در سال ۸۸ بسیاری از چهره های سیاسی و کارشناسان در فضای مجازی و غیر مجازی این سخن همسر یکی از نامزدهای معترض به نتیجه انتخابات را نقد می کردند که گفته بود امکان ندارد مردم لرستان به کس دیگری غیر از دامادشان رای دهند ( اشاره به آقای میرحسین موسوی که همسرشان خانم رهنورد متولد لرستان است). حالا اما بعد از ۱۴ سال عده زیادی از کارشناسان هوادار نامزد شکست خورده در انتخابات که خود از منتقدان تاثیر رای قومی بودند عامل پیروزی رای پزشکیان را رای قومی می خوانند و متاسفانه برخی از آنها هم با بی اخلاقی زبان به سرزنش و بعضا توهین به استان هایی گشوده اند که به نامزد مورد نظر ایشان رای نداده اند! اما آیا آرای استان های آذربایجان شرقی و غربی ، اردبیل و زنجان در برتری پزشکیان نفش تعیین کننده داشته است؟
برای بررسی این ادعا کافی است مجموع رای پزشکیان و جلیلی را بدون در نظر گرفتن آرای آن ها در ۴ استان آذربایجان شرقی و غربی ، اردبیل و زنجان بدست بیاوریم. این عدد برای پزشکیان برابر است با ۱۲ میلیون ۷۹۹ هزار و ۹۱ رای . (اینجا)
و برای جلیلی ۱۲ میلیون و ۷۱۰ هزار و ۴۴۷ (اینجا) که نشان دهنده برتری پزشکیان است.
طور دیگر ببینیم: حتی اگر مجموع رای جلیلی را با محاسبه ۴ استان یاد شده در نظر بگیریم این رای برابر است با ۱۳ میلیون و ۴۸۸ هزار و ۶۸۴ رای که از مجموع رای پزشکیان بدون آرای این استان ها تنها ۶۸۹ هزار و ۵۹۳ رای بیشتر است . یعنی فاصله رای پزشکیان با جلیلی حتی بدون در نظر گرفتن رای پزشکیان در ۴ استان یاد شده تنها ۶۸۹ هزار و ۵۹۳ رای است. این به آن معناست که مسعود پزشکیان برای رسیدن به رای جلیلی، به طور متوسط، تنها به ۱۷۲ هزار و ۳۹۸ رای در هر یک از این استان ها نیاز داشته ( ۶۸۹ هزار و ۵۹۳ رای تقسیم بر ۴ استان). بنابراین پزشکیان حتی اگر در هر استان از ۴ استان یاد شده به طور متوسط کمتر از یک سوم مجموع فاصله رای خود با جلیلی را کسب می کرد اتفاقی که به سهولت و قطعیت رخ می داد، برنده این انتخابات بود.
به این ترتیب معلوم می شود که ادعای عاملیت قومی در پیروزی پزشکیان کاملا منتفی است، حتی اگر بگوییم همزبانان پزشکیان با انگیزه و شور بیشتری در این انتخابات شرکت کرده و به او رای داده باشند. با این حال حتی این ادعای دوم هم دستکم درباره این دوره چندان دقیق نیست. نگاهی به نرخ مشارکت استان های اردبیل ، آذربایجان شرقی و غربی و زنجان در ادوار گذشته انتخابات ریاست جمهوری نشان می دهد که آمار مشارکت در این استان ها در قیاس با انتخابات امسال اگر بیشتر نبوده باشد کمتر هم نبوده! ( سال ۹۶ آذربایجان شرقی ۶۵ درصد؛ آذربایجان غربی ۶۸ درصد؛ اردبیل و زنجان ۷۰ درصد ) پس چنین نبوده که استان های آذری زبان با دیدن حضور یک نامزد آذری اشتیاق بیشتری به مشارکت در انتخابات یافته باشند.
