به گزارش خبرگزاری فارس از بندرعباس، منطقه کوهشاه احمدی در شمال استان هرمزگان از توابع شهرستان حاجی‌آباد است و با توجه به وضعیت خاص کوهستانی آن و قرار گرفتن در سلسله جبال زاگرس و ارتفاعات کوهستانی و مرز میان دو شرایط خاص آب و هوایی در منطقه از ویژگی‌های خاصی برخوردار بوده و ذخیره‌گاهی از تنوع اقلیمی و ژنتیکی گیاهی و حیوانی بشمار می‌رود.
احتمال تکرار حادثه «ذهبدی»
چندی پیش باخبر شدیم افرادی با اعمال نفوذ در دستگاه‌های اداری هرمزگان، در مرکز روستای شریک‌آباد کوهشاه از توابع بخش احمدی، اقدام به حفاری‌هایی جهت کشف معادن نموده‌اند. این اقدام نه‌تنها لطمات فراوانی را متوجه محیط زندگی دامداران و روستانشینان کرده، بلکه پوشش گیاهی عظیم روستا را تحت تأثیر خود قرار داده و موجب تخریب آن نیز شده است.
احتمال تکرار حادثه «ذهبدی بشاگرد» این بار در «کوهشاه» دور از تصور نیست و نیاز است مسؤولان کمی هوشیارتر عمل کنند.
گلایه هایی که از نزدیک شاهد آن بودیم خوشایند نیست و اگر تدبیری از سوی مسؤولان اندیشیده نشود، احتمال تکرار حادثه ذهبدی بسیار بالاست و نیاز لست استاندار هرمزگان شخصأ به این مسأله مهم ورود نماید.
جالب است بدانید با ایجاد حفاری‌های فراوانی که در دل روستای شریک‌آباد به هوای کشف معادن صورت گرفته است که بعضأ به 12 متر هم می‌رسد، اتفاقات ناگواری را برای مردم و دام‌ها بوجود آورده است که خود این چاه‌های عمیق را از نزدیک شاهد بودیم.
ایران دارای ۸ هزار گونه گیاهی است که نزدیک به دو هزار گونه آن بومی هستند و حفظ ذخایر گیاهی به ویژه گونه‌های بومی و در معرض خطر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، استان هرمزگان، جنگل‌های بسیار محدودی در مناطق خشکی دارد و این اقلیم بسیار شکننده است و صیانت از آن از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است.
جنگل‌های انبوه منطقه کوهشاه احمدی از جمله معدود پوشش‌های جنگلی وسیع با تنوع گیاهی بسیار بالاست که واگذاری هرگونه مجوز فعالیت‌های خطرآفرین برای این سرمایه بزرگ گیاهی و ژنتیکی می‌بایست با رعایت ساز و کارهای دقیق و نظارت‌های سخت‌گیرانه باشد تا گسترش دامنه این فعالیت‌ها به نابودی این ذخیره‌گاه بزرگ منتج نشود.
زندگی مردم با پوشش گیاهی این منطقه گره خورده است
زندگی مردم منطقه کوهشاه احمدی با این پوشش گیاهی گره خورده است و اکثر اهالی این منطقه از اقشار ضعیفی هستند که از محصولات جنگلی و مرتعی نظیر بادام کوهی، بنه، گیلاس وحشی، سبزی‌های بهاره، گیاهان دارویی و... برای تامین مایحتاج زندگی و فروش آن در خارج از منطقه زندگی می‌گذرانند و بخش عمده شیر و گوشت و کشک، روغن، مرغ و تخم مرغ و عسل مصرفی خانوار نیز از پرورش دام و طیور و زنبورعسل در پوشش‌های جنگلی و مرتعی منطقه تامین می‌شود و مازاد محصولات را نیز به عنوان منبع اصلی درآمد خانواده به بازار مصرف مناطق اطراف ارسال می‌کند و در صورتی که جنگلها و مراتع منطقه آسیب ببینند زندگی دشوار روستاییان بسیار سخت‌تر و ناگوارتر خواهد بود.
در صورت بهره‌برداری بی‌رویه از معادن در مناطق جنگلی ایجاد راه‌های دسترسی و تجهیز کارگاه ها و برداشت معادن باعث دستکاری خاک‌های سطحی می‌گردد و به‌دلیل شیب‌دار بودن این مناطق خاک اراضی دستکاری شده به راحتی شسته شده و توسط سیلاب از عرصه خارج می‌شود و در نتیجه به دلیل فقر مواد مغذی اراضی جنگلی استقرار و زادآوری گیاهان به شدت کاهش می‌یابد و ذخیره نزولات آسمانی نیز کاهش یافته و درختان با کم‌آبی مواجه می‌شوند.
با گسترش حفاری‌ها و خارج شدن آب سفره‌های زیرزمینی در اثر زهکشی ناشی از حفر تونل‌ها هم منابع آبی چشمه‌ها تهدید می‌شود و هم آب زیرزمینی از محدوده دسترسی ریشه گیاهان خارج شده و توان درختان برای تحمل فصول گرم و خشک را کاهش می‌یابد که به مرگ و خشکیدگی آنها منجر می‌شود بنابراین این موضوع می‌تواند به کاهش تولیدات گیاهان و در نتیجه احشام و پرندگان بی‌انجامد که پیامد آن آسیب جدی به منشأ زندگی روستاییان در آینده است.
اکثر اهالی منطقه کوهشاه، درختان جنگلی را به‌عنوان مادری دلسوز قلمداد می‌کنند که غذای آنها و احشام‌شان را سخاوتمندانه تامین می‌کند و ریشه آن صبورانه آب گوارا را در زمین ذخیره می‌کند و در چشمه سارها و قنات جاری می‌سازد و در سخت‌ترین شرایط خشکسالی‌ها آب و غذای مردم را تأمین می‌کند و کاستی‌های مسؤولان را در قبال اقشار محروم این منطقه جبران می‌کند.
همین نگاه و اعتقاد مردم به اهمیت جنگل ها سبب شده که با کشف ذخایر مواد معدنی به ویژه کرومیت در محدوده‌های جنگلی و مرتعی علیرغم نیاز شدید مردم به کسب درآمد از معادن برای خروج از بحران معیشت در برابر پاسخ منفی مسئولین منابع طبیعی و محیط زیست استعلام بهره‌برداری متقاضیان بومی از معادن بزرگوارانه تمکین نموده و منافع درازمدت حفظ جنگلها محیط زیست را بر منافع کوتاه مدت استخراج معادن ترجیح دادند که جای تقدیر و تشکر دارد.
اولویت بهره‌برداری از معادن باید تعاونی‌های محلی باشند
متأسفانه ناباورانه شاهد بودیم که با صدور مجوز بهره‌برداری از معدن در قلب ذخیره‌گاه‌های ژنتیکی درختان جنگلی برای یک فرد غیر بومی برغم وجود درخواست از سوی بومیان و مردم محلی توسط دستگاه‌های مسؤول موافقت شده است که این موضوع می‌تواند سرآغازی برای نابودی کامل جنگل‌های منطقه باشد زیرا با تشدید فعالیت معادن، آن هم توسط افرادی که بدون هیچ گونه دلسوزی برای آینده پوشش گیاهی منطقه، تلاش می‌کند که در قبال هزینه‌های انجام‌شده، حداکثر بهره‌برداری بر استحصال معدن به راحتی، بهار نابودی درختان جنگلی را در دستور کار قرار دارند.
در صورت ضرورت و اولویت بالاتر و بهره‌مندی از ذخایر معدنی در برابر حفاظت از ذخایر ژنتیکی درختان جنگلی به دلایل زیر واگذاری مجوز بهره‌برداری معادن حتما بایستی به خود مردم منطقه صورت بپذیرد چرا که به دلیل وابستگی شدید زندگی مردم به جنگل ها و مراتع و ساکن بودن آنها در این مناطق همواره تلاش خواهند کرد که بهره‌برداری مسؤولانه‌تر از معادن داشته باشند و خسارت وارده به محیط زیست و منابع طبیعی به حداقل برسد و همچنین به دلیل درآمد ناچیز مردم بومی اولویت مسؤولان باید ایجاد منبع درآمد برای افراد بومی و ساکن این منطقه کم برخوردار باشد و از آنجا که ایجاد شغل های جدید و متنوع و راه اندازی صنایع و کسب و کار در این منطقه بسیار مشکل و پر هزینه است لذا ضرورت دارد که حداقل این منبع درآمد از آنها دریافت نشود و تلاش شود معادن در قالب تعاونی به مردم منطقه واگذار شود.
عکس: عادل ذاکری
فیلم: رحیم نظامیوند چگینی
انتهای پیام/خ
