بومی‌سروده‌ها شعرهایی هستند که معمولا سرایندگانی ناشناس آن‌ها را در روزگاران گذشته، آفریده‌اند. سپس سر زبان‌های مردم جاری شده‌اند و زبان به زبان چرخیده‌اند و به صورت‌های گوناگون درآمده‌اند.
بنابراین بومی‌سروده‌ها محصول مشترک ذوق جمعی‌اند و از لابه‌لای آن‌ها می‌توان بسیاری از رویاها، آرمان‌ها، آرزوها و شایست و نشایست‌های مردم را دریافت و بازشناخت. امروز صدها گونه شعر عامه وجود دارد که نیازمند گونه‌شناسی و توصیف است؛ مانند ترانه‌های ناز و نوازش، لالایی‌ها، ترانه‌های کار، سرودهای شادی، اشعار سوگ، تغزل‌های عاشقانه مردمی، جنگ‌نامه‌ها و حماسه‌های مربوط به عامه و مانند آن‌ها. همه این‌ها در حوزه کار شعرپژوهی ادب عامه قرار می‌گیرند.
دکتر کاووس حسنلی مدیر قطب علمی شعرپژوهی فرهنگ عامه شامگاه چهارشنبه در جمع خبرنگاران با بیان اینکه فرهنگ و ادب عامه از شاخه‌های مهم ساختار فرهنگی و اجتماعی هر ملتی‌است گفت: مردم فرهنگور ایران نیز گنجینه‌های ارزشمندی از آثار عامه دارند که نیاز به ثبت و ضبط و بازشناسی دارد و در جای‌جای این سرزمین پهناور قصه‌ها، افسانه‌ها، شعرها، آیین‌ها و باورهایی وجود دارد که هریک بخشی از فرهنگ و اندیشه آنان را بازنمایی می‌کند.
وی با بیان اینکه ادبیات رسمی با همه ارزش‌های انکارناپذیرش، ادبیاتی نخبه‌گرا بوده است، اظهار کرد: به دلیل همین نخبه‌گرایی و رسمیت با ادبیاتی فاخر، فخیم و مزین مواجهیم؛ اما بخشی دیگر از ادبیات ما غیررسمی است که از دل توده‌های مردم می‌جوشیده و در بند تزیین و تکلف نبوده است، این بخش از ادبیات، در طول تاریخ، به بهانه غیررسمی بودن همواره به حاشیه رانده می‌شده و از کانون توجه بسیاری از سخن‌سنجان بیرون می‌رفته است.
استاد ادبیات دانشگاه شیراز افزود: به همین منظور بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز در سال ۱۳۹۶ طرح "شعرپژوهی فرهنگ عامه" را در قالب یک قطب علمی در تدوین کرد و آن را به تصویب وزارت علوم رساند.
حسنلی یکی از برنامه‌های این قطب را تدوین، تألیف و انتشار سلسله کتاب‌هایی برشمرد که به معرفی توصیفی بومی‌سروده‌های مناطق مختلف ایران می‌پردازد.
وی با اشاره به اینکه پرداختن به آثار گذشتگان و پاسداری از آن‌ها، هرگز به معنای بازگشت به گذشته و ماندن در آن نیست، ابراز داشت: گردآوری، بازشناسی و بررسی علمی بومی‌سروده‌های گذشته، یعنی توجه به سرمایه‌های ملی که از نیاکانمان بازمانده است و فرهنگ و ادب عامه نیز میراثی ارزشمند است که از گذشتگان به ارث رسیده و نباید همچون فرزندان ناخلف خانواده‌ای ثروتمند که ارث پدری‌شان را به سادگی به آتش می‌کشند و بر باد می‌دهند، این میراث گرانمایه را به دست فراموشی بسپاریم.
مدیر قطب علمی "شعرپژوهی فرهنگ عامه" بیان داشت: اگر ادبیات را آیینه‌ای برای بازنمایی بخش‌هایی از زندگی گذشتگان بدانیم، ادب عامه آیینه‌ای زلال‌تر، روشن‌تر و شفاف‌تر است؛ زیرا فرهنگِ عامه بسیاری از ناگزیری‌های فرهنگ رسمی را نداشته و کمتر گرفتار سانسور شده است.
وی ادامه داد: هدف کلی این قطب علمی فراهم آوردن زمینه‌های گوناگون پژوهشی و علمی برای شناختِ شایسته بخشی از ادب عامه یعنی همین بومی‌سروده‌های مناطق و اقوام مختلف ایران و بازیابی نقش این عناصر فرهنگی در هویت ملی است.
حسنلی تولید نرم‌افزار با قابلیت جست‌وجو برای پژوهشگران فرهنگ عامه، تلاش برای ایجاد بانک بزرگ بومی‌سروده‌ها، برگزاری نشست‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی و گردآوری، تدوین و انتشار بومی‌سروده‌های گوناگون سراسر کشور را از جمله اقدامات این قطب در حوزه زنده نگاه‌داشتن فرهنگ عامه برشمرد.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز اعلام کرد که مجموعه‌کتاب‌های بومی‌سروده‌ها با همکاری پژوهشگران ادب عامه در سراسر کشور صورت می‌پذیرد که از سوی نشر خاموش همراه با لوح فشرده منتشر خواهد شد تا شیوه خوانش و اجرای این سروده‌ها نشان داده شود.
وی افزود:تاکنون با بیش از ۱۵ نفر از پژوهشگران فعال این حوزه به نتیجه رسیده‌ایم که ۱۳ نفر از آن‌ها قرارداد سه‌جانبه را امضا کرده‌اند. چند اثر از این مجموعه هم یا داوری شده و در مرحله ویراستاری است و یا در حال داوری است. بقیه هم در حال اجرا و آماده‌سازی است.
استاد ادبیات دانشگاه شیراز از پژوهشگران سراسر کشور دعوت کرد که چنانچه در حوزه بومی‌سروده‌ها، مشغول پژوهشی هستند یا پایان‌نامه و رساله‌ای نوشته‌اند و علاقه‌مندند تا اثرشان در این مجموعه کتاب‌هایی که در حال آماده‌سازی‌ست، قرار گیرد، اثرشان را برای بررسی و انتشار، به نشانی الکترونیکی این قطب به آدرس نشانی الکترونیکی قطب علمی شعر پژوهی: sher.pazhuhi@gmail.com ارسال کنند.
