فتوکاتالیست (Photocatalyst) به کاتالیزور یا کنش یار‌ی گفته می‌شود که در حضور نور فعال می‌شوند. فتوکاتالیست‌ها معمولاً اکسید‌های جامد نیمه‌رسانا هستند که با جذب نور، یک جفت الکترون-حفره در آنها ایجاد می‌شود. این الکترون-حفره می‌تواند با مولکول‌های موجود در سطح ذرات واکنش دهد و کاربرد‌های گسترده‌ای را پدید آورد.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، رضا طیبی با مدرک دکتری تخصصی شیمی معدنی از دانشگاه شیراز گفت: اهمیت فوتوکاتالیست‌ها غیرقابل تردید است و دانشمندان درتلاش برای بهبود کارایی آنها هستند. این ترکیبات می‌تواند به‌طور پایدار انرژی خورشیدی پایان‌ناپذیر را به انرژی شیمیایی قابل ذخیره تبدیل کند.

وی افزود: فوتوکاتالیزور‌ها در زمینه‌های زیست‌محیطی مانند تخریب آلاینده‌ها، ضدباکتری بودن و استریلیزاسیون یا سترون سازی نیز اهمیت دارند. از طرفی توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر برای دستیابی به یک جامعه پایدار ضروری است. با توجه به نعمت انرژی خورشیدی، مهار آن یک راهبرد معقول است.

این محقق و پژوهشگر ادامه داد: فتوکاتالیست‌ها یا کاتالیزور‌های نوری عملکرد خوبی با قرار گرفتن در معرض تابش نور نشان می‌دهند. در ابتدا این فناوری برنامه‌ای در جهت تصفیه آب، کاهش آلاینده‌های خاص و رنگ بود، اما امروزه از این فناوری به منظور تصفیه هوای شهر با فرآیند کاهش غلظت آلایند‌های مضر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی افزود: در سال‌های اخیر، فوتو کاتالیست‌های نیمه‌رسانا به دلیل استفاده از انرژی خورشید برای از بین بردن آلاینده‌های آلی و ساخت ترکیبات مهم دارویی مورد توجه بسیاری قرار گرفته‌اند. از طرفی باتوجه به رشد فزاینده جمعیت و پیشرفت اقتصادی در دهه گذشته، یکی از مسائل بشریت تولید انرژی پاک و مؤثری است که در راستای حمایت از دغدغه‌های زیست‌محیطی باشد.

وی تصریح کرد: بازده تبدیل نور بالا، مقاومت در برابر خوردگی، غیر سمی بودن، دوام و هزینه کم از مزیت‌های ترکیب جدید است