29 ژوئن 2007، زمانی که «استیو جابز»، مدیرعامل وقت اپل، از آیفون اورجینال رونمایی کرد و آن را «آیپاد، یک گوشی و یک ارتباطدهنده اینترنتی» نامید. جابز میدانست آیفون نحوه ارتباط و دسترسی ما به اینترنت را تغییر میدهد اما شاید حتی او نیز نمیتوانست پیشبینی کند 17 سال بعد این گوشی چقدر پیشرفت خواهد کرد. در این مطلب به بررسی سیر تکامل آیفون از 2007 تا 2024 میپردازیم تا ببینیم کوپرتینوییها چگونه دنیای گوشیهای هوشمند را تغییر دادند.
اولین آیفون اپل سال 2007 همان آیفونی بود که همهچیز با آن آغاز شد. این گوشی صفحهنمایش 3.5 اینچی، دوربین 2 مگاپیکسلی و فقط 16 گیگابایت حافظه داخلی داشت و از اپلیکیشنهای شخص ثالث نیز پشتیبانی نمیکرد.
درحالیکه این مشخصات در مقایسه با گوشیهای هوشمند قدرتمند امروزی ابتدایی به نظر میرسند، آیفون اصلی نقش بسیار مهمی در توسعه گوشیهای هوشمند ایفا کرد؛ برای مثال، نمایشگر مولتیتاچ آن در هموارکردن راه برای سیستمعاملهای لمسی موجود در گوشیهای هوشمند، تبلتها و کامپیوترهای سراسر جهان بسیار مهم بود.
با آیفون 3G اپل قابلیتهای جدید مهمی مانند سنسور GPS برای تعیین موقعیت مکانی، پشتیبانی از شبکههای 3G و عملکرد سریعتر را اضافه کرد. اما شاید مهمتر از همه اپ استور بود که آیفون را از گوشی با قابلیت دسترسی به اینترنت، به پلتفرم محاسباتی کامل تبدیل کرد. امروزه، اپ استور میزبان نزدیک به 2 میلیون اپلیکیشن است و باعث شده اقتصاد پررونق اپلیکیشنها پا بگیرد و امکان شکوفایی اپهایی مانند اسنپچت و اوبر در جهان را فراهم کرده است.
آیفون 3GS اصلاحات بیشتری را به گوشی هوشمند اپل ارائه کرد و بهبودهایی مانند دوربین 3 مگاپیکسلی بهتر و عمر باتری بیشتر را در اختیار کاربران گذاشت. همچنین در آیفون 3GS بود که ویژگیهای مهم کپی، کات و انتقال متن اضافه شد. بهعلاوه این مدل پشتیبانی از پیامهای چندرسانهای را نیز ارائه کرد.
آیفون 4 نشاندهنده اولین طراحی جدید بزرگ آیفون از زمان عرضه آن در سال 2007 بود. این گوشی طراحی نازکتر و فریم تیزتری نسبت به مدلهای قبلی داشت. بدنه آن نیز شیشهای با روکش فولادی ضدزنگ بود. آیفون 4 همچنین صفحهنمایش رتینا را معرفی کرد که از آن زمان به یکی از مشخصههای محصولات اپل تبدیل شده است؛ علاوهبراین، اولین آیفونی بود که با تماس ویدیویی FaceTime عرضه شد.
از آیفون 4 استقبال شد اما از انتقاد نیز در امان نبود، بهویژه بهدلیل مشکل آنتندهی که به «Antennagate» معروف شد. برخی دارندگان آیفون 4 با قطع تماسهای مکرر بهدلیل مشکل آنتندهی هنگام نگهداشتن گوشی به روش خاصی مواجه شدند؛ این مشکل باعث شد برخی کارشناسان خرید این گوشی را توصیه نکنند.
ویژگی اصلی آیفون 4S، معرفی دستیار صوتی دیجیتال اپل، سیری، بود. امروزه سیری را میتوان تقریباً در تمامی محصولات اپل مانند اپل واچ، مک و هومپاد مینی پیدا کرد و میدانیم سال 2024 نیز این دستیار صوتی با هوش مصنوعی دگردیسی مهمی را تجربه کرد.
در آیفون 5، اپل دوباره طراحی گوشی خود را تغییر داد و اندازه نمایشگر را تا 4 اینچ افزایش داد که ارتقای قابلتوجهی نسبت به نمایشگر 3.5 اینچی مدلهای قبلی بود. این امر بهویژه باتوجهبه رقابت اپل با گوشیهای اندرویدی سامسونگ و سایر دستگاههایی که نمایشگرهای بزرگتری داشتند، بسیار مهم بود.
آیفون 5 اولین گوشی هوشمند اپل نیز بود که با پورت شارژ لایتنینگ عرضه شد، پورتی که تا سالها در آیفونها باقی ماند.
آیفون 5S اولین گوشی هوشمند اپل بود که با حسگر اثر انگشت Touch ID در دکمه هوم عرضه شد؛ این حسگر تا زمانی که در سال 2017 فیسآیدی در آیفون X معرفی شد، یکی از قطعات اصلی گوشیهای این شرکت باقی ماند. تاچآیدی تغییر بزرگی محسوب میشود و باعث شد کاربران برای هر بار استفاده از گوشی خود نیازی نداشته باشند رمز عبور وارد کنند.
اپل همچنین در آن سال آیفون 5C در رنگهای مختلف را روانه بازار کرد که گزینه ارزانتری برای آیفون 5S بود. این مدل در مجموعهای از رنگهای متنوع آبی، سبز و زرد عرضه شد و 100 دلار ارزانتر از مدل 5S بود.
در مقایسه با آیفون 5S، آیفون 5C حسگر اثر انگشت نداشت، به پردازنده نسل قبلی مجهز بود و بدنهای پلاستیکی داشت؛ به عبارتی آیفون 5C را میتوان ویژگی طلایی استراتژی اپل دانست که پسازآن میبینیم اپل چگونه برای جذب مشتری گوشیهای ارزانتری تولید کرد.
آیفون 6 و آیفون 6 پلاس نقطه عطف مهم دیگری در تاریخ آیفون بودند. عرضه آیفون 6 پلاس با صفحهنمایش بزرگتر شروع استراژی دیگر اپل بود، بهعبارتی این شرکت برای اولین بار به مشتریان این امکان را میداد تا بین 2 اندازه نمایشگر متفاوت یکی را انتخاب کنند. این امکان باتوجهبه اینکه گوشیهای هوشمند اندرویدی اندازه صفحهنمایش بزرگتری ارائه میکردند، بسیار مهم بود؛ صفحهنمایش آیفون چندین سال چهار اینچ باقی مانده بود.
آیفون 6 و 6 پلاس نیز بازطراحی شده بودند که اپل تا سال 2017 آن را حفظ کرد.
آیفون 6s و 6s پلاس یک ارتقای جزئی نسبت به آیفون 6 محسوب میشدند و ویژگی جدیدی به نام لمس سهبعدی را اضافه کردند که دسترسی به میانبرها را با فشردن انگشت روی نمایشگر ممکن میکرد. همچنین این سری پردازنده سریعتر و دوربین 12 مگاپیکسلی داشت.
اپل آیفون SE را سال 2016 عرضه کرد که مدلی ارزانتر برای خریدارانی بود که بهدنبال آیفونی کوچکتر و ارزانتر از آیفون 6 یا آیفون 6s بودند. آیفون SE مانند آیفون 5 و 5S قدیمی نمایشگر چهاراینچی داشت و با همان پردازنده آیفون 6S که جدیدترین پرچمدار اپل در آن زمان بود، کار میکرد.
با آیفون 7 و آیفون 7 پلاس، اپل با حذف جک هدفون پایان دورهای از طراحی آیفون را اعلام کرد. این 2 گوشی اولین آیفونهای اپل بودند که بدون درگاه 3.5 میلیمتری عرضه شدند، درعوض نیاز به اتصال هدفون از طریق پورت لایتنینگ داشتند. اپل در آن سال هدفونهای بیسیم محبوب ایرپاد خود را نیز معرفی کرد.
ویژگی دیگر آیفون 7 پلاس این بود که اولین آیفونی بود که دوربین دوگانه و حالت پرتره داشت، قابلیتی که باعث میشد پسزمینه تصویر در پشت سوژه کمی تار به نظر برسد. همچنین آیفون 7 و 7 پلاس اولین گوشیهای هوشمند اپل بودند که با مقاومت در برابر آب عرضه شدند.
آیفون 8 و 8 پلاس اولین آیفونهایی بودند که قابلیت شارژ بیسیم داشتند. این 2 گوشی همچنین طراحی شیشهای جدیدی نمایش میدادند که میتوان آن را رویه جدیدی برای اپل دانست، شرکت از زمان آیفون 5 گوشیهای خود را با پنل پشتی آلومینیومی عرضه میکرد.
آیفون X یک مدل کلیدی برای اپل بود. این گوشی که در کنار آیفون 8 و آیفون 8 پلاس عرضه شد، اولین گوشی هوشمند اپل بود که صفحهنمایش OLED، پشتیبانی از تشخیص چهره داشت و بدون دکمه هوم بود. همین طراحی را نسبتاً تا آیفونهای فعلی میبینیم. همچنین آیفون X اولین گوشی هوشمند اپل بود که با قیمت پایه هزار دلار عرضه شد.
آیفون XS و آیفون XS مکس جانشین آیفون X بودند و پردازنده جدید سریعتر، مقاومتر در برابر آب و نسخه بهبودیافته حالت پرتره را اضافه کردند. البته این 2 مدل تفاوت زیادی با آیفون X نداشتند اما مدرکی بودند برای اینکه اپل قصد دارد به طراحی تقریباً تمامصفحه نمایشگر آیفون X در پرچمداران بعدی خود پایبند بماند.
اپل همچنین آیفون XR را در کنار آیفون XS و XS Max روانه بازار کرد که در طیف گستردهای از رنگها عرضه شد و تقریباً 250 دلار کمتر از آیفون XS قیمت داشت. البته این مدل صفحهنمایش OLED و دوربین دوگانه موجود در آیفون XS اپل را نداشت.
آیفون 11 با قیمت نسبتاً پایین 700 دلار و طیف گستردهای از گزینههای رنگی، جانشین آیفون XR بود. این گوشی یک دوربین دوگانه جدید داشت که شامل یک لنز اولتراواید و پشتیبانی از حالت عکاسی شبانه، بهعلاوه یک پردازنده سریعتر و یک دوربین جلو با وضوح بالاتر بود.
آیفون 11 و آیفون 11 مکس اولین آیفونهایی بودند که با دوربین سهگانه عرضه شدند: دوربین واید، اولتراواید و تلهفوتو. هنگام معرفی این گوشی در رویداد سالانه سپتامبر، این شرکت آن را بهترین دوربین موبایل برای عکاسان و فیلمبرداران حرفهای معرفی کرد. این گوشی همچنین با روکش مات جدید عرضه شد که نشاندهنده بازطراحی جزئی در مقایسه با آیفون XS و آیفون XS مکس بود.
لبههای گرد فلزی که اپل در آیفون 6 استفاده کرده بود، دیگر در آیفون 12 نبودند و ظاهری براق و مربعی شکلی داشت که یادآور تعدادی از آیفونهای قبلی اپل بود. اپل همچنین صفحهنمایش OLED رده بالاتر خود را به این آیفون استاندارد اضافه کرد؛ بهعلاوه، بهبودهایی در دوربین، اتصال 5G و سازگاری با لوازم جانبی مگسیف خود را به این گوشی افزود. بهعلاوه آیفون 12 در یک سایز مینی ارزانتر هم عرضه شد.
مانند آیفون 12 استاندارد، مدلهای پرو نیز طراحی متفاوتی داشتند. مدلهای گرانتر همچنین صفحهنمایش بزرگتر از مدلهای قبلی خود، آیفون 11 پرو و 11 پرو مکس، و سیستم دوربین سهگانه بهبودیافته، پردازنده سریعتر و عمر باتری بهتر داشند.
در مقایسه با تغییر طراحی در سال 2020، آیفونهای مدل پایه اپل در سال 2021 پیشرفتهای اندکی داشتند: نمایشگر روشنتر، چینش دوربینهای متفاوت و عملکرد بهتر دوربین. شاید بزرگترین ارتقا نسبت به مدلهای قبلی عمر باتری باشد. آیفون 13 با باتری بزرگتر، صفحهنمایش کارآمدتر و بهرهوری انرژی بهتر (به لطف پردازنده بهبودیافته) عرضه شد.
مدلهای پرو آیفون 13 نیز ارتقای عمر باتری داشتند که میتوانستند برای بیش از 16 ساعت ویدیو پخش کنند. همچنین آیفون 13 پرو و 13 پرو مکس عملکرد سریعتر و بهترین کیفیت دوربین در رده خود را ارائه دادند.
آیفون 14 پلاس اپل دارای صفحهنمایش 6.7 اینچی جدید بزرگتر بود که همان اندازه آیفون 14 پرو مکس را ارائه میداد. هر 2 آیفون 14 و آیفون 14 پلاس عمر باتری بهتر و دوربینهای بهبودیافته داشند. سری آیفون 14 همچنین با سیستم SOS ماهوارهای برای تماسهای اضطراری جدید معرفی شد که به کاربران امکان میداد به ماهوارهها متصل شوند و خدمات اورژانسی دریافت کنند. همچنین قابلیت تشخیص تصادف در آنها وجود داشت که درصورت ضربه ناگهانی گوشی بهصورت خودکار با اورژانس تماس بگیرد.
ناچ آیفون 14 پرو و آیفون 14 پرو مکس تغییر کرد و به شکل یک کپسول در بالای نمایشگر قرار گرفت؛ اپل نام آن را Dynamic Island گذاشت. همچنین اپل برای اولینبار بهجای سنسور 12 مگاپیکسلی از یک سنسور 48 مگاپیکسلی در این گوشیها استفاده کرد. مدلهای پرو نیز با قیمت پایه 999 دلار عرضه شدند.
درحالیکه آیفون 15 و آیفون 15 پلاس به اندازه مدلهای 2022 خود بودند، ارتقاهای قابلتوجهی ازجمله پردازنده سریعتر، دوربین اصلی 48 مگاپیکسلی، داینامیک آیلند و نمایشگری با سطح روشنایی بالاتری دریافت کردند. همچنین طراحی آن تغییر ظریفی داشت: لبههای گردتر در مقایسه با 3 نسل گذشته و پنل پشتی نیز شیشه مات شد. سری آیفون 15 نیز پس از سالها به پورت USB-C منتقل شدند.
سری پرو علاوهبر پردازنده جدید A17 پرو، قاب تیتانیومی و یک دوربین زوم 5 برابری (برای مدل آیفون 15 پرو مکس) ارائه کرد. اپل همچنین سوئیچ کناری خود دکمهای را که از نسل اول در هر آیفون وجود داشت، با دکمه اکشن جایگزین کرد. با دکمه اکشن علاوهبر اینکه هنوز میشد صداهای گوشی را قطع و وصل کرد، امکان دسترسی به برنامههای دیگر مانند چراغ قوه یا دوربین وجود داشت. همچنین در سال 2024 اعلام شد که این 2 مدل از هوش مصنوعی اپل نیز پشتیبانی میکنند.
اگرچه آیفون 16 و آیفون 16 پلاس جدید اپل برخی ارتقاهای سختافزاری دارند، مهمترین قابلیت آنها را میتوان سرویس هوش مصنوعی نوظهور اپل، Apple Intelligence، دانست. ویژگیهای آینده iOS 18 شامل ابزارهای نوشتن، ایموجیهای تولیدشده با هوش مصنوعی و برنامه جدید Image Playground برای تولید تصاویر است. سیری همچنین برای ادغام عمیقتر با برنامههای مختلف گوشی و توانایی بیشتر در فرمانهای صوتی اصلاح شده است.
اپل در این سری دکمه Camera Control را هم معرفی کرد. این دکمه جدید چندین عملکرد دوربین ازجمله کنترل زوم، ضبط ویدیو، گرفتن عکس و غیره را فعال میکند.
درحالیکه تمام مدلهای آیفون 16 از جدیدترین پردازنده A18 اپل استفاده میکنند، سری پرو به نسخه قدرتمندتر A18 Pro مجهز است. اپل همچنین گفته مدلهای پرو بهترین عمر باتری آیفون را دارند.
بهعلاوه، اپل امسال برای اولین بار از سال 2020 اندازه صفحهنمایش مدلهای پرو را تغییر داد. نمایشگر آیفون 16 پرو از 6.1 اینچ در آیفون 15 پرو به 6.3 اینچ و صفحهنمایش آیفون 16 پرو مکس از 6.7 اینچ در آیفون 15 پرو مکس به 6.9 اینچ افزایش یافت. البته حاشیههای نمایشگر نیز کمتر شده است.