به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه گفت و گوی شبکه خبر موضوع اولین سفر رئیس جمهور به عراق را با حضور اقایان یحیی آل اسحاق - رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران وعراق و سیدحمزه صفوی - عضو هیات علمی دانشگاه تهران و آقای سید رضا قزوینی غرابی – کارشناس مسائل عراق بررسی کرد.
سوال: آقای آل اسحاق راجع به سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به عراق میخواهیم صحبت کنیم اولین سفر، اما فضای حاکم بر عراق را به لحاظ ابعاد اقتصادی و مختصری سیاسی هم با هم اول بحث کنیم.
آل اسحاق: در رابطه با عراق واقعیت این است که وضعیت عراق، عراق یک کشوری است حدود ۴۶ میلیون نفر جمعیت دارد و درآمد سالانه آن ۱۰۰ میلیارد دلار فعلا درآمد دارد، برنامه ریزیهایی که کردند و احتمالاتی که هست این عن قریب به دوبرابر احتمالا برسد با توجه به ظرفیتی که دارد، وضعیت گذشته عراق به گونهای بوده است که به دلایل مختلف ظرف ۵۰ سال گذشته از حزب بعث و جریانات سیاسی که آنجا بوده، عمده درآمدهای عراق صرف امور نظامی و اینها شده از نظر اقتصادی وضعیت خوبی ندارد، چه از لحاظ تولید، چه از لحاظ امکانات، چه از لحاظ عمران، بعد از این هم جنگ و داعش و اینها، یک فضای کاملا آماده برای رشد و توسعه است، دولت عراق هم با توجه به شرایطی که به تدریج برای وضع امنیتش دارد روبراه میشود یک برنامه عمرانی دارد که مجلس شان تصویب کرده، سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری بکنند.
سوال: با همین چشم اندازی که اشاره کردید و البته بیشتر از شما خواهیم شنید در شبکه خبر. ادامه آنچه که اشاره میکردید از فضای اقتصادی و همچنین سیاسی عراق
آل اسحاق: بودجه مصوب سه ساله دارند که ۴۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری کنند و این ۴۵۰ میلیارد دلار با شرایط امروز عراق ۷۰ درصد آن وارداتی است یعنی ۷۰ درصد از نیازهای عمرانی شان ساختمانی شان و هر چیزی که نیاز برای رشد و توسعه دارند وارداتی است، ما بعنوان جمهوری اسلامی ایران، شرایطمان با عراق چه در گذشته، چه الان، چه آتیه، در همه حوزهها یک شرایط استراتژیک است، یعنی وضعیت امنیت ما وصل به امنیت آنهاست، وضعیت توسعه اقتصادی مان با آنهاست ظرفیتهای ما با ظرفیتهای آنهاست یک حالت مکمل، تهدیدهای ما تهدیدهای آنهاست لذا یک رابطه ویژهای است بین ما با عراق، الان روابط اقتصادی مان امسال ما یعنی سال گذشته حدود ۱۰ میلیارد دلار صادرات داشتیم، امسال ۵ ماهه حدود ۲۷ درصد هم رشد کرده، آن چیزی که مسئولین دو تا کشور در هر ردهای که هستند و موثر بیان میکنند، کف بحث این است که ظرف سه چهار سال آتی این ۱۰ میلیارد را باید به ۲۰ میلیارد دلار برسانیم.
سوال: پس چشم انداز رسیدن به یک هدف گذاری ۲۰ میلیارد دلار است.
آل اسحاق: بعضی از صاحبنظران دارند ظرفیت و بالقوه را تا ۴۰ میلیارد هم مطرح میکنند پس بنابراین یک ظرفیت این طوری هست، تا حالا رقبای ما به دلایل شرایط امنیتی که در عراق بوده کمتر میآمدند مگر پروژههای بزرگ نفتی و اینها در بقیه کارها، الان با توجه به این که تا ۱۵ سال دیگر بزرگترین منطقه اقتصادی در منطقه است از نظر سرمایه گذاری و برنامه ریزی، یک حجمه عجیبی دارد شروع میشود نم نمک فعلا از طریق چین، ترکیه، عربستان، مصر، اینها دارند کم کمک میآیند در بازی ما، ولی علیرغم همه این حرفها مزیتهای ما، این را به این جهت عرض میکنم شنوندگان و بینندگان عزیز ما کسانی که در حوزه اقتصادند توجه بیشتری بکنند ما هنوز که هنوز است علیرغم همه محدودیتها که در بحثهای بعدی خواهد آمد فرصتهایی که داریم بیشترین فرصت برای فعالین اقتصادی ایران هست، به شرط این که فضای عراق را آن طور که هست بشناسند، یک مقدار هم جرات و جربزه هم به خرج بدهند (برنامه پرش داشت) با فرض کنید ۴-۵ میلیون بشکه نفت صادرات این وضع را دارد قرارشان رسیدن به ۱۰ میلیون بشکه در سال است لذا یک ظرفیت این طوری هست باید توجه ویژه کرد یک فضای بسیار خوبی است، منتها شرط و شروطش هست که طی ده سال.
سوال: آقای صفوی اولین مقصد سفر خارجی آقای دکتر پزشکیان به کشور عراق، این خودش پیامهایی دارد هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بین الملل برای کشورهای خارجی.
صفوی: بله همین طور که شما فرمودید، این سفر بسیار مهم است. علتش این است که ما اگر بخواهیم خیلی خلاصه وضعیت کنونی دولت چهاردهم و منطقه خاورمیانه را توصیف بکنیم شاید باید بگوییم که ما در یک فضای مه آلود غلیظی به سر میبریم یعنی همه مسائل به نوعی واضح نیست و مشخص نیست بخصوص در ارتباط با دولت چهاردهم سوالهای زیادی در نظام بین الملل در اذهان دوستان ما وجود داشت که این دولت چه خواهد بود؟ رویکردش چه خواهد بود؟ آیا رویکردی خواهد بود مبتنی بر نزدیکی با غرب و از دست دادن شرق یا رویکردی مبتنی بر توازن و جایگاه سیاست همسایگی این وسط چه خواهد بود؟ همین جور که میدانید برنامه ریزی این سفر در زمان شهید رئیسی صورت گرفته بود و قرار بوده این سفر توسط مرحوم رئیسی انجام بشود و من یادم هست کارهای کارشناسی را داشتیم انجام میدادیم و نکاتی که به نظرمان میرسید را برای ایشان نوشته بودیم، منتها بعد این اتفاق افتاد، نکتهای که وجود دارد این است که ۱۰۱ دلیل وجود داشت که آقای دکتر پزشکیان این سفر را کنسل بکنند و نروند، اما با حسن تدبیر ایشان و تیم سیاست خارجی شان بعنوان اولین سفر خارجی خودشان وعده و قراری که در زمان آقای رئیسی انجام شده بود را به عمل رساندند و انجام دادند و پیامی که با خودش دارد این است که سیاستهای منطقهای و بین المللی ایران سیاستهای ثابت و استوار است، ایران دوستان خودش را فراموش نمیکند و سیاستهای مبتنی بر منافع خودش را همواره پیگیری خواهد کرد.
سوال: آقای آل اسحاق در سفر آقای رئیس جمهور ۱۴ تفاهمنامه همکاری در حوزههای مختلف به امضا رسید و نکته مثبتی که اقای دکتر پزشکیان به آن تاکید کردند این که آنچه که به امضا رسیده و مورد بحث قرار گرفته نقطه آغاز گسترش همکاریها در زمینههای مختلف است. آنچه که حضرتعالی به آن اشاره کردید امنیت، توسعه اقتصادی، ظرفیتهای مشترکی که بین جمهوری اسلامی ایران و عراق هست، چه زمینههایی را ایجاد میکند یا چقدر ضرورت دارد در موضوع تقویت همکاریهای بین دو کشور؟
آل اسحاق: من یک نکتهای را راجع به تایید فرمایش ایشان عرض کنم و تدبیری که انتخاب شد، سفری که ایشان انجام دادند، تقریبا به همه مراکز قدرت و هندسه عراق توجه داشتند یعنی به مرکز عراق سفر کردند، بغداد، به اربیل، به سلیمانیه، به بصره، به نجف، حالا جدا از مسائل معنوی آن، این نگاه جامع را که برای هر یک از این نقاط حساس است یعنی هر کدام شان یک حساسیت خاص خودش را داشتند به ویژه در کردستان با آن بیان زبان کردی که کردند و خیلی عکس العمل، چون ما از نزدیک شاهد بودیم منجر به این شد که آقای بارزانی هم به فارسی صحبت کرد و این مجموعه ادبیات برخورد نشان دهنده دقت کار و انشاالله که سفر پربار باشد. و، اما در رابطه با آن سوال حضرتعالی، وضعیت عراق همانطور که در مقدمه عرض کردم در همه حوزهها، این که همه عرض میکنم، همه، در همه حوزهها امکان فعالیت و توسعه و چه سرمایه گذاری، چه تجارت، چه خدمات، چه فعالیتهای عمرانی زمینه الان آماده است، همین الان که ما داریم به عراق داریم صادر میکنیم ما اولا دومین صادرات جهانی مان عراق است در ایران، چهارمین تامین کننده واردات عراق ما هستیم، پس یک وزن این طوری هست چه صادر میکنیم؟ از یک آبکش پلاستیکی گرفته تا پروژههای عمرانی، تانیروگاه، تا جاده، شهرسازی، شهرک سازی، مسائل انرژی، هر چیزی را که شما بگویید من عرض میکنم که من فعالیت را در جمهوری اسلامی ایران نمیشناسم یک مقدار هم بی اطلاع نیستم، از مواد غذایی شیمیایی و کشاورزی و اینها گرفته تا پروژههای عمرانی، تا آموزش، تا گردشگری، تا هر حوزهای که هر کس مشغول است اگر عراق را بشناسد همین الان زمینه فعالیت هست، در رابطه با آتیه، الان سیاست درستی هم عراقیها دارند پیش میروند بالاخره میخواهند کشورشان را آباد کنند و بیشتر دنبال این هستند که از وارد کننده صرف تبدیل بشوند به تولید کننده و نیازهای خودشان و منطقه شان را بتوانند توسعه بدهند.
لذاست که دنبال سرمایه گذاری مشترک هستند یعنی به عنوان خودشان میگویند ما میخواهیم مثل شما خودکفا بشویم اشکال دارد؟ من به وزیر عراقی گفتم که چرا اینقدر هی ممنوعیت میگذارید هر روز تعطیل میکنید میگویید این نه، آن نه، گفت که ما میخواهیم مثل شما دنبال خودکفایی باشیم بد میکنیم؟ گفتم نه، حرف خوبی است، گفت این درست است که شما فرض کنید ده میلیارد دلار به ما صادرات داشته باشید ما مثلا ۵۰۰ میلیون دلار به شما صادرات داشته باشیم؟ تا کی باید ادامه بدهیم؟ پس مبنای آن چیست؟ مبنایش این است که اگر کسی میخواهد با عراق بلند مدت کار کند باید یک سرمایه گذاری مشترک بکند، یعنی زمینههایی که هست در همه حوزهها، حالا سرمایه گذاری ایرانی و عراقی در عراق، یا سرمایه گذاری عراقی و ایرانی در ایران، مخصوصا ظرفیتهای خالی که ما داریم آنها آمادگی کامل دارند، قانون هم دارند، هر کالایی را که به یک نسبتی در عراق تولید بشود یا مشارکت عراق را داشته باشد، تمام تمهیدات یعنی تعرفه هایشان را ببرند بالا، انحصار بدهند به اینها کمک کنند این ظرفیت اینطوری هم هست، لذا پیشنهاد من بر این است که عزیزانی که برای فکر آتیه اقتصاد فکر میکنند، عزیزانی که ظرفیتهای خالی در کشور دارند که الان ما خیلی ظرفیت هایمان خالی است در همه حوزهها، یک نگاه اصولی و جدی و با شناخت وارد عراق بشوند، نگرانی محدودیتها نباشند که باز من عرض میکنم انتقال پول، ارزی، تعرفههای گمرکی و محدودیتهای فلان، همه اینها یک مقدارش حل شده و بقیه قابل حل است همین الان در همین شرایط عرض کردم که در بخش خصوصی ما ۱۰ میلیارد دلار در همین شلوغ پلوغی صادرات داشتیم، پس نشان میدهد که میشود و عدهای رفتند آنجا واحد گذاشتند صادرات دارند، منتها ریزه کاریهایی دارد که سوالهای بعدی شما یعنی اگر من جواب داده باشم همه زمینههای اقتصادی برای همه فعالان اقتصادی در عراق امکان کار و توسعه و سرمایه گذاری حال و آتیه دارد.
سوال: بیشتر میخواهم صحبت کنم مخصوصا راجع به سیاست مشترک جمهوری اسلامی ایران و عراق در موضوعاتی مثل جبهه مقاومت، مثل مقابله با رژیم صهیونیستی و از این دست، اما یک میهمان دیگر هم به صورت تلفنی به جمع ما اضافه شد، جناب آقای سیدرضا قزوینی غرابی کارشناس مسائل عراق.
آقای قزوینی من برگردم به نکتهای که اقای آل اسحاق در استودیو به آن اشاره کردند سفر آقای رئیس جمهور به مناطق مختلف کشور عراق و دیدیم که امروز اقلیم شمال عراق میزبان رئیس جمهوری اسلامی ایران بود و یکی از موضوعاتی که سبب بروز ایجاد دغدغههایی بین دو کشور شده موضوعات امنیتی هست، حضور تروریستها در خاک اقلیم، برمی گردم به موضوع توافق نامه تهران و بغداد و بپرسم که این سفر چه تاثیری خواهد گذاشت بر اجرای این توافقنامه؟
قزوینی: حدود یک سال و نیم از امضای توافقنامه امنیتی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق میگذرد، سال گذشته هم تقریبا ما در آستانه اولین سالگرد اولتیماتومی بودیم که کشورمان به مقامات عراقی و در حقیقت اقلیم کردستان صادر کردند مبنی بر اجرای توافقنامه، بندهای توافقنامه امنیتی بین ایران و عراق، هر چند بهرحال ما شاهد بودیم که در این مدت بخشهایی از این توافقنامه اجرا شده، اما متاسفانه همچنان این ظرفیت وجود دارد برای این که بخشهای معطلی که از این توافقنامه امنیتی باقی مانده اجرا بشود، از این حیث من میگویم که این توافقنامه به طور کامل اجرا نشده که ما میبینیم در آستانه سفر رئیس جمهور حدود تقریبا یک هفته قبل بر اساس یکی از بندهای توافقنامه یکی از اعضایی که از گروههای تجزیه طلب و تروریست جمهوری اسلامی ایران مسترد شد، سه تا از مقرهای گروهک تروریستی و تجزیه طلب کموله تعطیل شد و آنها را به منطقه دیگری در شمال اقلیم منتقل کردند، این بهرحال نشان میدهد که این ظرفیت بوده است که از قبل چنین اتفاقاتی رخ بدهد و تعهدات زودتر از این انجام بشود، همچنان ما بهرحال علیرغم این که مقامات اقلیم و دولت بغداد به هر حال در بخشهایی از توافقنامه تعهدات خودشان را به نسبت در حال اجرای آن هستند، اما به اعتقاد ما همچنان بخشهایی از این توافقنامه معطل مانده در بخشهایی از توافق نامه تعهدات خودشان را به هر حال به نسبت در حال اجراش هستند، اما به اعتقاد ما همچنان بخشهایی از این توافق نامه معطل مانده است، در نظر بگیرید حدود ۴ تا، ۵ تا از گروهکهای تجزیه طلب کرد ایرانی در شمال عراق علی رغم این که از مناطق مرزی دورتر شده اند با آنها دور کرده است دولت بغداد و اربیل، اما همچنان در حال حاضر سلاحهای سبک در اختیارشان هست و در اقلیم کردستان همچنان حضور دارند، از سمت دیگر همچنان شاهد حضور در حقیقت عوامل امنیتی رژیم اشغالگر در شمال عراق هستیم.
دو موضوع عوامل امنیتی رژیم صهیونیستی و حضور گروهک تجزیه طلب کرد ایرانی در شمال عراق دو نکتهای است که میتواند سایه بیافکند بر مناسبات خوب جمهوری اسلامی ایران و اقلیم.آقای سودانی روز گذشته اشاره به این کردند که اجازه نخواهد داد عراق و البته مقامات اقلیم هم این را هم امروز اعلام کردند که اجازه نخواهند داد از خاک عراق یا خاک اقلیم تجاوز و تعدی به جمهوری اسلامی ایران اتفاق بیافتد.
اما این موضوع که مقامات عراقی اشاره میکنند نکته اهم آن این است که تمامی بندهای توافق نامه به صورت کامل و در میدان به شکل عملی اجرا شود.
سوال: به صورت تلفنی تا پایان گفتگو ما را همراهی کنید، بپردازیم به ظرفیتهای مشترکی که تمرکز صحبت ما با شما راجع به حوزه سیاسی باشد، نقاط مشترک و نکات مشترک با عراق موضوع مقابله با رژیم صهیونیستی و جنگ غزه و جبهه مقاومت، عراق در این ماجرا و در این بین چه تاثیرگذاری دارد؟
صفویان: یک مطلبی بیان کنم چند ماه پیش یک ملاقاتی بود با وزیر خارجه بلاروس و یکی از مقامات ایران که در آن جلسه ایشان میفرمایند از شما بپرسم که شما هشت سال با عراق جنگیدید و طولانیترین جنگ قرن داشتید چکار کردید که الان روابط تان این قدر خوب شده است به ما یاد بدهید که بلاخره جنگ اوکراین تمام میشود و ما میخواهیم این تجربه موفق را در بهبود روابط داشته باشیم.
دو دهه است تلاش زیادی صورت گرفته است از دو دشمنی که با همدیگر بدترین جنگ قرن گذشته را داشتند، تبدیل شدند از روابط شان از منازعه ژئوپلیتیکی ارتقا و بهبود دادند به نوعی وضعیت رقابت ژئوپلیتیکی و الان در حال تبدیل شدن به مکمل ژئوپلیتیکی هستند، این اگر مسیری که آقای دکتر آل اسحاق میفرمایند طی شود، این مهمترین نمونه موفقیت آمیز یک روند از جنگ به مکمل بودن است.
این در طی دولتهای گذشته تا الان یک روند نسبتا موفقیت آمیز را طی کرده است و من خوشحال هستم که در دولت چهاردهم هم این روند ادامه پیدا کرده است.دراین شراایط جدید نقش عراق، نقش محوری است. تکلیف ایران مشخص است. تنها دولتی که به طور رسمی به عنوان محور مقاومت دارد از مردم فلسطین دفاع میکند، تمام قد، تنها دولت رسمی ایران است.
بعد از ایران ما یک سری دولتهایی را داریم که به صورت حقوقی دفاع میکنند، مثلا دولت آفریقای جنوبی یا دولت الجزایر که تلاشهای اینها در نوع خودش قابل تقدیر است.یک وضعیتی میماند این جا به نام کشور عراق، که بود و نبودش، همکاری یا عدم همکاری اش، در حمایت از مردم فلسطین حیاتی است.به شکر خدا تا الان دولت عراق همراهی کرده است و سیاست خارجی دولت چهاردهم مبتنی بر حمایت و استمرار سیاست حمایت از محور مقاومت بود.
سوال: آقای صفوی یک نکتهای آقای قزوینی گفتند، راجع به آن صحبت کنیم به نقل از آقای بارزانی در سفر آقای پزشکیان اشاره شد، که نباید از خاک اقلیم بر علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده شود. توافق نامه تهران – بغداد بیشتر صحبت کنیم.آقای آل اسحاق بین صحبتهای تان اشاره کردید که هدف گذاری مان با عراق در حوزه اقتصادی بیست میلیارد دلار است.اگر بخواهیم بررسی کنیم این سالهای اخیر بین ۱۰-۱۲ میلیاردر دلار در نوسان بودیم چرا نرسیدیم به این هدف گذاری؟
آل اسحاق: این اهداف تدریجی الاوصول است.
سوال: به چالشها و موانع که برخی حل شده و برخی در دست حل شدن است؟
یحیی آل اسحاق- : فرمایش ایشان که روابط سیاسی و منطقهای عراق محوریت دارد، دراین محوریت هم واقعیت این است که حداقل الان شرایط امروزی محور اقتصادی تقریبا نخ تسبیح همه مسائل است.
یعنی اگر به امنیت نگاه میکنیم، به روابط سیاسی و روابط منطقهای نگاه میکنیم، هم کسانی که با ما درگیر هستند در عراق متوجه این شدند و خود ما متوجه هستیم که اگر بخواهیم آتیه مسائل استراتژیک را مشخص کنیم باید روابط اقتصادی را تقویت کنیم، رابطهای با امنیت و اقتصاد و نوع روابط ما با عراق و همه کشورها، اگر بتوانیم حوزه اقتصاد را رشد داده و ده برابر کنیم به همان نسبت بقیه حوزهها و امنیت تقویت میشود.
ولی در رابطه با چالشهایی که با عراق داریم، یک سری مربوط به حاکمیت و دولت است، یک سری مربوط به فعالین اقتصادی چه ایرانی و چه عراقی، آن چه مربوط به دو تا دولت است، زمینه سازی و بسترسازی برای تسهیل امور و رفع مشکلات و برداشتن سنگها و فضاسازی است.
مثلا مسئله نقل و انتقال پول و ارز و این مبادلات است یعنی رابطه بانکهای مرکزی ما با هم که یک چالش جدی است الان، چرا این چالشه هست، یک خورده ریشه ایتر بحث کنیم، برای اینکه وضعیت عراق عمده درآمدش از فروش نفتش است و نفتش براساس ضوابط خودشان با آمریکا و دولتهای مختلف، فروش نفت شان با دلار است.
آن چه درآمد دارند دلاری است عمدتا و دلار هم آمریکا به دلیل این که میگوید دلار برای من است حاکمیتش، تمام محدودیتهایی که داریم در رابطه نقل و انتقالات به دلیل سلطه آمریکا بر دلار و سلطه دلار بر همه روابط.
برای ما یک مشکل این طور ایجاد کرده است، ما بخواهیم اگر از این داستان خارج شویم، یک راه این است که دولت عراق باید متوجه باشد که هست، یک چهارم صادرات، نیازش را با همین کالاهای ایرانی برطرف میکند و باید کمک کند به بانک مرکزی ما راهکاریی پیدا کند که این مشکل حل شود.
باید از دلار بیاید بیرون و نوع مبادلات با عراق، یک پول غیر دلار بکند که شدنی است، از خود دینار یا ریال گرفته یا یورو یا چیز دیگری، بانک مرکزی یک خورده حمایت کند که این سیستم عزم بکنند و کارشناسان این راهش را انجام میدهند.حل این مشکل احتیاج به یک تصمیم دولتین دارد، دولت عراق باید حمایت کند، اگر چه الان بخش خصوصی دارد پول هاش را میگیرد منتها یک خورده هزینه اش بالا میرود.
بانک مرکزی عراق آمده است پول مبادلاتش را برای ۵ تا کشور استثنا کرده است، بقیه کشورها ارز دولتی به آنها میدهد، وارد کننده عراقی از ایران میخواهد جنس وارد کند، ارز دولتی به او نمیدهد، میگوید یک جور دیگر تامین کند، یعنی از بازار، تاجر عراقی از بازار بخواهد جنس وارد کند، ۱۰ درصد یا ۱۵ درصد بیشتر.رقیب ترکیه یا کی، کی بیایند ۱۵ درصد گرانتر، علی رغم این ۱۵ درصد باز هم رقابت میکنیم.
سوال: شش دقیقه زمان داریم، مدیریت زمانی بفرمایید.
آل اسحاق: مسائل مربوط به حمل و نقل است الان وقت آن رسیده است که دولت تصمیم بگیرند یک حمل و نقل یکسره، الان کالا در مرز خالی و دوباره بارگیری و دو تا دولت تفاهم اولیه بکنند و مسائل مربوط به استاندارد و مربوط به حضور پیمانکاران ما در پروژههای بزرگ آنها، یک مقدار برای پیمانکاران زمینه اش فراهم شود.مشکلات ضمانت نامه و اجرایی دارند، ولی این که دولت عراق علاقهمند هست حضور ما و ما علاقهمند هستیم، بستر لازم برای حضور پیمانکاران فراهم کند، ما ظرفیت ۵-۶ هزار دلار در سال داریم که در آن جا کارهایی انجام دهیم.
سوال: قدمهایی برداشته شده است؟
آل اسحاق: بله قدمهایی برداشته شده است و مسائل مربوط به سرمایه گذاریهایی که مطرح میشود، سرمایه گذاریهای طرفین نوعی از ضمانتهای طرفینی لازم است برای سرمایه گذاران، بیمه و صندوق ضمانت، همه اینها قابل حل و شدنی است و عزم حاکمیت باید باشد که اینها را حل کند.
یک نکته مربوط به فعالین اقتصادی، که باید بدانند در جایی قدم میگذارند که همچنان همه دنیا و همه فعالین اقتصادی میآیند آن جا، بتوانند رقابت کنند، رقابت قیمت، خدمات پس از فروش، ملاحظات مصرف کننده و اگر میخواهند آتیه بلندی داشته باشند باید محصول صادرات محور قابل رقابت تهیه کنند.اگر مجموعه یک تلاشهایی که هست، نهادهای دیگری مثل اتاقهای بازرگانی، اتاقهای مشترک، نهادهای حقوقی، پیگیری قوه قضاییه که این رابطه استراتژیک است هم فعالین و نهادها اولویت اول بدهند به این کار، اگر این طور شود، آینده بسیار خوبی برای فعالین اقتصادی و کشور است.
سوال: آقای صفوی بپردازیم به نکتهای که آقای بارزانی در سفر آقای پزشکیان اشاره کردند و تاکید آقای پزشکیان براجرای توافق نامه تهران – بغداد و تاکیدش بر اخراج تروریست هاست؟
صفوی: توافق امنیتی وجود داشته منتها طرف کردستان عراق از اجرای این توافق به دلایل مختلفی استنکاف میکرده است، هماهنگیهای خوبی در روزهای اخیر صورت گرفت، هماهنگیهایی مبتنی بر برچیده شدن پایگاههای تروریستها در نزدیکی مرز و استرداد آن فرد به ایران که یکی از تروریستهای صاحب نام است.این سلام و این پاسخ، این پیام خوبی که از سمت کردستان عراق به سمت ایران آمد با پاسخ گرم از طرف ایران مواجه شد.
از سال دوهزار و هفده که همه پرسی کردستان عراق صورت گرفت، بین ایران و کردستان عراق روابط خوب نبود. نه در سطح حاکمیت، نه در سطح افکار عمومی.منتها الان با همین مصاحبه شاید سی ثانیهای آقای دکتر پزشکیان به زبان کردی، یک نقش بسیار مهم و مثبتی بر تاثیر افکار عمومی کردها نسبت به ایران وجود داشته است و حضور خود آقای دکتر پزشکیان در قسمتهای کردستان برای اولین بار است که بعد از اشغال عراق توسط آمریکا، مقام در سطح ریاست جمهوری ایران بازدید رسمی از کردستان عراق میکند؛ که این حائز اهمیت است، بنابراین این رفت و برگشت پیام خوبی دارد در ارتقای سطح همکاری و عملی کردن توافقهایی که وجود داشت.
سوال: آقای قزوینی همراه هستید به صورت تلفنی، راجع به بازتابهای سفر آقای رئیس جمهور در رسانههای مختلف جهان سوال بپرسم، علاوه بر تقویت همکاریهای مختلفی و بازتابهای مختلفی در رسانههای دنیا داشته، عنوان شده است تاثیر مهمی این سفر بر جبهه مقاومت و حمایت جمهوری اسلامی ایران از محور مقاومت بوده است؟
قزوینی: بله، قطعا سفری که رئیس جمهور آقای دکتر پزشکیان به عراق داشتند و انتخاب کشور عراق، فارغ از موضوع مناسبات مهم تاریخی به ویژه در بیست سال اخیر که بین تهران و بغداد بوده است یک حالت نمادین و پیامی به منطقه و به ویژه به عراق بوده است، این دوستان در وزارت خارجه اشاره کردند، قطعا پیام سفر آقای رئیس جمهور نه فقط آقای رئیس جمهور در حقیقت پیام حاکمیت و جمهوری اسلامی ایران به منطقه و به عراق است.
این که مناسبات بین جمهوری اسلامی ایران و بغداد و منطقه بعد از آقای مرحوم آقای رئیسی در دولت سیزدهم قرار نیست دستخوش تحولات شود، همان روابط منطقی جمهوری اسلامی در خصوص عراق و در خصوص محور مقاومت خواهد داشت.
بعد از شهادت آقای رئیسی، در همان بازه شهادت ایشان بعضی از رسانههای تلویزیونی در عراق و خصوصا اقلیم کردستان ابراز نگرانی میکردند، خصوصا کردها و حتی در بغداد که بعد از شهادت آقای رئیسی چه اتفاقی برسر مناسبات بین ایران و عراق و محور مقاومت میافتد و نگران بودند از این قضیه، اما به نظر ما با این سفرآقای پزشکیان به بغداد به عنوان یک رئیس جمهور اصلاح طلب نگرانیهایی واقعیت است که بود، از سمت بعضی از کشورها که الان یک رئیس جمهور اصلاح طلب به قدرت رسیده است و چه اتفاقی خواهد افتاد، اما این سفر نشان داد که سیاست خارجی دولت آقای پزشکیان و سیاست حاکمیت و جمهوری اسلامی ایران همچنان استمرار و ثبات بر حمایت از عراق، محور مقاومت و نزدیکی بیش از پیش به کشورهای منطقه خواهد بود.
جمهوری اسلامی ایران به منطقه و به عراق هست این که مناسبات بین جمهوری اسلامی ایران و بغداد و منطقه بعد از مرحوم آقای رئیسی در دولت سیزدهم قرار نیست که دستخوش تحولات بشود و همان سیاست خارجی منطقی و متعارف جمهوری اسلامی ایران در خصوص عراق و در خصوص محور مقاومت ادامه خواهد داشت، نگرانیهایی بود در منطقه من در بعد از شهادت آقای رئیسی در همان بازه شهادت آقای رئیسی برخی از رسانههای تلویزیونی در عراق و خصوصا در اقلیم کردستان با ما تماس میگرفتند و ابراز نگرانی میکردند خصوصا کردها و حتی در بغداد از این که الان بعد از شهادت آقای رئیسی چه اتفاقی بر سر مناسبات بین ایران و عراق و بغداد و محور مقاومت میافتد و نگران بودند از این قضیه، اما به نظر من با این سفر آقای پزشکیان به بغداد بعنوان یک رئیس جمهور اصلاح طلب نگرانیهایی بهرحال واقعیت این است که بود، از سمت برخی از کشورها مبنی بر این که الان یک رئیس جمهور اصلاح طلب در ایران به قدرت رسیده و چه اتفاقی خواهد افتاد، اما این سفر نشان داد که سیاست خارجی دولت اقای پزشکیان و همچنین سیاست حاکمیت و جمهوری اسلامی ایران همچنان استمرار و ثبات بر حمایت از عراق، محور مقاومت و نزدیکی بیش از پیش به کشورهای منطقه خواهد بود.
سوال: ضمن این که اشاره بفرمایید به موضوعی که داشتید یعنی جمهوری اسلامی ایران در کنار رقبایی در بازار عراق هست برای این که چالشها را برطرف کند، به چه مواردی نیاز دارد؟
آل اسحاق: یکسری مواردی که هست موارد عملیاتی است یعنی برای این که نفس کار تجارت و توسعه اقتصادی شکل بگیرد این کارها همانطور که مربوط به دولت و حاکمیت است از جمله اینها زمینه سازی برای حضور فعالین پیمانکاران ایرانی در سرمایه گذاری حضور در مناقصهها و مزایدههای دولت عراق است این احتیاج به یک حمایت دارد اصلیتر از همه اینها دیپلماسی اقتصادی ایران است، یعنی دیپلماسی اقتصاد ایران باید این توجه را بکند که محوریت اصلی کار با اقتصاد باید باشد و این لازمه اش قبول یکسری هزینه است یعنی دولت ما حاکمیت ما برای این که این هدف پیش برود در دیپلماسی اش باید دولت هم یکسری هزینه قبول کند اگر این هزینهها را قبول نکند شدنی نیست حالا این در رابطه با مسئله حمل و نقل است در مسئله گمرک هست در همه مواردی که هست باید دولت آن وظایف دولتی خود را ... یک جای دیگر مسئله دعاوی و بالاخره در امر اقتصاد دعاوی پیش میآید حمایت دعاوی هم باید کمک کند و قوه قضائیه، خود بخش خصوصی هم همین طور که عرض کردم کیفیت کالایش، نوع کالا و مهمتر از همه تعهداتی را که دارد درست انجام .. یعنی کالایی که تولید میکند کالای قابل رقابت باشد بتواند اعتماد بکنند اگر اعتماد مردم و این نکته که طرف ایرانی و طرف عراقی هر دو باید به سود همدیگر فکر کنند اگر هر دو تاجر ایرانی و فعال ایرانی و عراقی به سود مشترک فکر کنند کارها پیش میرود.
صفوی: در چند هزار سال گذشته مسئله اصلی فلات ایران رسیدن آن به آبهای مدیترانه بوده هر وقت اتصال برقرار بوده امنیت و اقتصاد مردم ایران تامین بوده، در حال حاضر نقش محوری برای اتصال ایران، عراق است، چند ماه پیش با آقای السودانی جلسهای داشتیم و ایشان اذعان داشتند که دولت عراق حمایت میکند از اتصال ریلی و کوریدوری شرقی غربی مسافری و کالایی ایران به عراق و از عراق هم به سمت مدیترانه، از این فرصت باید به خوبی استفاده بشود، نکته اول. چالش بعدی ما با دولت عراق قرارداد ۱۹۷۵ است که بهرحال دولت ایران و دولت عراق باید تعیین تکلیف بکنند برای احیا و به رسمیت شمردن قرارداد ۱۹۷۵ و نکته آخر برطرف شدن مشکلات مرزی و ارزی است.