چیزی کم است. دشواری اصلی آن‌ها در احساس رضایت است، به ویژه در کاری که برای خودشان انجام داده اند. آن‌ها روی لکه سیاه ورق سفید تمرکز می‌کنند.

اگر اتفاقاً حالشان خوب باشد یا شما حال خوب آن‌ها را ببینید، اذیت و عصبانی می‌شوند آن‌ها به شما خواهند گفت که اشتباه می‌کنید. حتی ممکن است احساس خطر کنند. آن‌ها به دنبال دلایلی برای توقف احساس خوب خود و و تایید ناراحتی درون خود را می‌گردند. 

 

یک فرد خود ویرانگر خودش را تحریم می‌کند. آن‌ها اصرار دارند که کارشان را به صورت ناخودآگاه انجام دهند؛ بنابراین جلسات مهم را فراموش می‌کنند یا خواب می‌مانند یا زمانی را که قرار ملاقات مهمی دارند اشتباه می‌کنند.

گویی فرار از هر شکلی از رفاه که به آن دسترسی دارند ضروری است. وقتی به دلیل همین فراموشی یا حواس پرتی آشکار فرصت‌های بزرگ را از دست می‌دهند، دلیل جدیدی پیدا می‌کنند تا خودشان را مجازات کنند.

 

انجام کار‌هایی برای دیگران نه تنها خوب است، بلکه نیز می‌تواند بسیار سازنده باشد. با این حال، در مورد افراد خود ویرانگر، این نوع اقدام نوع دوستانه معنای دیگری به خود می‌گیرد. به نظر می‌رسد که آن‌ها مرتباً برای بهبود زندگی دیگران از خود غافل می‌شوند.

آن‌ها به سادگی از رفاه خود صرف نظر می‌کنند تا آن را به دیگری تحویل دهند. آن‌ها قادرند حتی یک ریال برای خودشان نگذارند تا به شخص دیگری کمک کنند و یا اینکه با رفتاری پرهزینه چاپلوسی شخص دیگری را بکنند. در عمق وجودشان، آن‌ها برای چیزی احساس گناه می‌کنند. به طور کلی تصور بر این است که این دست و دل بازی و بخشندگی برای آن‌ها شکلی از تأدیب و رستگاری است.

 

یک فرد خود ویرانگر نمی‌داند چگونه از خود دفاع کند. در واقع، آن‌ها احساس نمی‌کنند که باید از منافع خودشان محافظت کنند. آن‌ها چنان نظر منفی راجع به خودشان دارند که احساس می‌کنند ارزش هدر دادن منابع را برای جلوگیری از آسیب دیدن ندارند.

به هر حال، این نوع افراد احساس می‌کنند دیگران حق دارند از آن‌ها سوءِاستفاده کنند. بسیاری از این رفتار‌های خودتخریبی با سوءِاستفاده از آن‌ها در دوران کودکی آغاز شده است بنابراین برای آن‌ها رفتاری عادی است.

 

برای یک فرد خود ویرانگر برقراری ارتباط موثر با دیگران دشوار است. آن‌ها در اعماق وجود اطمینان دارند که شایسته عشق و توجه و حتی دوستی نیستند. آن‌ها چنین احساسی دارند چرا که برای خودش ارزشی قائل نیست.

اگر استثناً با کسی رابطه خوبی برقرار کنند، احساس غریبی می‌کنند. صدای نامحسوسی در درون آن‌ها می‌گوید "مشکلی پیش می‌آید" و بدین ترتیب آن‌ها خودشان را از رابطه خارج می‌کنند یا دچار وسواس می‌شوند یا حتی به سوءِاستفاده کنندگان خود روی میاورند تا سرانجام همان رابطه خوب هم از دست می‌رود. 

یک فرد خود ویرانگر هم خود رنج می‌برد و هم دیگران را رنج می‌دهد. گاهی اوقات مشکل به قدری حاد می‌شود که فرد اساساً منزوی شده و در خلوت زندگی می‌کند. پتانسیل رشد افراد خودویرانگر همیشه محدود است وبه دلیل همه‌ای افراد، نیازمند کمک حرفه‌ای برای درمان هستند.