شبکه های اجتماعی به بخشی ضروری از جامعه مدرن تبدیل شدهاند و راهی آسان برای برقراری ارتباط با دیگران، ارتباط با افراد جدید و به اشتراک گذاشتن اطلاعات را به ما ارائه میدهند. با این حال، همچنین مشاهده شده است که شبکههای اجتماعی اثرات منفی بسیاری بر جامعه دارند.
1. لاتهای مجازی: شبکه های اجتماعی به افراد این امکان را میدهند تا دیگران را به صورت آنلاین مورد آزار و اذیت و قلدری قرار دهند. با ناشناس بودن شبکه های اجتماعی، لاتهای مجازی میتوانند بدون اینکه با هیچ عواقبی مواجه شوند، مردم را مورد آزار و اذیت قرار دهند. قربانیان لاتهای مجازی استرس عاطفی شدید، اعتماد به نفس پایین و در برخی موارد حتی خودکشی را تجربه میکنند.
حدود 10 درصد از نوجوانان گزارش میدهند که در شبکه های اجتماعی مورد آزار و اذیت قرار میگیرند و بسیاری از کاربران دیگر نیز در معرض نظرات توهین آمیز قرار میگیرند. پلتفرمهای شبکه های اجتماعی مانند توییتر میتوانند کانونی برای انتشار شایعات مضر، دروغها و سوءاستفادههایی باشند که میتوانند زخمهای عاطفی ماندگاری بر جای بگذارند.
2. انتشار اطلاعات نادرست: شبکه های اجتماعی به بستری برای انتشار اطلاعات نادرست تبدیل شدهاند. مردم در شبکه های اجتماعی به دلیل انتشار اخبار جعلی و شایعات توسط دیگران بهراحتی گمراه میشوند که منجر به سردرگمی، بیاعتمادی و هرج و مرج میشود. گسترش اطلاعات نادرست همچنین میتواند به فرآیندهای دموکراتیک و اعتماد عمومی به نهادها آسیب برساند.
3. اعتیاد: اعتیاد به شبکه های اجتماعی یک مشکل واقعی است که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند. با دسترسی آسان به برنامهها و پلتفرمهای شبکه های اجتماعی، مردم تمایل دارند زمان زیادی را به صورت آنلاین سپری کنند و اغلب مسئولیتهای واقعی خود را نادیده میگیرند. این اعتیاد میتواند منجر به کاهش بهره وری، افسردگی و اضطراب شود.
این اعتیاد میتواند شما را وادار کند که هر چند دقیقه یکبار گوشی خود را بردارید تا بهروزرسانیها را بررسی کنید، یا اجباراً به هر هشدار پاسخ دهید - حتی اگر این به معنای ریسک کردن در حین رانندگی، از دست دادن خواب شبانه یا اولویت دادن به تعامل با شبکه های اجتماعی بیش از روابط دنیای واقعی باشد. مثلا در مهمانی و جمع دوستان بیشتر از تعامل با دوستان با گوشی خود سرگرم هستید.
4. کاهش ارتباطات چهره به چهره: با ظهور شبکه های اجتماعی، افراد تمایل کمتری به تعامل حضوری پیدا میکنند. شبکه های اجتماعی راحت هستند، اما میتوانند منجر به کاهش مهارتهای اجتماعی و هوش هیجانی شوند و ایجاد روابط عمیق و معنیدار را برای افراد سخت کند.
5. مسائل مربوط به عزت نفس: شبکه های اجتماعی اغلب نسخهای ایدهآل و غیر واقعی از زندگی افراد را به تصویر میکشند که منجر به احساس بیکفایتی و عزت نفس پایین میشود. مردم تمایل دارند زندگی خود را با دیگران مقایسه کنند و از زندگی خود ناراضی میشوند. این میتواند منجر به عدم اعتماد به نفس و کاهش سلامت روانی شود.
حتی اگر میدانید که تصاویری که در شبکههای اجتماعی مشاهده میکنید دستکاری میشوند، باز هم میتوانند در مورد ظاهرتان یا آنچه در زندگیتان میگذرد احساس ناامنی کنید. همه ما میدانیم که افراد دیگر تمایل دارند فقط نکات برجسته زندگی خود را به اشتراک بگذارند.
6. انزوای اجتماعی: شبکه های اجتماعی میتوانند ارتباط افراد با یکدیگر را آسان کنند، اما همچنین میتوانند منجر به انزوای اجتماعی شوند. مردم تمایل دارند زمان بیشتری را نسبت به دیدارهای حضوری، به صورت آنلاین سپری کنند، که منجر به احساس تنهایی و قطع ارتباط اجتماعی میشود.
مطالعهای در دانشگاه پنسیلوانیا نشان داد که استفاده زیاد از فیس بوک، اسنپ چت و اینستاگرام باعث افزایش احساس تنهایی میشود. این مطالعه نشان داد که کاهش استفاده از شبکه های اجتماعی در واقع میتواند باعث شود کمتر احساس تنهایی و انزوا کنید.
7. تک قطبی شدن: الگوریتمهای شبکه های اجتماعی سوگیریهای موجود را تقویت میکنند که در آن افراد فقط محتوایی را میبینند که باورهای موجود آنها را تأیید میکند و به دنبال محتوا با عقیده مخالف نیستند. این میتواند منجر به قطبی شدن و فقدان ذهنیت باز شود و در نهایت منجر به جامعهای ناسالم میشود.
8. کاهش حریم خصوصی: پلتفرمهای شبکه های اجتماعی مقادیر زیادی از دادههای شخصی را جمعآوری میکنند که میتواند به شرکتهای شخص ثالث فروخته شود یا برای تبلیغات هدفمند استفاده شود. این میتواند منجر به کاهش حریم خصوصی شود و اطلاعات شخصی افراد توسط دیگران مورد سوء استفاده قرار گیرد.
9. مقایسه و حسادت: شبکه های اجتماعی اغلب افراد را تشویق میکنند تا خود را با دیگران مقایسه کنند که منجر به احساس حسادت و نارضایتی میشود. این میتواند به سلامت و رفاه روانی آسیب برساند و منجر به افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات روانی شود.
10. خود شیفتگی: به اشتراک گذاری سلفیهای بی پایان و تمام افکار درونی شما در شبکه های اجتماعی میتواند یک خود محوری ناسالم ایجاد کند و شما را از ارتباطات واقعی دور کند.
در حالی که بسیاری از ما از فعالیت در شبکههای اجتماعی لذت میبریم، استفاده بیش از حد از آن میتواند احتمال درگیری با اعتیاد، اضطراب و افسردگی را افزایش دهد. در ادامه درباره نحوه اصلاح عادات مربوط به شبکه های اجتماعی صحبت میکنیم.
انسان موجودی اجتماعی است. ما برای پیشرفت در زندگی به همراهی دیگران نیاز داریم و استحکام ارتباطات ما تأثیر زیادی بر سلامت روان و شادی ما دارد. ارتباط اجتماعی با دیگران میتواند استرس، اضطراب و افسردگی را کاهش دهد، عزت نفس و حس ارزشمندی را افزایش دهد، آرامش و شادی ایجاد کند، از تنهایی جلوگیری کند و حتی سالها به زندگی شما اضافه کند.
می دانیم که فقدان ارتباطات اجتماعی قوی میتواند سلامت روانی و عاطفی شما را با خطر جدی مواجه کند.
در دنیای امروز، بسیاری از ما برای یافتن و ارتباط با یکدیگر به پلتفرمهای شبکههای اجتماعی مانند فیس بوک، توییتر، اسنپ چت، یوتیوب و اینستاگرام متکی هستیم. در حالی که هر کدام مزایای خود را دارند، مهم است که به یاد داشته باشید که شبکه های اجتماعی هرگز نمیتوانند جایگزینی برای ارتباط انسانی در دنیای واقعی باشند.
برای تحریک هورمونهایی که استرس را کاهش میدهند و باعث میشوند احساس شادی و سلامتی داشته باشید، نیاز به تماس حضوری با دیگران دارید. صرف زمان بیش از حد برای تعامل با شبکههای اجتماعی میتواند باعث شود که احساس تنهایی و انزوا کنید و مشکلات سلامت روانی مانند اضطراب و افسردگی را تشدید میکند.
اگر زمان زیادی را در شبکههای اجتماعی صرف میکنید و احساس غم، نارضایتی، ناامیدی یا تنهایی زندگی شما را تحت تأثیر قرار میدهد، ممکن است زمان آن رسیده باشد که عادات استفاده از فضای مجازی خود را دوباره بررسی کنید و تعادل سالمتری پیدا کنید.
این روزها، بیشتر ما از طریق گوشی هوشمند یا تبلت خود به شبکههای اجتماعی دسترسی داریم. در حالی که این امر باعث میشود که با دیگران در تماس باشید، اما به این معنی است که شبکه های اجتماعی همیشه در دسترس هستند. این اتصال شبانهروزی میتواند مشکلاتی درباره هشدارها و اعلانهای مداوم ایجاد کند که بر تمرکز شما تأثیر میگذارد، خواب شما را مختل میکند و شما را برده تلفنتان میکند.
پلتفرمهای شبکه های اجتماعی طوری طراحی شدهاند که توجه شما را به دام بیندازند، شما را آنلاین نگه دارند و مرتباً صفحه خود را برای بهروزرسانی بررسی کنید. این نحوه کسب درآمد شرکتها است. اما، مانند یک اجبار قمار یا اعتیاد به نیکوتین، الکل یا مواد مخدر، استفاده از شبکههای اجتماعی میتواند هوسهای روانی ایجاد کند.
هنگامی که شما یک لایک، اشتراک گذاری یا واکنش مثبت به یک پست دریافت میکنید، میتواند باعث آزاد شدن دوپامین در مغز شود، همان ماده شیمیایی "پاداش" که به دنبال برنده شدن در یک قمار یا خوردن یک لقمه شکلات ترشح میشود. هرچه بیشتر به شما پاداش داده شود، میخواهید زمان بیشتری را در شبکه های اجتماعی صرف کنید، حتی اگر برای سایر جنبههای زندگی شما مضر باشد.
شاید نگران این هستید که در صورت از دست دادن آخرین اخبار یا شایعات در شبکههای اجتماعی، از مکالمه در مدرسه یا محل کار کنار گذاشته شوید؟ یا شاید احساس میکنید که اگر پستهای دیگران را فوراً لایک نکنید، به اشتراک نگذارید یا به آنها پاسخ ندهید، روابط شما آسیب میبیند؟ یا ممکن است نگران باشید که یک دعوت نامه را از دست بدهید یا اینکه دیگران اوقات بهتری از شما داشته باشند؟
بسیاری از ما از شبکههای اجتماعی بهعنوان یک پتوی امنیتی استفاده میکنیم. هر زمان که در یک موقعیت اجتماعی قرار میگیریم و احساس اضطراب، بیدست و پا بودن یا تنهایی میکنیم، به تلفنهای خود مراجعه کرده و وارد شبکه های اجتماعی میشویم. البته، تعامل با شبکههای اجتماعی ما را از تعامل چهره به چهره که میتواند به کاهش اضطراب کمک کند، محروم میکند.
استفاده بیش از حد شما از شبکههای اجتماعی میتواند سایر مشکلات اساسی مانند استرس، افسردگی یا کسالت را پنهان کند. اگر زمانی که احساس ناراحتی، تنهایی یا بیحوصلگی میکنید زمان بیشتری را در شبکه های اجتماعی میگذرانید، ممکن است از آن به عنوان راهی برای پرت کردن حواس خود از احساسات ناخوشایند یا تسکین روحیه خود استفاده کنید.
استفاده بیش از حد از شبکههای اجتماعی میتواند یک چرخه منفی ایجاد کند:
وقتی احساس تنهایی، افسردگی، اضطراب یا استرس میکنید، بیشتر از شبکه های اجتماعی به عنوان راهی برای رفع خستگی یا احساس ارتباط با دیگران استفاده میکنید. در حالی که استفاده زیاد از آن افسردگی و اضطراب را افزایش میدهد.
به نوبه خود، این احساسات بر خلق و خوی شما تأثیر منفی میگذارد و علائم افسردگی، اضطراب و استرس را بدتر میکند.
این علائم بدتر باعث میشود که شما حتی بیشتر از شبکههای اجتماعی استفاده کنید و بنابراین مارپیچ رو به پایین ادامه مییابد.
اگر استفاده از شبکههای مجازی باعث شود که از روابط رو در رو غافل شوید، حواس شما را از محل کار یا مدرسه پرت کند، یا احساس حسادت، عصبانیت یا افسردگی در شما ایجاد کند، استفاده از آن ممکن است مشکلساز باشد.
اگر فقط به این دلیل که بیحوصله یا تنها هستید، یا میخواهید چیزی برای حسادت یا ناراحتی دیگران پست کنید، ممکن است زمان آن رسیده باشد که عادتهای شبکه های اجتماعی خود را دوباره ارزیابی کنید.
یک مطالعه دانشگاه پنسیلوانیا در سال 2018 نشان داد که کاهش استفاده از شبکه های اجتماعی به 30 دقیقه در روز منجر به کاهش قابل توجهی در سطح اضطراب، افسردگی، تنهایی و مشکلات خواب میشود. اما برای بهبود سلامت روان خود نیازی به کاهش شدید استفاده از شبکههای اجتماعی ندارید.
همین مطالعه به این نتیجه رسید که فقط توجه بیشتر به استفاده از شبکههای اجتماعی میتواند نتایج مفیدی بر روی خلق و خو و تمرکز شما داشته باشد.
در حالی که 30 دقیقه در روز ممکن است برای بسیاری از ما یک هدف واقعی نباشد - چه رسد به یک سم زدایی کامل از شبکه های اجتماعی - اما همچنان میتوانیم از کاهش زمان صرف شده در شبکههای اجتماعی سود ببریم. برای بسیاری از ما، این به معنای کاهش میزان استفاده از گوشیهای هوشمند است. نکات زیر میتواند کمک کند:
دفعه بعد که شبکههای اجتماعی خود را باز کردید، لحظهای مکث کنید و انگیزه خود را برای انجام این کار روشن کنید.
آیا از شبکه های اجتماعی بهعنوان جایگزینی برای زندگی واقعی استفاده میکنید؟ آیا جایگزین سالمتری برای استفاده از شبکه های اجتماعی شما وجود دارد؟ برای مثال، اگر تنها هستید، به جای آن یک دوست را برای قهوه به بیرون دعوت کنید. احساس افسردگی دارید؟ پیاده روی کنید یا به باشگاه بروید. حوصلتان سر رفته؟ سرگرمی جدیدی را شروع کنید.
شبکه های اجتماعی ممکن است سریع و راحت باشند، اما اغلب راههای سالمتر و مؤثرتری برای شما وجود دارد.
پیمایش منفعلانه در میان پستها یا دنبال کردن ناشناس دیگران در شبکههای اجتماعی، هیچ حس معناداری از ارتباط ایجاد نمیکند. حتی ممکن است احساس انزوا را افزایش دهد. با این حال، شرکت کننده فعال بودن، تعامل بیشتری را با دیگران به شما ارائه میدهد.
شما میتوانید با تمرکز بر آنچه دارید، به جای آنچه که کمبود دارید، با حس ناتوانی و ناامیدی مقابله کنید. فهرستی از تمام جنبههای مثبت زندگی خود تهیه کنید و زمانی که احساس کردید چیز بهتری را از دست دادهاید دوباره آن را بخوانید و به یاد داشته باشید: زندگی هیچ کس آنقدر که در شبکههای اجتماعی به نظر میرسد عالی نیست.
همه ما با شک به خود و ناامیدی دست و پنجه نرم میکنیم، حتی اگر بخواهیم آن را در صفحه های مجازی به اشتراک نگذاریم.
همه ما برای شادی و سلامتی به همراهی چهره به چهره دیگران نیاز داریم. در بهترین حالت، شبکه های اجتماعی ابزاری عالی برای تسهیل ارتباطات واقعی هستند. اما اگر اجازه دادهاید که ارتباطات مجازی جایگزین دوستیهای واقعی در زندگی شما شود، راههای زیادی برای ایجاد ارتباطات معنادار بدون اتکا به شبکههای اجتماعی وجود دارد.
احساس و ابراز قدردانی در مورد چیزهای مهم در زندگی شما یک تسکین خوشایند برای رنجش، خصومت و نارضایتی است که گاهی اوقات توسط شبکههای اجتماعی ایجاد میشود.
دوران کودکی و نوجوانی را میتوان با چالشهای رشدی و فشارهای اجتماعی پر کرد. برای برخی از بچهها، شبکه های اجتماعی راهی برای تشدید این مشکلات و دامن زدن به اضطراب، قلدری، افسردگی و مشکلات مربوط به عزت نفس است.
اگر در مورد استفاده فرزندتان از شبکههای اجتماعی نگران هستید، می تواند وسوسه انگیز باشد که به سادگی تلفن یا دستگاه دیگر او را بگیرید. اما این میتواند مشکلات بیشتری ایجاد کند و فرزند شما را از دوستانش و جنبههای مثبت شبکههای اجتماعی جدا کند. در عوض، راههای دیگری برای کمک به فرزندتان وجود دارد که از فیسبوک، اینستاگرام و سایر پلتفرمها به شیوهای مسئولانهتر استفاده کند.