به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه میز اقتصاد امروز ۲۱ تیر ۱۴۰۳ با موضوع مدیریت مصرف برق و با حضور مدیر عامل توانیر پخش شد، مشروح این برنامه را در زیر میخوانید.
مقدمه مجری: می‌دانید که می‌خواهیم راجع به مصرف برق صحبت کنیم از ابتدای خبر و در بخش‌های مختلف خبری راجع به افزایش دما و به تناسب آن افزایش بی سابقه مصرف برق صحبت کردیم، اما در کنار آن می‌خواهیم صحبت کنیم که این اوج بار مصرف برق را چگونه داریم پشت سر می‌گذاریم و توان تولید کشور به چه صورت است؟ چند تا سوال مهم و اساسی داریم که در برنامه از مسئول محترم تولید برق خواهیم پرسید، که یکی راجع به تغییرات دمایی است و میزان تولید مان است و میزان و چگونگی مصرف مردم و عبور از این گرمایی که تازه شروع شده و قرار است تا یک ماه آینده طبیعتا ادامه داشته باشد می‌خواهیم ببینیم چگونه می‌خواهیم از این تابستان به خوبی و خوشی بگذریم.
سوال: بفرمایید که میانگین دما چقدر نسبت به سال گذشته تغییر کرده که مصرف برق رسیده به مرحله‌ای که داریم می‌شنویم این روز‌ها که رکورد زده است؟
رجبی مشهدی: این نکته را اول اشاره کنم که ما به ازای هر یک درجه افزایش دما در کشور حدود ۱۸۰۰ مگاوات به میزان مصرف برق اضافه می‌شود که این به دلیل استفاده از کولر‌ها و وسایل سرمایشی است.
بر اساس گزارشات سازمان هواشناسی و پیش بینی‌هایی که صورت گرفته بود، از ۱۵ تیرماه تا ۱۵ مردادماه معمولا دوره بی هنجاری دمایی هست، پیش بینی شان این بود که سه تا ۵ درجه افزایش دما را داشته باشیم، در مکان‌های مختلف، استان‌های مختلف این عدد متفاوت بود ولی از رکورد‌هایی که امسال به دست آمده در خصوص شهرستان اهواز هست که بیش از ۷ روز دمای آن در حدود ۱۰ روز قبل بیش از ۵۰ درجه بود که تاکنون طی ۵۰ سال اخیر بی سابقه بود و این عدد بسیار بزرگی است.
ما در بخش برق متوسط موزون دما را محاسبه می‌کنیم اعدادی که به دست آمده بود ۳۹ و ۳ دهم درجه سیلیسیوس افزایش دما در کل کشور را داشتیم که عدد بسیار بزرگی هست و عددی که رکورد زده شد و نصاب جدیدی که به دست آمد ۷۷ هزار و ۵۱۴ مگاوات است که بیش از ۴ هزار مگاوات به میزان مصرف برق کشور اضافه شده، این عدد اگر که بخواهیم ما نیروگاه برای آن احداث بکنیم باید نزدیک به ۶ هزار مگاوات نیروگاه احداث بشود که همین میزان رشد مصرف را پاسخگو باشد.
سوال: چقدر سرمایه می‌خواهد؟ این عدد یا تغییر چند درجه درما؟
رجبی مشهدی: تقریبا به ازای هر یک کیلووات باید هزار دلار را ما در نظر بگیریم بخشی از آن برمی گردد به احداث نیروگاه و بخشی از آن هم بر می‌گردد به شبکه‌های انتقال و فوق توزیع، در بخش تولید بستگی به این که از چه فناوری استفاده بکنیم باز عدد متفاوت است حدود ۶۰۰ دلار یا ۶۰۰ یورو به ازای هر کیلووات است و الباقی مربوط می‌شود به توسعه شبکه‌ها و زیرساخت‌های شبکه برق که بتوانیم این سرمایه گذاری را پاسخ بدهیم.
قطعا ما بر اساس محاسباتی که انجام دادیم چه در حوزه توسعه ظرفیت نیروگاهی، چه شبکه‌های برق، چه هوشمندسازی، سالانه نیاز به حداقل ۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری در صنعت برق نیازمند هستیم که بتوانیم پاسخگوی این میزان باشیم، همین طور که می‌دانید ما از سال‌های گذشته دچار یک ناترازی بیش از ۱۵ هزار مگاواتی بودیم که.
سوال: بخواهیم دقیق‌تر برویم الان تولید ما در چه سطحی است؟
رجبی مشهدی: می‌دانید بیش از ۹۳ هزار مگاوات ما الان ظرفیت منصوبه مان است، این اوج باری که اتفاق افتاده حتما مردم می‌پرسند که چطور نمی‌توانید با ۹۳ هزار مگاوات ۷۷ هزار و ۵۰۰ مگاوات را براحتی پاسخ بدهید؟ یا ناترازی دارید؟
دلیل این است که ما تقریبا قریب به ۷۷ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی مان است این‌ها خودشان باز متاثر از دما و ارتفاع هستند یعنی اگر که کنار دریا نصب بشوند و دما حدود ۱۵ درجه سیلیسیوس باشد حداکثر ظرفیت اسمی شان را می‌توانند تولید بکنند.
اما می‌دانید که تقریبا کشور عزیزمان ایران اغلب نقاط آن نقاطی هست که ارتفاع حدود هزار متر از سطح دریا را دارند این خودش یک افتی دارد و یک افتی هم دما است که از ۱۵ درجه سیلیسیوس که شرایط استاندارد است به حدود مثلا ۴۰ درجه ۳۷-۳۸ درجه‌ای که در تهران هستیم یک چیزی حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد ما افت توان نیروگاه را داریم به همین جهت یک بخشی از نیروگاه حرارتی استفاده می‌کنیم نیروگاه‌های برق آبی هم که شرایط خاص خودشان را دارند.
ما اولویت مان در استفاده از نیروگاه برق آبی بخش پایین دست نیروگاه‌های برق آبی هست که کشاورزی و آب شرب است، آن را در نظر می‌گیریم و رژیم بهره برداری از نیروگاه برق آبی متناسب با ظرفیت ذخیره آبی هست که سالانه دارد، خوشبختانه امسال ما حدود.
سوال: ما از این منصوبه ۹۳ تا چقدر آن الان دارد کار می‌کند؟
رجبی مشهدی: همه نیروگاه‌ها معمولا در مدار هستند و معمولا ما یک نرخ خروج اضطراری استانداردی داریم که باز آن بستگی به نوع فناوری که واحد‌های بخار، توربین گاز یا بقیه هستند، نرخ خروجی اضطراری متفاوت است.
ما تلاش کردیم که نرخ خروج اضطراری نیروگاه حال حاضر کشور عزیزمان ایران با تلاش واقعا نیروی انسانی کمتر از میزان تعیین شده استاندارد هست، معمولا کمتر از دو درصد حدود یک درصد الان ما واحدهایمان به دلیل، بهرحال این که اتفاقاتی پیش می‌آید ممکن است خارج باشند هیچ نیروگاهی خارج از مدار نداریم و اغلب درمدار هستند و با حداکثر ظرفیت و تولید مشغول فعالیت هستند.
سوال: تفکیک آن را هم می‌گویید؟ چقدر از آن برق آبی است، چقدر از آن تجدیدپذیر استفاده می‌کند؟ چقدر از حرارتی است؟
رجبی مشهدی: بله، ما تقریبا حدود ۱۲ هزار مگاوات نیروگاه برق آبی داریم که تولید آنها امسال ۱۰ هزار و ۶۰۰ مگاوات در اوج مصرف گرفتیم ولی این‌ها رژیم آبی شان طوری هست که در برخی از ساعت‌ها در حداقل یا اصلا خارج هستند و در ساعت‌هایی حداکثر تولید را دارند، نیروگاه‌های حرارتی هم که تقریبا متناسب با میزان اوج مصرف در حداکثر تولیدخودشان هستند تقریبا حول و حوش ۵۵ هزار مگاوات ما توانستیم از آنها تولید بگیریم در اوج بار شبانه و تقریبا ما حول و حوش ۶۴-۶۵ هزار مگاوات نیروگاه را در اختیار داریم، .
در بخش حرارتی که خدمت شما عرض کردم، نیروگاه اتمی هم هست، نیروگاه‌های مقیاس کوچک هم هستند سرجمع این عدد به حدود ۵۵ هزار مگاوات می‌رسد.
سوال: به تفکیک ریزتر هم می‌توانید بگویید؟
رجبی مشهدی : بله، نیروگاه اتمی حدود هزار مگاووات تولید دارد، نیروگاه مقیاس کوچک مان تولیدشان حدود هزار و ۳۰۰ مگاوات رسیدند، اوج مصرف نیروگاه‌های تجدیدپذیرمان حول و حوش ۶۰۰ مگاوات است و الباقی نیروگاه‌های بخار، سیکل ترکیبی و گازی هستند که این‌ها هم تقریبا حول و حوش ۵۲-۵۳ هزار مگاوات را بستگی به دمای هوا تولید می‌کنند.
سوال: سرجمع همه تولیدمان الان چقدر شد؟
رجبی مشهدی: تقریبا حول و حوش ۶۴ تا ۶۵ هزار مگاوات ما ظرفیت تولید برق نیروگاههایمان است.
سوال: با توجه به این بارش‌هایی که انجام شده الان ما ظرفیت تولید نیروگاه‌های برق آبی مان الان افزایش پیدا می‌کند یا نه مثل سال‌های گذشته است؟
رجبی مشهدی: نه، این‌ها ظرفیت‌ها محدود است و متناسب با رژیم بهره برداری همین طور که توضیح دادم از این نیروگاه‌ها استفاده می‌شود در روز‌هایی هست که انرژی روزانه این نیروگاه‌های حدود ۲۷ هزار مگاوات بوده، مثلا یکی دو تا جمعه قبل به این شرایط بوده، در روز‌هایی هم بوده که این‌ها حداکثر تولیدشان را داشتند حدود مثلا ۱۱۰ یا ۱۲۰ هزار مگاوات ساعت انرژی را از آنها گرفتیم.
ولی باید این‌ها به گونه‌ای از آنها انرژی اخذ شود که ما بتوانیم ظرفیت ذخیره این را تا پایان دوره تابستان بتوانیم از آن صیانت کنیم، همانطور که عرض کردم اولویت ما در بهره برداری از نیروگاه‌های برق آبی بخش پایین دست است که آب شرب و بخش کشاورزی است، ما معمولا ذخایر آبی را برای حتی کشت پاییزه و فصل‌های بعدی آن که نیاز به آبیاری دارد استفاده می‌کنیم و صحبت‌هایی که برخی در فضای مجازی می‌زنند شاید جنبه کارشناسی نداشته باشد به لحاظ کارشناسی ما تمام تلاش مان را می‌کنیم که ظرفیت.
سوال: مشخصا منظور شما چه حرف‌هایی است؟
رجبی مشهدی: در خصوص این که آیا ما در حال حاضر از نیروگاه برق آبی حداکثر استفاده را می‌کنیم که برای مثلا دوره بعد از آن چیزی نماند، معمولا ما به این شکل عمل می‌کنیم که در دوره ۱۵ تیرماه تا ۱۵ مردادماه که در حداکثر اوج مصرف هستیم از نیروگاه‌های برق آبی حداکثر استفاده را بکنیم و بعد در دوره بعد از آن که ما با افت دما روبرو هستیم و کاهش مصرف روبرو هستیم ظرفیت استفاده از نیروگاه‌های بالادستی آبی مان را در آن کاهش می‌دهیم به طوری که بتوانیم این رژیم آبی را استفاده بکنیم.
سوال: یعنی کاری که هر سال انجام می‌دهیم.
رجبی مشهدی: دقیقا همین است، به اضافه این که یک نکته را توضیح بدهم خوشبختانه صنعت برق منابع انسانی بسیار دلسوز، بسیار آگاه و بسیار متخصصی را از آن برخوردار است و چرخه کار در صنعت برق تخصصی و کارشناسی است و همه چیز بر همین منوال انجام می‌شود و ما تمام تلاش مان را می‌کنیم که بتوانیم بخش‌های مختلف کشور را چه به لحاظ بخش تولید، چه به لحاظ رفاه مردم، بخش‌های خدمات کشور را بتوانیم برق رسانی بکنیم به عدد مطلوب، یک نکته‌ای فکر می‌کنم برای مردم عزیزمان جالب باشد این است که این عدد ۷۷ هزار و ۵۱۴ مگاوات عدد بسیار بزرگی است.
سوال: مصرف را دارید می‌گویید؟
رجبی مشهدی: بله
سوال: تا به مصرف نرسیدیم، چون چند تا سوال در مورد تولید دارم، اشاره کردید که سالانه ۵ میلیارد دلار نیاز دارید که چرخه تولید برق با مشکل مواجه نشود در سه سالی که از دولت سیزدهم گذشت هر سال این ۵ میلیارد دلار برای شما محقق شد؟ اگر شده بفرمایید چقدر آن انجام شد.
سوال: چقدر به ظرفیت تولید برق مان در طی این سه سال افزوده شده است؟
رجبی مشهدی: خوشبختانه ما از ابتدای دولت سیزدهم تلاش بر این بود که ظرفیت سازی در بخش نیروگاهی به حداکثر برسد، ما حدود ۹ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشورمان اضافه شده، ۷ هزار مگاوات مربوط می‌شود به توسعه نیروگاه‌های جدید و ۲ هزار مگاوات هم ظرفیت تولید برق نیروگاه‌های موجود بوده که ارتقاء کرده، یعنی ما از سیستم‌های خنک کن هوایی، ورودی کمپرسور توربین گاز‌ها استفاده کردیم یا تغییر در زاویه پره‌های توربین گاز‌ها استفاده کردیم که این افزایش ظرفیت را داشته باشیم.
تقریبا این ۹ هزار مگاوات را در این دوره سه ساله تقریبا می‌شود ۳ هزار مگاوات ولی آن چیزی که نیاز کشور است همین طور که عرض کردم ما بیش از این مقدار است، دلیل آن هم این است که اگر ما بخواهیم قدری دقیق‌تر روی این موضوع صحبت بکنیم باید به هزینه انرژی یا قیمت گذاری انرژی بپردازیم، از این جهت که بخش صنایع انرژی بر کشور برابر قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق این‌ها مکلف بودند به این که ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه را احداث بکنند خوشبختانه تا الان حدود ۱۷۰۰ مگاوات نیروگاه احداث کردند.
سوال: این را در ۹ هزار تا لحاظ کردید گفتید ۱۰ هزار تا؟
رجبی مشهدی: بله هست، ما بهرحال بخشی از انرژی کشور به صورت یارانه‌ای به این بخش قبلا به صورت خیلی یارانه‌ای در اختیار این بخش قرار می‌گرفته بر اساس این قانون به گونه‌ای تنظیم شده که انشاالله با افزایش نرخ توجیه پذیر می‌شود برای آنها احداث نیروگاه، درواقع در گذشته از یارانه‌های انرژی استفاده می‌کردند الان این مقدار کمتر شده ترغیب شدند به این که بر اساس قانون هم نیروگاه بسازند.
اگر که ما بتوانیم تامین سوخت این‌ها را داشته باشیم، مجوز‌هایی که این بخش می‌خواهند تسهیل بکنیم، بخصوص در بخش‌های مختلف زیست محیطی و سایر موارد، می‌تواند سرعت بگیرد و انشاالله بخشی از انرژی که این‌ها دارند در حال حاضر مصرف می‌کنند از این بخش برداشته بشود و ما بتوانیم سایر بخش‌ها را انشاالله به صورت پایدار تامین بکنیم.
سوال: این ۹ هزار مگاواتی که اشاره کردید، چقدر سرمایه گذاری روی آن انجام شده است؟
رجبی مشهدی: به لحاظ فناوری متفاوت هستند، بخشی تجدید پذیر است.
سوال: سرجمع؟
رجبی مشهدی: تقریبا همانطور که عرض کردم اگر که با اثر شبکه‌ها بگیریم تقریبا سرانگشتی حدود هزار دلار است ولی اگر بخواهیم صرفا بخش تولید را در نظر بگیریم حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ مگاوات به ازای هر کیلووات می‌توانیم تقسیم بکنیم.
سوال: عدد آن را دارید که به ما بگویید؟
رجبی مشهدی: نه عدد آن در ذهنم الان نیست ولی حدودی مثلا فرض کنید حدودی یک چیزی سالانه در نظر بگیرید حدود دو تا سه میلیارد دلار سرمایه گذاری
سوال: بعد چیز دیگری هم هست که در طی سال‌های آینده کار آن الان شروع شده باشد ولی بهره برداری آن برود برای سال بعد؟
رجبی مشهدی: بله، خوشبختانه برنامه ریزی که انجام شده تقریبا حدود ۲۲ هزار مگاوات برنامه ریزی شده به ظرفیت تولید برق کشور اضافه بشود، نیمی از این بخش نیروگاه‌های تجدیدپذیر هستند
سوال: طی چند سال این ۲۲ هزار تا؟
رجبی مشهدی: حدود سه سال آتی به ظرفیت تولید برق کشور اضافه می‌شوند، همین طور که عرض کردم حدود ۱۲ هزار مگاوات از این‌ها نیروگاه‌های تجدید پذیر هستند حدود ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه‌های حرارتی هستند عمدتا نیروگاه‌های سیکل ترکیبی که راندمان بسیار خوبی را دارند بیش از ۵۵ درصد راندمان دارند انشاالله این‌ها به ظرفیت تولید برق کشور اضافه بشود ما شرایط بهتری نسبت به وضعیت موجود خواهیم داشت.
سوال: برویم سراغ مصرف، اول این را بپرسم که در تهران گزارش‌هایی داشتیم در مناطق مختلف، در اهواز داشتیم که قطعی برق داشتند در مناطق خانگی مشخصا، با توجه به این که در برنامه‌های متعددی صحبت کرده بودیم که قطعی برق ابتدا یا برنامه ریزی شده است و برای صنایع و برای مصارف خانگی برنامه‌ای ندارد وزارت نیرو و توانیر برای قطعی برق، علت این قطعی‌ها مشخصا چیست؟
رجبی مشهدی: می‌دانید که ما شبکه پهناوری داریم، یک میلیون کیلومتر طول شبکه‌های ما هست و این‌ها در معرض طوفان، گرد و خاک، شرایط متفاوت زیست محیطی است و این خودش ممکن است منجر به خاموشی یا حوادث بشود، در تابستان تفاوت عمده‌ای که نسبت به سایر فصول می‌کند این است که تجهیزات به دلیل مصرف برق بالا خودشان در معرض حادثه بیشتری قرار می‌گیرند یعنی نقطه کارشان اصطلاحا تغییر می‌کند، نور آفتاب که به طور مستقیم روی ترانسفورماتور‌ها و تجهیزات هست تاثیرگذار است و امکان این که این تجهیزات زودتر خراب بشوند در تابستان بیشتر می‌شود از این گذشته ما در دوره حداقل بار مثلا فرض کنید در فصل پاییز وقتی یک ترانسفورماتور خارج می‌شود، به دلیل این که ترانسفورماتور دیگری کنار آن ممکن است وجود داشته باشد و آن بار کم
درحال تکمیل..
