همشهری آنلاین- ستاره حجتی: کهرلا، نام آشنای روستاهای دهدز است. میراث و یادگار روزگار مکنت، بزرگی و رزق و روزی برای ایل خدابخشی. حالا اما نه از آن رزق و روزی خبری است و نه از آن میراث و یادگار. سدهای کارون ۳ و ۴ بیش از ۱۰۰ اثر تاریخی و همه داشته‌های کهرلا و بخش خدابخشی را در خود بلعیدند و فقط پیکره یک روستا باقی ماند و اهالی ۶۳ روستای دیگر وادار به مهاجرت شدند. اینجا حالا حتی از آب آشامیدنی هم خبری نیست. آب که نباشد، مراتع هم می‌میرند و دیگر از دامداری هم نشانی نیست. چه‌کسی است که نداند قوم بختیاری معیشت‌شان را از دامداری تامین می‌کنند؟ حالا حتی نام کهرلا خدابخشی و ۴۳ روستای همسایه‌اش که از آبگیری سدها جان به در بردند هم به گوش کمتر کسی خورده است، حتی نام دهدز، اما سدکارون را می‌شناسیم. کارونِ نامهربان با دهدز و همه روستاهای اطرافش.
۱۵ سال جیره‌بندی آب
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط‌زیست خوزستان که به‌عنوان تسهیل‌گر در کهرلا، روستایی با ۵۳ خانوار کار می‌کند، می‌گوید: سازمان آبفای خوزستان برای رفع نیاز آبی روستاهای موجود و حتی دهدز، در فاصله چندمتری کارون چاه حفر می‌کند. آن هم آب چاهی که به‌خاطر رسوب بالا و املاح سنگین فقط برای موارد بهداشتی استفاده می‌شود و مناسب آشامیدن نیست.
هژیر کیانی که خودش از بومیان منطقه است، ادامه می‌دهد: مردم این منطقه ناچار شده‌اند آب آشامیدنی را از محل بقایای چشمه‌ها تأمین و به‌صورت کولبری یا با چهارپایان و خودرو در ظرف‌های ۱۰ تا ۲۰ لیتری حمل کنند. آب همیشه جیره‌بندی است. خرداد امسال بیش از ۴۶ روستا در حدود ۱۵روز از داشتن همین آب جیره‌بندی هم محروم بودند. پس از پیگیری مسئولان و احیای یکی از دو چاه باقی مانده که با ۵۰متر افزایش عمق احیا شد، در تاریخ ۸ خرداد الکتروپمپ چاه سوخت و از مدار خارج شد تا رنج ۱۵ساله جیره‌بندی آب تداوم یابد.
او با بیان اینکه ۲۵۰۰ مشترک روستایی در ۴۶روستا هیچ‌گاه از آب چاه‌های حفرشده برای آشامیدن استفاده نمی‌کنند، توضیح می‌دهد: مردم ناچار هستند طی چند ساعت جریان آب در شبکه، آن را برای مصارف بهداشتی در مخازن هزار تا ۲ هزار لیتری ذخیره کنند. در روستاهای دهستان قلعه سرد با حدود ۵ هزار نفر جمعیت، مردم سال‌هاست باغ‌های خود را که روزگاری محل درآمدشان بود، رها کردند. در آخرین برآورد سازمان جهادکشاورزی استان حدود ۷۰ درصد باغ‌های این منطقه خشکیدند.
۲۰ هزار نفر را ندیدند
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط‌زیست خوزستان با بیان اینکه منطقه میان ۲ سد بزرگ کارون۳ و ۴ محصور است، می‌گوید: فاصله مخزن سد کارون۳ تا روستاهای دارای مشکل بی‌آبی ۲۰۰ متر در روستای کهرلا خدابخشی و روستاهای قلعه سرد به‌عنوان بخشی از ۴۶ روستا کمتر از ۷ کیلومتر است. مردم فکر می‌کنند عامدانه مردم را فراموش کرده‌اند. اینجا منطقه‌ای است که حدود ۲۰ هزار نفر جمعیت رسمی دارد. یعنی آدم‌هایی که در هر سرشماری کشور شمرده می‌شوند. چطور همه این سال‌ها مسئولان توانستند این جمعیت را نبینند؟ کیانی ادامه می‌دهد: طبق برآوردهای کارشناسی و وسعت بیش از ۱۰۰ کیلومترمربع سدهای موجود در ایذه و دهدز، تقریبا معادل ۳ تا ۴برابر مصرف حدود ۲۰۰ هزار مشترک آب ایذه و دهدز و باغملک و قلعه تل از سطح دریاچه این سدها سالانه آب تبخیر شده و از دسترس خارج می‌شود. از طرفی فشار بر ذخایر آب زیرزمینی توسط آب روستایی و شهری در شهرهای یادشده به شکل جبران‌ناپذیری بیلان آبی را با بحران مواجه کرده و موجب خشکانیدن تالاب بندون ایذه با وسعت ۱۲۰۰ هکتار و به ارزش میلیاردها دلار شده است.
وعده استاندار محقق نشد
مسئله آب در روستاهای شهرستان دهدز در حالی ادامه دارد که رضا اردکانیان، وزیر فعلی نیرو در دوران ساخت پروژه سد و نیروگاه سد کارون۳ به‌عنوان معاون طرح در منطقه حضور داشت. از سویی، استاندار خوزستان به همراه مدیرعامل شرکت آبفار این استان پس از ۱۵ سال، خرداد امسال در منطقه حاضر شدند و وعده دادند پروژه تأمین آب از مخزن سد کارون۳ و ایستگاه پمپاژ رکعت به دهدز آغاز شود؛ وعده‌ای که حتی کلنگ اجرای آن پس از ۸ماه به زمین نخورده است.
تقلیل مشکلی عظیم
مجید رحمانی، بخشدار دهدز اما مشکل آب در این روستاها را فقط در حد ترک یک منبع ذخیره آب توصیف می‌کند. کهرلا و ۴۶ روستای همسایه آن مشت نمونه خروار از روستاها و شهرهایی هستند که سال‌ها با مشکل بی‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند. حالا کهرلا مانده است و دام‌هایی که برای تامین غذا به مناطق حفاظت شده محیط‌زیست در منطقه وارد می‌شوند. کهرلا مانده است و جنگل‌های بلوطی که به‌خاطر یک لقمه نان سوزانده می‌شوند تا زغال شده و فروخته شوند و مردمی که هر روز از گذشته خسته‌تر و فقیرتر می‌شوند.
